آیا به استریمهای آنلاین کپیرایت مکانیکی تعلق میگیرد؟
کپیرایت مجموعهای از کنترلها را برای محتوای تحت مالکیت فرد ایجاد میکند. فهرست دقیق این کنترلها در کشورهای مختلف متفاوت است، اما در موسیقی و بهویژه انتشار موسیقی معمولاً تفکیکی میان دو نوع حقوق مالکیت درنظر گرفته میشود. «حقوق مکانیکی» شامل کنترلهای تکثیر و توزیع؛ و «حقوق اجرا» شامل کنترلهای اجرا و در دسترس قرار دادن. مثلاً وقتی یک سیدی را پخش میکنید از حقوق مکانیکی آن استفاده میکنید، اما وقتی آهنگ را در رادیو گوش میکنید از حقوق اجرای آن بهرهبرداری کردهاید. در برخی کشورها این دو بخش از حقوق مالکیت بهصورت جداگانه تحت قرارداد قرار میگیرد. اما سؤال اینجاست که وضعیت پخش دیجیتال چگونه است؟
معمولا قوانین کپیرایت ذکر نمیکنند که انتقال دیجیتالی از کدام یک از حقوق مکانیکی یا اجرایی بهره میبرد، اما در صنعت موسیقی معمولاً انتقال دیجیتال را هم یک تکثیر و هم یک انتقال (یا تکثیر و نیز در دسترس قرار دادن) میدانند.
در آمریکا، برخلاف مثلاً انگلیس، خیلی زود اینطور تصمیمگیری شد که دانلود کردن تنها از حقوق مکانیکی بهره میبرد. سرویسهای رادیوی شخصی مثل پاندورا از حقوق اجرا استفاده میکند، اما در مورد سرویسهای استریمی مثل اسپاتیفای معمولاً اینگونه پذیرفته شدهبود که هردو حقوق مکانیکی و اجرایی مورد استفاده هستند. این موضوع باعث ایجاد مشکلات و دردسرهای فراوانی شده است. از جمله نقایص پایگاههای داده برای شناسایی صاحبان حقوق انتشار که منجر به شکایتهای بزرگ و عمده علیه اسپاتیفای شده است.
یکی از مهمترین بخشهای پاسخ اسپاتیفای به جدیدترین شکایات، طرح این پرسش است که آیا اساساً حقوق مکانیکی به استریمینگ آنلاین تعلق میگیرد؟
اگر این پروندههای اخیر با توافق خارج از دادگاه، حل نشده و منجر به صدور حکم شود، نتیجهی آن میتواند به نقطهي عطفی در تعریف استریمینگ و حقوق مالکیت مکانیکی تبدیل شود.
هیچکدام از اینها لزوماً مبلغ نهاییای که به مجموع مالکان داده میشود را تغییر نخواهد داد، اما تعیین میکند که چه مبلغی باید به صنعت موسیقی برسد. حل این مسأله همچنین خطر محکوم شدن اسپاتیفای به مبالغ سنگین جریمه و خسارت در آینده را از بین میبرد؛ و نیز میتواند درنهایت بر این موضوع اثر بگذارد که این مبالغِ حقوق مالکیت چگونه و با چه نسبتی بین صاحبان بخشهای مختلف توزیع شود.