چرا موسیقی شما را به هیجان میآورد؟
موسیقی موردعلاقهی شما چیزهای زیادی را دربارهی شخصیتتان نشان میدهد، اما نوع پاسخ شما به موسیقی هم به همین اندازه گویا است. مطالعات جاری حدس میزنند که بیش از ۵۵ درصد از افراد هنگام شنیدن موسیقی «لرزش احساسی» را تجربه میکنند. اگر شما هم جزء این دسته هستید بدانید که مورمور شدن پوست تنها نشانهی آن نیست. دانشمندان میتوانند نشانههای آن را در مغز هم ردگیری کنند. در تحقیق تازهای که در نشریهی Social Cognitive and Affective Neuroscience منتشر شده پژوهشگران دانشگاه هاروارد بر ۱۰ دانشجو که گزارش کردهاند هنگام شنیدن موسیقی احساس لرزش لذت را تجربه میکنند، و ۱۰ دانشجو که چنین چیزی را تجربه نمیکنند اسکن مغزی انجام دادند. نتیجه: مغزهای با قابلیت دریافت چنین احساسی احتمالاً برای درک احساسات شدیدتر ساختهشدهاند.
مت زاکس نویسندهی اصلی مقاله و دانشجوی دکترا در USC در مصاحبهای چنین گفته است: «ما یافتیم در افرادی که بهصورت مکرر و با اطمینان از شنیدن موسیقی این لرزش احساسی را تجربه میکنند، فیبرهای متصل کنندهی بیشتری بین کورتکس شنوایی و بخشهای پردازش احساسات وجود دارد.»
زاکس میگوید چنین مغزهایی واقعاً بهنوعی ساختهشدهاند که قابلیت درک واکنشهای احساسی شدیدتری به موسیقی دارند و معمولاً هوش احساسی بالاتری را نشان میدهند. پژوهشهای دیگر دربارهی این لرزش احساسی ناشی از موسیقی نتیجه گرفتهاند که چنین مغزهایی تخیل فعالتری دارند، بهشکلی عمیقتر بر احساساتشان تأمل کرده و طبیعت و زیبایی را درک میکنند. چنین ارتباطات اجتماعی-احساسی قدرتمندی (علاوه بر فواید فوقالعادهی شنیدن موسیقی بر سلامت) نشان میدهند که دلیلی عمیق و تکاملی برای عشق نوع انسان به شنیدن و ساختن موسیقی وجود دارد.
چهنوع موسیقی این احساس را ایجاد میکند؟ ظاهراً ژانر موسیقی مهم نیست. حاضران در پژوهش زاکس همهنوع موسیقی را گزارش کردهاند؛ اما برخی مکانیزمهای موسیقایی در قطعات نتایج قابل اطمینانتری درپی دارند:
- قطعاتی که با انتظار بازی میکنند. بهصورت پیوسته اوج میگیرند تا به یک نقطهی اوج برسند.
- قطعاتی که انتظارها را جابجا میکنند. تغییر گام ناگهانی یا اضافهشدن صدایی جدید به ملودی.
- هر آهنگی که ارتباط حسی قدرتمندی با خاطرهای در ذهن شنونده داشته باشد.