دیوار و چین

آهنگساز: علی قمصری
خوانندگان: هاله سیفی‌زاده، بهرخ شورورزی، حسین پیرحیاتی، مصطفی راغب و علی قمصری
تار، سه‌تار، دیوان و گیتار:علی قمصری
عود: امیرفرهنگ اسکندری
سازهای کوبه‌ای: زکریا یوسفی و کامران منتظری
دف: حسین رضایی‌نیا
بم‌کمان و کلارینت: مصباح قمصری
ویلن و ویُلا: امین غفاری
ویلنسل: ارسلان علیزاده، آتنا اشتیاقی
گیتار: حسین کمانی
ناشر: علی قمصری
پخش: تهران، مرکز پخش هنر شهر
تاریخ نشر: زمستان 1396

دهه‌ی 80 شمسی اوج عیان‌شدنِ بحران مخاطب در «موسیقی دستگاهی» بود. تَرک‌هایی که در حباب مخاطبِ این موسیقی با قانونی‌شدنِ انتشارِ موسیقی پاپیولر در دهه‌ی 70 ایجاد شده بود منجر به برانگیخته‌شدن پرسش‌ها و راه‌کارهایی برای حل این مشکل‌شد که عموماً در پی ایجادِ تغییر متن موسیقی بود. اختراع ساز، ابداع مقام، بازگشت به موسیقی پیش از قاجار، تلفیق و دورگگی موسیقایی بخشی از راه‌کارهایی از این دست‌اند. به‌علاوه در همین دوران است که «موسیقی دستگاهی» به «موسیقی کلاسیک ایرانی» تغییر نام می‌دهد تا این موسیقی با دستی بازتر به تغییرات و ابداعات تن‌دردهد. «دیوار و چین» علی قمصری از آن دست آثاری است که دورگه‌شدن و تلفیق را به‌عنوان راه‌کار برگزیده. اثر اکثرِ ترکیبات رنگ‌های صوتی محبوب قمصری را در خود گنجانده است. هم کوارتت زهی به همراه تار را در خود دارد؛ هم گروه «هم‌آوایان» (سه‌خواننده متشکل از دو مرد و یک زن) حضور دارند و هم گروهِ تار (قابل جایگزینی با دیوان، سه‌تار و گیتار)، عود و سازهای کوبه‌ای. نوع بافت هوموفونیک اثر و گرایشات زیبایی‌شناسی قمصری در نگاه او به این مقوله نیز مانند آثار پیشین‌اش خود را به ما می‌نمایاند. در کنار تمام اینها رویکرد قمصری به آوازخواندن به همراه سازش، نوع انتخاب شعر (مانند شعر قطعه‌ی «پشت‌سیگارهای پی‌ در پی») و استفاده از تکنیک‌های آوازی غیرمرسوم اثر او را به سمتِ جریانِ دورگگی و تلفیقی می‌برد که نماینده‌ی آن محسن نامجو است. محسن نامجویی که در دهه‌ی 80 بحران مخاطب پیش‌آمده را با وضوح فریاد زد و ،خودآگاه و ناخودآگاه، راه‌کار دورگگی و تلفیق را برای حل این بحران به موسیقی‌دانان دیگر پیشنهاد داد. در پایان می‌توانید قسمتی از قطعه‌ی «پشت سیگارهای پی در پی» را بشنوید.