نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

دسته بندی: فیوژن-راک


Lut 1

به‌مثابه چرک‌نویس

نویسنده: پریا مراقبی

سرچشمه‌ی ایده‌های ساختاری آلبوم «لوت»، اولین آلبوم محمد نیک، را می‌توان در اواخر دهه‌ی ۷۰ و به‌خصوص دهه‌ی ۸۰ شمسی جُست؛ زمانی که مبحث راک-فارسی بین تولیدکنندگانِ این نوع موسیقی و شنوندگانش بسیار داغ بود. تلاش‌های سازندگانِ این دست از موسیقی در دهه‌ی ۹۰ نه تنها دیگر تکرار نشد، بلکه با شتاب مسیر سراشیبی را در پیش گرفت. حال، در سال ۱۴۰۰، «لوت» بر ایده‌هایِ آغازینِ همان جنبشی سوار است که نزدیک به دو دهه‌ قبل‌تر مورد آزمون‌وخطای آهنگ‌سازانِ راک-فارسی بود. پس، در همین آغازِ ماجرا، باید بر ادعای صاحبِ اثر مبنی بر اطلاقِ "تجربه‌ای نو" بر آلبومش تردید کرد.

«لوت» آلبومی است با محوریت گیتار باس، که در بعضی قطعات با گیتار الکتریک، کمانچه، تنبور و آوای یک خواننده همراهی می‌شود. ایده‌ی کلیِ اثر دست‌یابی به لحنی ایرانی در قالب موسیقی راک و متال است؛ آنچه که می‌توان کوشش‌های نافرجام توصیفش کرد. تمام آنچه از ترکیبِ کلیشه‌ایِ موسیقی ایرانی و راک می‌شناسیم در «لوت» هم شنیده می‌شود. کمانچه، به‌مثابه‌ سازی ایرانی که احتمالاً وظیفه‌اش دادنِ رنگ‌وبویی ایرانی به موسیقی است، تکلیفش معلوم نیست؛ ناگهانی می‌آید و می‌رود. محمد نیک، در مقامِ نوازنده‌ی گیتار، می‌کوشد چندین جمله‌ی برآمده از ردیف را با لحنی نصفه‌نیمه اجرا کند تا شاید صدایی "ایرانی" از آب دربیاید، که البته اینگونه نمی‌شود. تلاش دیگر دکلمه‌ی بی‌موقعِ یک بیت شعر در میانه‌ی موسیقی متال است، به‌طوریکه شعر تناسبی با موسیقی ندارد و البته به‌ سختی هم شنیده می‌شود. از کوشش‌های باری به هرجهت برای «ایرانی» صدا دادن که بگذریم، موتیف‌های موسیقی هنوز به نتیجه نرسیده‌اند که، سروکله‌ی موتیف‌های دیگر پیدا می‌شود و تمامیِ این ترکیب در آلبومی که مُدام سبک را تغییر می‌دهد: دقایقی متال است، دقایقی پراگرسیو و گاه اَمبینت. همین نکته هم موجب شده که آلبوم عاری از یکپارچگی باشد. انگار آلبوم باید تمامیِ ایده‌های آهنگ‌ساز در سال‌های فعالیتش را در خود جای بدهد، حال چقدر این ایده‌ها حساب‌وکتاب دارند و چقدر می‌توان آن‌ها را در تحت یک مفهوم پیاده کرد تفاوتی نمی‌کند؛ مهم انتشار آلبومی است با دفترچه‌ای که میزان آگاهی مؤلفش را در ترکیب‌هایی چون «موسیقی مفهومی» و «روایتی جدید به همراه موسیقی مدرن و امروزی» و ربط‌‌دادن‌شان به دشت لوت نمایان می‌کند.

برای خرید و دانلود آلبوم لوت به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 0
22 آذر 1400
jalbot 1

«مش» روی سبیل دالی

نویسنده: امیر بهاری

اجرای تأثیرگذار گروه فیوژن-راک جنوبی ِ«جالبوت» در بخش تلفیقی جشنواره موسیقی فجر  از دورخیز بلند این گروه برای رسیدن به صحنه‌ حکایت می‌کرد. این گروه در اولین حضور رسمی‌ برای مخاطبانش اجرایی گرم و صمیمی ارائه کرد.

جالبوت در برج آزادی قطعات ملهم از ریتم‌های مواج و بی‌شمار جنوب را با الگوهایی از موسیقی راک ترکیب کرده‌بود، نغمه‌هایی که بیشتر وام‌دار موسیقی و ادبیات جنوب ایران بودند. پس از دارکوب، داماهی و کماکان، جالبوت امروز یکی از مهمترین‌ گروه‌های موسیقی در سبک خودش در ایران محسوب می‌شود که متأثر از فرهنگ و موسیقی جنوب شکل گرفته است. این گروه با اجرای اشعاری از شاعران نسل گذشته‌ی جنوب (ابراهیم منصفی و علیخان حبیب‌زاده) در کنار شاعران نسل امروز (محمود طلوعی،امیر مهدی اصغری) یک موسیقی پاپیولار و جذاب  اجرا کرد که در جریان موسیقی عامه‌پسند ایران اتفاقی پیش‌رو محسوب می‌شود.

محمدعلی ذاکری خواننده و سرپرست گروه، آوازی از ترکیب لهجه جنوبی و تکنیک‌های متداول در موسیقی بلوز می‌خواند. همچنین تسلط و آرامشی که در حین اجرا داشت به خوبی مخاطب را با خود همراه می‌کرد. او یکی از بهترین خواننده‌های جریان موسیقی موسوم به تلفیقی در ایران است.

لطافت ملودی‌ها و فرم تنظیم از امتیازات جالبوت است. جدای از ملودی‌های وکال که ملیح و مؤثر است، موتیف‌های گیتارالکتریک هم در پیش‌برد قطعات تأثیر بسزایی دارند و این کاربرد برای گیتارالکتریک از نقاط قوت دیگر گروه محسوب می‌شود. نقش نوازنده‌ی گیتار الکتریک در چنین گروه‌هایی بسیار مهم است و  آرشام غفوری که شاید نام جدیدی در جریان موسیقی راک ایرانی محسوب شود، نوازنده‌ای خوش قریحه به نظر می‌آید. او در قطعه «مش» بر اساس یکی از لالایی‌های مشهور جنوبی که به شکل شروه‌خوانی اجرا می‌شود، تک‌نوازی کرد، با گیتار الکتریک به فواصل ایرانی نزدیک شد و یاد آور نوازندگی ممتاز پویا محمودی بود.
در جالبوت، بخش عمده‌ی گروه را نوازندگان جنوبی شکل داده‌اند. اعضای این گروه به جز حامد حمیدزاده، نوازنده باسابقه گیتار بیس، همگی چهره‌هایی هستند که شما در دیگر اجرها ندیده‌اید. یعنی ترکیب کاملاً جدیدی که معنای «گروه» را به مخاطب منتقل می‌کند. جالب اینکه این نوازندگان تازه نفس به کارشان مسلط‌اند و نغمه‌هایشان به نسبت نوازندگانی که در گروه‌های متعددی می نوازند هوایی تازه در این جنس از موسیقی می دمد. البته نوع نواختن گیتار کلاسیک بعضاً باعث تولید صداهایی فالش می‌شد که برای گروه در این سطح توجیه نیست. جالب اینکه آرش رئیسی در اجرای بعدی در همراهی با ابراهیم علوی این مشکل را نداشت.

موسیقی جالبوت پیوند عمیقی با موسیقی جنوب ایران دارد و به واسطه‌ی شکل نزدیک کردن این موسیقی به بلوز و راک، یک پشنهاد تازه در جریان آلترنتیو موسیقی ایران است و امتیاز ویژه‌ی گروه خواننده است که با فاصله محسوسی از هم اسلافش، حداقل روی صحنه بهتر است. 

عکس‌ها از هلیا سعیدی

 

01 بهمن 1396
بالا