نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

دسته بندی: موسیقی آوازی


Radide Avazi 1

حفظ و زایش

نویسنده: ساناز ستارزاده

آواز افشاری و بیات‌ترکِ حاتمِ عسگری فراهانی، تحت عنوان «ردیف آوازی»، گنجینه‌ی کارگان آوازی را افزون کرده است، اما، برخلاف دیگر نمونه‌های منتشرشده، لاینقطع و پیوسته اجرا شده است؛ نه تنها مخاطبِ مشتاقِ شناختِ کارگانِ آوازی، بلکه طالبِ شنیدنِ یک مجلسِ موسیقی دستگاهی را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد و برای هر گروهی، از موسیقی‌شناسان و مجریانِ با دغدغه‌ی شناختِ موسیقیِ دستگاهی، غنی و راه‌گشاست.

شناخت او از میراثِ استادانش، با نیروی ذوق و قریحه‌ی درونی‌اش، طی سال‌ها جان و توان گرفته و چارچوبی که بتوان تفسیری زنده از کارگان آوازی ارائه داد نیز حفظ شده است؛ بار دیگر به ما یادآوری می‌شود درون همین چارچوب تکراری، بسترِ زایش فراهم است.

اگرچه انسجام آواز و سیر مایگی و ساختار گوشه‌ها با دیگر آثار آوازیِ منتشرشده از او، تحتِ همین عنوان، هم‌خوانی دارد، اما فقدان فهرست کامل و دقیق نام گوشه‌ها برای مخاطب «ردیف آوازی»، به عنوان یک مرجع صوتی، پرسش‌های مهمی به جای خواهد گذاشت. چه دلایلی باعث ‌شده اثر حاضر به عنوان بخشی از مجموعه‌ی «ردیف آوازی» به روایت عسگری فراهانی منتشر شود، درحالی‌که جنبه‌ی آموزشیِ عیان و آشکارِ دیگر نمونه‌ها را ندارد؟

همین‌طور، توضیحاتی از جانب عسگری‌ فراهانی می‌توانست ما را با بخش کوچکی از کارگان استادانش نیز آشنا کند. برای نمونه، «شکسته» و«شهابی» با نام‌های «عشیران» و «خسته» به ضیاءالذاکرین منسوب شده‌ است، اما بر ما روشن نیست که تنها نام‌ها به ضیاءالذاکرین نسبت داده شده و یا محتوای گوشه‌ها هم به همان شکل که او می‌خوانده اجرا شده است. با این‌همه، آن که ذوق‌ها، محفوظات و روایات را درهم آمیخته و، با زمان‌بندی قرص و یک‌دست، آوازی منسجم و زنده اجرا کرده عسگری فراهانی است.

تنوع اوزان عروضی و هوشمندی‌ او در انتخاب اشعار فرصت غفلت گرفته و تار خوش‌صدا و به‌جای بیگجه‌خانی اشتیاق برای شنیدن را مضاعف کرده و گوش فوق‌العاده‌ و جواب‌آوازهای برازنده‌اش باعث شده تا گوشه‌ها و مایه‌ها با جزئیات‌شان به گوش بنشینند. جواب‌‌آوازها، در مقایسه با نمونه‌های قدیمی‌ترِ او در برابر آواز، گزیده است و خبری از تعدد ضربی‌ها و رِنگ‌های میانِ مایه‌ها و گوشه‌ها نیست. تار، از زمانی که  آواز طنین می‌اندازد، جز همراهی نمی‌نوازد، که شاید تاکیدی است بر اولویت داشتن «ردیف آوازی» عسگری فراهانی. 

برای خرید و دانلود آلبوم ردیف آوازی: آواز افشاری و بیات ترک به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز نویسنده: 4.5
22 آذر 1399
az yadet nemikaham 01

شور و حرکت افزون‌شده

نویسنده: آروین صداقت‌کیش

«از یادت نمی‌کاهم» دومین مجموعه‌ی منتشرشده‌ی امین هنرمند، راه و سبک او را که در اولین آلبومش هم تا حدودی آشکار شده بود، روشن‌تر از پیش به نمایش می‌گذارد. گرانیگاه این مجموعه از آثار، افزون بر جلوه‌هایی از خلاقیت در موسیقی باکلام که برای نمونه می‌توان در ظرافت‌های نقطه‌گذارانه‌ی بافت «به دیدارم بیا هر شب» یافت، در قطعه‌های سازی خالصش نهفته است.

با شنیدن قطعات سازی هنرمند است که می‌توان به روشنی افزوده شدن شور و حرکت در عین گسترش تعادل و ظرافت را در کارش (نسبت به آثار پیشین) دید. از همان لحظات اولیه‌ی «قطعه برای فلوت و گیتار» سرزندگی آمیخته به شوخ‌طبعی مخصوصاً از دریچه‌ی ریتم و فیگورهای ملودیک، به گوش می‌رسد و در «دوئت ویلن و ویولا» و تا حدودی «سونات برای کلارینت و پیانو» امتداد می‌یابد. همزمان، مهارت آهنگسازی و شناخت آهنگساز از زیر و بم فنی سازها (مخصوصاً فلوت و کلارینت) و بهره‌گیری از عمده‌ی امکانات تکنیکی‌شان خودنمایی می‌کند که؛ هنرمند آهنگساز پر تکنیکی است.

مهم‌تر از اینها برخوردش با تم‌های شناخته‌شده‌ی جغرافیای ایران است. با نگاه به این ویژگی در تداوم «کنسرتو برای فلوت و پیانو و ارکستر زهی»اش (از مجموعه‌ی «شکوه‌های بی‌کلام») حالا دیگر می‌شود مطمئن بود این نوع برخورد به بخشی از سبک‌شناسی او تبدیل شده و نه فقط یک گرایش گذرای دوران آموزش خارج از کشور. تم‌هایی از «زرد ملیجه» صبا، «دایه دایه» و «دختر شیرازی» به ترتیب مصالح هر یک از سه مومان سوناتش را می‌سازد و به هنرمند مجالی می‌دهد تا توانایی‌های تحسین‌آمیز خود در خوانش مدرن از ملودی‌هایی تا این حد آشنا، جا دادنشان در فرم و نیز خلاقیتش در گسترش و تنیدن آنها در خطوط ماهرانه‌ی سازی (اینجا بیشتر کلارینت) را آشکار کند. او به راحتی می‌تواند شخصیت تم‌هایش را در خدمت مصالح قطعه دگرگون کند؛ آنها در دستش حالت پذیراند، در بند بار شخصیت تاریخی هر کدام از دردانه‌هایی که انتخاب کرده نمی‌ماند. این مشکلی است که هنگام کار کردن با این نوع مصالح می‌تواند به آسانی پیش بیاید و آهنگساز را تبدیل به تنظیم‌کننده‌ی ترانه یا قطعه‌ای قدیمی کند و هنرمند به سلامتی از این خوان هم گذشته است.

برای خرید و دانلود آلبوم از یادت نمی‌کاهم به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1.8
08 بهمن 1397
Hich Dar Hich

مصائب کامکاریسم احساساتی

نویسنده: امیر بهاری

هوشنگ کامکار در آلبوم «هیچ در هیچ» مجموعه‌ای پیش روی مخاطب می‌گذارد که جایی برای دفاع ندارد و با آن ادعاهای رنگ به رنگِ نه چندان صحیح در دفترچه‌ی آلبوم، به وجهه‌ی آکادمیک خود هم آسیب می‌زند.

تصور هوشنگ کامکار این است که بیژن جلالی، سهراب سپهریِ «دوران معاصر» است، در حالی که جلالی حتی یک سال از سپهری هم بزرگ‌تر بوده و اولین مجموعه شعرهایش را در اوایل دهه ۱۳۴۰ منتشر کرده است. کامکار معتقد است سهراب سپهری را با آلبوم «در گلستانه» مشهور کرده است با این آلبوم سبب‌ساز شهرت بیژن جلالی هم خواهد شد: «چند دهه پیش بود که به پیشنهاد همسرم شهرزاد با اشعار سهراب سپهری آشنا شدم و حاصل آن ساخت آلبوم «در گلستانه» شد که مورد توجه خاص و عام قرار گرفت. به‌طوریکه در شهرها و دهات تصاویری از «تا شقایق هست زندگی باید کرد»[،]«آب را گل نکنیم» و «به سراغ من اگر می‌آیید....» بر دیوارها نقش بست». مجموعه هشت دفتر شعر سهراب سپهری در قالب یک کتاب اولین بار سال ۱۳۵۶ چاپ شد و فقط تا سال ۱۳۶۲ پنج بار با حداقل تیراژ ده هزار نسخه تجدید چاپ شده بود.

این جدا از فروش جداگانه‌ی هر کدام از مجموعه اشعار او بود که پیش از این چاپ شده بود.
آلبوم «هیچ در هیچ» قرار است خیلی  مدرن نباشد و در عین حال از اصول متداول کلاسیک هم دوری کند ولی بیشتر ملغمه‌ای از بافت‌های مختلف بدون ذهنیت هارمونیک مشخص و منسجم است که به واسطه‌ی آوازهای تقریبا رسیتاتیو* کمی ساختار پیدا کرده‌اند. جالب اینکه این نگاه به اصطلاح پیچیده و فرا مدرن در ساختار و هارمونی که در نهایت چندان ماحصل عمیقی ندارد درست نقطه‌ی مقابل شعر جلالی است که عمیق‌ترین رنج‌های بشر را بسیار ساده بیان می‌کند.

هوشنگ کامکار در این آلبوم از سمپل‌های سازی (صداهای از پیش آماده شده یا VST) استفاده کرده است (منهای سولو‌ی ویولن) ولی معلوم نیست چرا گروه سازها این‌طور معرفی شده‌اند: «...ارکستر زهی به سرپرستی ارسلان کامکار آن را اجرا کرده است». بسیاری از آهنگسازان امروزه از سمپل‌ها استفاده می‌کنند ولی چرا سمپل‌هایی با این کیفیت؟ انتخاب سمپل تخصص می‌خواهد اما پیدا کردن سمپل‌های بهتر از آنچه در این مجموعه استفاده شده در دنیای امروز اصلاً کار دشواری نیست. مضاف بر اینکه میکس مغشوش (به شخصیت نامانوس دف که در دل ارکستر جا نیفتاده دقت کنید) و مسترینگ نادقیق و نامناسب، کار را از چیزی که هست هم ضعیف‌تر کرده است.

هوشنگ کامکار استاد موسیقی و سرپرست گروه کامکارها شاید نیاز به کمی آرامش و دوری از هیاهوی فضای جریان اصلی موسیقی ایران دارد تا روی اثر بعدی خود با دقت بیشتر و ادعای کم‌تری کار کند.


*شکلی از خواندن که نزدیک به دیالوگ گفتن و دکلمه کردن است.

هیچ در هیچ امیر بهاری بیژن جلالی صبا کامکار ارسلان کامکار هوشنگ کامکار ارکسترال کلاسیکال موسیقی آوازی راوی آذر کیمیا سهراب سپهری گلستانه

برای خرید و دانلود آلبوم هیچ در هیچ به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1.2
27 آبان 1397
بالا