نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

درباره‌ی «اجرای جِنک اردوئان» در فرهنگسرای نیاوران

محصول دشتی بدون خار نویسنده: امیر بهاری

ardogan 1
photo 2017 12 24 00 11 57
photo 2017 12 24 00 12 18
photo 2017 12 24 00 12 32
photo 2017 12 24 00 12 40
photo 2017 12 24 00 12 48

جنک اردوئان موسیقیدان بی‌ادعای ترک در فرهنگسرای نیاوران روی صحنه رفت و با اجرای مسلط قطعاتی روی گیتارِ بدون‌پرده (گیتار فرتلس) و گیتار الکتریک، یک کلاس نوازندگی برای هنرمندان و علاقمندان ایرانی به نمایش گذاشت. او چه در منش اخلاقی و چه در رویکرد هنری، رهرو خلف استادش، ارکان اوگور (ائور) بود.

گیتار بدون‌پردۀ ابداعی ارکان اگور که امروز مورد استقبال بسیاری از نوازندگان دنیا قرار گرفته است بهترین امکان برای نوازنده‌های خاورمیانه‌ای است تا فواصل مطبوع فرهنگ موسیقایی خود را روی آن پیاده کنند. پیدا کردن چیزی مثل ربع پرده که به سلیقه و توانایی و سنوریته‌ی خود نوازنده باز می‌گردد، باعث تولید صدای تازه روی گیتار الکتریک و کلاسیک می‌شود، که اگر ذوق آهنگسازی هم در کار باشد، محصول قابل تأملی به دست می‌دهد، اتفاقی که چهارشنبه شب در فرهنگسرای نیاوران رخ داد.

آن صفتی که بیش از هرچیزی در اردوئان به عنوان یک اجراگر روی صحنه نمود دارد، تسلط یک هنرمند شرقی روی یک ساز غربی است. سازی که به دلیل تفسیر نوازنده‌اش، از فرهنگ غالب قرن بیستمی‌اش خارج، و به خدمت الگوهای تکنیکی و ساختاری موسیقی ترک‌ها گرفته شده بود. چشم‌اندازی که ارکان اگور، هنرمند برجسته‌ی ترک در دهه ۱۹۷۰ میلادی ترسیم کرد و حالا در ابعادی گسترده در ترکیه محقق شده است.

اجرای اردوئان در تهران اما نقطه ضعفی هم داشت که با توانایی هنری او هم‌خوان نبود. اردوئان در بخش عمده‌ی اجرایش قطعاتی تنظیم شده برای یک گیتار تنها را اجرا می‌کرد و گاهی با استفاده از امکانات الکترونیک روی ریتم یا آکوردی که در لحظه می‌نواخت بداهه نوازی می‌کرد. یا گاهی اوقات چندین موتیف را روی هم لوپ می‌کرد و روی این هارمونی به دست آمده یک ملودی جذاب می‌نواخت. این جنس موسیقی ارتباط درونی با مخاطبش برقرار می‌کند و حفظ این ارتباط مهم‌ترین کار اجراگر روی صحنه است. اردوئان که هنرمند بسیار فروتنی بود و مهرداد پاکباز را استاد خطاب می‌کرد، مابین قطعات جملاتی را به زبان می‌آورد که ارتباط مخاطب و دنیای موسیقایی خودش را مختل می‌کرد و این اشتباه از چنین هنرمندی  بعید بود.

حضور مهرداد پاکباز و ژوبین کلهر در این اجرا هم  قابل تأمل بود که هر کدام یک قطعه با او نواختند و به عنوان قطعه بیز در انتها با او بداهه نوازی کردند. اردوئان با خضوع در ستایش مهرداد پاکباز سخنانی بر لب آورد. بعد پاکباز را به روی صحنه دعوت کرد و آنها قطعه‌ای از این آهنگساز و مدرس ایرانی موسیقی اجرا کردند. کار مهرداد پاکباز مثل دیگر آثارش، هارمونی پیشنهادی و اصیلی برای ساز گیتار کلاسیک داشت اما از حیث ساختار و توانایی تاثیرگذاری روی مخاطب، در سطحی پایین‌تر از بخش عمده آثار اردوئان قرار می‌گرفت و مشتی نمونه خروار بود از موسیقی ایران در مقابل موسیقی کشوری که میدان تجربه و آزمودن در آن آزاد، فراخ و بدون خس و خار است.


عکس‌ها از سینا سیاوشان

03 دی 1396

ارسال دیدگاه


بالا