نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

تگ: تلفیقی


Daga Doum 1

هوا را از من بگیر سازم را نه

نویسنده: امیر بهاری

آنها که اهل سفر هستند، دوست دارند در یک بازه‌ی زمانی مشخص با انتخاب مسیری جذاب به جاهای مختلفی بروند و فرهنگ‌‌های متفاوتی را ببینند. اما هیچکدام از سفرپیشه‌گان دوست ندارند مثلا ساعت ۱۲ ظهر رامسر باشند و بعد با موشک پرتاب بشوند به مریوانِ کردستان و از آنجا با ابزار قدرتمند دیگری نیم ساعته خودشان را به آذربایجان برسانند. آلبوم «دق‌دم» چنین کاری با مخاطب می‌کند. صدای پرکاشن آذری، چند لحظه بعد افکت‌های الکترونیک مورد استفاده در موسیقی «هاوس» بعد مایه‌هایی از جَز و بعد دوباره صدای غالب ناقارا و.... یک سفر بی منطق و بدون ساختار که بیشتر سرگیجه‌آور است تا اینکه نشان از طرحی هوشمندانه داشته باشد.

اینکه در یک آلبوم به سبک‌های و تم‌های مختلف رجوع شود به خودی خود اشکال نیست موضوع آنجایی تبدیل به معضل می‌شود که احساسات تام لحظه‌ای یک هنرمند بر تمام اصول زیبایی‌شناسی اولویت پیدا کند.

در داخل دفترچه‌ی آلبوم «دق‌دم» عکسی از مولف و سازش (ناقارا) هست. در یک روز بارانی صاحبقرانی و سازش روی نیمکتی نشسته‌اند و به جای اینکه او چتر را بالای سر خودش گرفته باشد، چتر را بالای سر سازش گرفته است. ظاهراً مؤلف اینگونه می‌خواهد به ما بگوید که تا چه اندازه سازش را دوست دارد و اتفاقاً آلبوم هم به اندازه‌ی همین عکس، احساساتی و غیر منطقی است. اگر یک تار یحیی و داریوش طلایی برای وقت گذرانی با یک چتر به پارک بروند و باران سختی ببارد، ترجیحاً چتر بالای سر طلایی باشد بهتر است. تار یحیی با همه ارزش‌اش ابزاری برای ساری شدن آن موسیقی است که در ذهن و جان طلایی جریان دارد. اگر طلایی در صحت و سلامت نباشد تار که خود به خود ردیف نمی‌نوازد!؟

نقی صاحبقرانی نوازنده با استعدادی است. به جای اینکه یک لشگر نوازنده راه بیاندازد و آلبومی ضعیف و غیر قابل دفاع تولید و منتشر کند، بهتر است قدر پنجه‌های خود را بداند و در مسیر رسیدن به جایگاه یک نوازنده‌ی تمام‌عیار قدم بردارد.

دق دوم تلفیقی امیر بهاری نقی صاحبقرانی طنین آوای طوفان

 

برای خرید و دانلود آلبوم دق دوم به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1.4
16 مرداد 1397
Haftvad 1

ماقبل گفت‌‌وگو

نویسنده: کامیار صلواتی

«هفت‌واد» بسته‌ای است از قطعاتی که با سینتی‌سایزر و سمپل‌های گوناگون اجرا شده‌اند و نام «آلبوم» برخود گرفته‌اند؛ قطعاتی که اکثراً اشعارشان از فردوسی است و قرار است روایت‌گر افسانه‌ای درباره‌ی پیدایش صنعت منسوجات کرمان باشند. با وجود این، مسائل این مجموعه قطعات بسیار فراتر از اجرا شدن با صداهای مصنوعی هستند. همه‌چیز این آلبوم مبهم و غریب است و در وضعیتی کمابیش طنزآلود سیر می‌کند؛ مثلاً اشعاری که در دفترچه‌ی سی‌دی چاپ شده‌اند نصفه و نیمه اجرا می‌شوند. «آهنگساز» و «تنظیم‌کننده» و «خواننده» یک نفر هستند، خوانندگی در حد زمزمه‌ای ناخوشایند است و خالی از هر توانایی و تکنیک. معنای تنظیم در این آلبوم نامشخص است و انگار با معنای همین اصطلاح در موسیقی مردم‌پسند مترادف شمرده شده است. قطعات از نظر موسیقایی گذری به موسیقی دستگاهی و اشارتی خام‌سرانه به موسیقی هند دارند، نیم‌نگاهی به چیزی شبیه به بلوز می‌اندازند و سرکی به ماکتی از موسیقی راک می‌کشند و برای اینکه اوضاع از این هم پیچیده‌تر شود، به گفته‌ی همه‌کاره‌ی آلبوم، مسعود نکویی، فضای آن‌ها «ارکسترال-کرال» است. احتمالاً در این‌مورد توجیه پدیدآورنده‌ی اثر این خواهد بود که قرار است این آلبوم بیان‌گر «ارتباطات بین‌المللی کرمان» در قالب موسیقی باشد که در آن‌ صورت شأنیت حضور موسیقایی فرهنگ‌هایی که کرمان نه در افسانه‌ها و نه در تاریخ با آن‌ها ارتباطی نداشته است موضوع سوال خواهد بود.

آلبوم دو «ویراستار» دارد اما متن دفترچه‌ی آن چنان وضعیتی دارد که کارش تنها با بازنویسی‌ به سامان می‌شود نه ویراستاری. «پژوهشگر» و «طراح جلد» آن یکی است، اما نه معلوم است که منظور کدام «پژوهش» است و نه اشاره‌ای کوچک به آن شده است. ایده‌ی استفاده از آوازهای نقش‌خوانان قالی شبیه به کاریکاتوری از یک کارآواست که به زور در قالبی ملودیک قرار گرفته است و سپس با شعری به شدت شعاری و کم‌مایه  که در ماهور اجرا می‌شود و انگار در پی عبرت دادن به شنوندگان است پایان می‌یابد. فقدان هرگونه خلاقیت یا حتی توانایی‌های ابتدایی لازم در آهنگسازی و نبود ایده‌مندی برای اثری که قرار است روایت‌گر یک افسانه‌ی دیرین باشد و به زبان موسیقی بازگو شود آن را حتی از یک اتود دانشجویی خام نیز عقب‌تر می‌برد و اصولاً مایه‌ای برای گفت‌و‌گو باقی نمی‌گذارد.

کرمان تلفیقی کامیار صلواتی نسل مهر کرمان مسعود نکویی فردوسی هفتواد

برای خرید و دانلود آلبوم هفت‌واد به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1
13 خرداد 1397
Helhele 2

کلاژِ شیوه‌گرایانه (۱)

نویسنده: سعید یعقوبیان

رسیدن به صدادهی و ابزارهای بیانیِ جدید و دور شدن از چارچوب‌های نظام دستگاهی در عودنوازی معاصر ایران را باید نتیجه‌ی دو رخداد دانست: تحولات در شیوه‌های اجراییِ دیگر سازهای ایرانی و تأثیرپذیری نهان و آشکار از آن و دیگری باز شدن دروازه‌های شبکه‌ی جهانی وب به روی عودنوازان ایرانی که ماحصلِ تمام پیشرفت‌های عودنوازیِ ترک و عرب را بیش از گذشته، پیش چشم ما گستراند.2 این دو رخدادِ نسبتاً همزمان، در شتاب تحول عود ایرانی نقش مهمی داشتند.

شهرام غلامی نیز موسیقیدانی از نسلِ برآمده از دلِ این گذار است و آلبوم «طلوع کویر» (1387) نقطه عطف و نمود روشنی از این تحول. بر این اساس، «هلهله» (1389) بازنمودِ پخته‌تر و کامل‌تر آن تجربه‌هاست با این تفاوت که یکپارچگیِ «طلوع کویر» (به واسطه‌ی پایبندی به روالِ ردیفی‌اش) در اینجا جایِ خود را به چند قطعه‌ی مستقل داده است. پرکاشن، نخ تسبیح این قطعات مستقل است که با ترکیب‌های متنوع و اجرایی شورانگیز، عود را شنیدنی‌تر کرده است.

اگر از قطعه‌ی (از هر نظر) تکراریِ «کویر»3 چشم‌پوشی کنیم، قطعاتِ هلهله، عموماً الهام‌هایی آمیخته به هم، از موسیقی ترکمن‌صحرا، خراسان و ریتم‌های بوشهری‌اند. حتی در این میان حی‌الله‌ اللهِ کردی نیز، بدون اینکه نامی از دف و موسیقی کردستان برده شود، استفاده شده است (قطعه‌ی سماع دیوانه). اما چرا آمیخته به هم؟ روند قطعات از منطقِ مشخص و روشنی پیروی نمی‌کنند و محتوای ثابتی ندارند. قطعه‌ای که با دوبل‌نوت‌ها و الگوهای فرودِ دوتاریِ آشنا، متاثر از موسیقی خراسان، شروع می‌شود لزوماً در روندش، در همین فضای صوتی باقی نمی‌ماند؛ به فیگور ریتمیک بوشهری می‌رسد یا بالعکس. در این میان قطعاتی نیز وجود دارند که ارتباطی به موسیقی‌های محلی ندارند.

اما گوناگونی و چگالیِ استفاده از انواع تکنیک‌ها در تمامِ این قطعات بالاست. از تولید صدای مشابه ترمولو یا آپویاندوی گیتار گرفته تا تکرار پژواک‌گونه‌ی یک خوشه از نغمات و انواع گلیساندوها و غیره. گویی در فرایند سرایش، تمرکز روی بکارگیری و نمایش کلکسیونی از تکنیک‌ها (و به داعیه‌ی خود نوازنده «تکنیک‌ها و صداهایی که تاکنون روی بربت اجرا و شنیده نشده») به یکپارچگیِ فرمال قطعات و کل آلبوم چربیده است.

پس از گذشت هفت سال، به حق بودنِ این برخورد یا این نوع اِبراز را باید در بستر زمانی و مکانی‌اش سنجید و نشانِ بالیدن و روییدن‌اش را در امروز جست.


1- شیوه‌گرایی (Mannerism) کاربستِ افراطیِ شگردهای یک سبک هنری است. در این گرایش نوعی فاصله‌گیری از کلاسی‌سیسم مشهود است. این اصطلاح از سده‌ی هفدهم در هنر و ادبیات رایج شد و به تدریج، معانیِ مختلف و مغشوشی به خود گرفته است. (پاکباز، رویین1390، دایره‌المعارف هنر، تهران: فرهنگ معاصر، ص543)
2- که پیش‌تر در مورد این تأثیرپذیری نوشته‌ام. «تجديد حيات عود در موسيقي ايران»، ماهنامه هنر موسیقی شماره 158 و در پرونده‌ای برای عود با عنوان «دولتِ مسعودِ عود» در شماره 9 ماهنامه‌ی «شهر کتاب»
3- این هفت ضربیِ کلیشه‌ای عیناً در آلبومِ «طلوعِ کویر» نیز اجرا شده‌است.

برای خرید و دانلود آلبوم هلهله به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 2.9
09 اسفند 1396
Hall Music Band Khaterate Parakandeh

دریغ از آن لحظه‌ی ناب

نویسنده: امیر بهاری

آلبوم «خاطرات پراکنده» بر خلاف تلاشی که می‌کند، کهنه به نظر می‌آید؛ ترکیب آواز قائم به ردیف و آنسامبل راک، لهجه‌ی دهه‌ی هفتاد گیتار الکتریک، بازخوانی آثاری که بارها اجرا شده‌اند و... همه از گرفتاری با گذشته و درگیری با نوستالژی‌ حکایت می‌کنند.

خواننده‌ی «خاطرات پراکنده» سعی می‌کند به ردیف وفادار باشد تا خودش را از خوانندگان گروه‌های مطرح موسیقی تلفیقی تفکیک کند که چندان هم ردیف بلد نیستند، غافل از اینکه حتی خوانندگان مطرح بسترِ موسیقی سنتی هم دیگر متوجه شده‌اند که اگر بناست در میان ریف‌های گیتار الکتریک و الگوهای درامز بخوانند، بهتر است روایت دیگری از ردیف داشته باشند. نوازنده‌ی گیتار آشکارا در حال و هوای دهه‌ی هفتاد میلادی سیر می‌کند. چه در انتخاب لهجه‌ی سازش و چه در شکل جمله بندی‌ها در لحظات تک نوازی حدود چهل سال از موسیقی راک امروز عقب است. تنظیم‌ها هم چیزی بیش از این نیستند. با افزودن یک دف که هنرمندانه نواخته شده، نمی‌توان تصور کرد اتفاق خاصی رخ داده است!

مشخص نیست قطعه‌ی فولک «دَرِنه جان»- با تغییر شعر و با عنوان «در خیال» - در میان این آلبوم چه می‌کند؟ قطعه‌ای که بارها نواخته شده و اجرای دلنشین پری زنگنه از جمله بازنوازی‌های موفق آن است. درست است که قطعه به واسطه‌ی ملودی آشنا و جذاب و پرداخت فیوژن-جز ،کار ناموفقی نیست اما در میان این آلبوم چه می‌کند؟ دو بیتی بابا طاهر چه نسبتی با ترانه‌های مدرنِ عبدالجواد موسوی دارد؟ حال و هوای جَز چه ربطی به مابقی آلبوم دارد - آن هم استایلی از جَز که در آذربایجان چند دهه قدمت دارد و تقریباً بخش مهمی از موسیقی گذشته‌ی آنهاست؟

ظاهراً بیشترین تلاش برای یک دست شدن آلبوم در مرحله میکس و مستر اتفاق افتاده که از نقاط قوت آلبوم است. انتخاب ترانه‌های متفاوت از جریان اصلیِ عبدالجواد موسوی هم از محسنات آلبوم است. نوازندگی‌ها هم قابل قبول هستند اما آیا دقت و سلامت این فرعیات منجر به خلق آن اتفاق اصیل زیبایی‌شناسانه می‌شوند؟

 

برای خرید و دانلود آلبوم خاطرات پراکنده به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1.6
07 اسفند 1396
Angah

پُلی دور از پیچیدگی

نویسنده: فرشاد توکلی

حداقل از اوایل قرن نوزدهم میلادی، تهران و باکو دو مرکز عمده‌ی آن موسیقی‌ای بوده‌اند که ـ کمی بعدتر ـ نظامِ خود را در ساختارهایی با عنوان "دستگاه" مشخص کرد. از آن زمان تاکنون، موسیقی‌دانانِ این دو مرکز ـ به‌عنوان نمایندگانِ دو مکتب از یک موسیقی، مستقیم یا غیرمستقیم ـ همواره با یکدیگر در ارتباط بوده‌اند. بزنگاهِ آنگاه، یعنی جایی که کمانچه‌ی امام‌یار حسن‌اُفِ سرخوش و چیره‌دست را کوبه‌ای‌های گوناگونِ پژهام اخواصِ ماهر همراهی کرده است، یکی از تازه‌ترین‌های این ارتباط و همکاری است؛ آلبومی که پایکوبی و رقص کفه‌ی سنگین‌ترش را تشکیل داده است.

تذکر پیشینه‌ی این ارتباط نباید ما را به این خطا اندازد که آنچه در آنگاه می‌توان یافت سرشتِ یکسانی دارد با آنچه احیاناً بین آقاغلامحسین و کمانچه‌نوازِ قفقازی در یک شب‌نشینیِ قاجاری احتمالاً قابل شنیدن بوده است. برعکس، یادآوری این ارتباط برای برجسته کردنِ نقاط تمایزشان است. تقریباً، همان‌قدر که از شواهد تاریخی می‌توان از تعلقِ روح نوازندگانِ قاجاریِ تهران و قفقاز به یک روح موسیقاییِ هم‌سرشت مطمئن بود که برای هردو عمیقاً بومی محسوب می‌شد، از جذبِ نمونه‌های امروزی‌شان در آنچه موسیقی تلفیقی نام گرفته، و ادعا می‌کند که مدام بین شرق و غرب در حال پل‌زنی است، نیز می‌توان اطمینان داشت. آنگاه موسیقی شیرینِ دل‌انگیزی دارد که کوشیده شده زهرِ بوم‌زادگی و پیچیدگی از آن گرفته شود تا، با جای گرفتن در دلِ "توده"، به هر ذائقه‌ای خوش بیاید. این موسیقی باید همان‌قدر غریبگی داشته باشد که آشنا به‌نظر می‌رسد. جایی که این موسیقی می‌ایستد اَمن‌گاهِ سیخ و کباب است؛ زیرا غذا به‌کل چیز دیگری است. امام‌یار ـ مانند همتایانِ ایرانی و یونانی‌اش، کیهان کلهر و ماتِیوس ساهوریدیس ـ تا جایی بومی می‌ماند که توده به زحمت نیفتد و سالن‌ها را ترک نکند. قواعد حاکم بر موسیقیِ توده قواعد حاکم بر بازار است.

توده همان است که حسین علیزاده، در یادداشتِ ستایش‌آمیزش در داخل آلبوم، از آن با عبارتِ «شنونده از هر طیفی با شنیدنِ آن احساس شادی و شعف [...] می‌کند» یاد کرده است؛ یادداشتی با پایانِ: «دستان‌تان پُرتوان و دل‌هایتان پُرنغمه». آنگاه موسیقی مهاجرانِ درافتاده در فضاهای کلان‌شهری است؛ همان‌قدر بکر و غریبه و رها، که مشابه و همگانی و محتوم.

برای خرید و دانلود آلبوم آنگاه به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1.8
14 بهمن 1396
Hamidreza Dibazar Azmaa 7

طی‌الارض موسیقایی

نویسنده: امیر بهاری

همواره سؤال مهمی درباره‌ی اثر هنری وجود دارد: هدف چیست؟ و اولین راهِ یافتن پاسخ، جستجو برای درک الگوی فرم و ساختار اثر است، الگویی که در «از ما» آشفته و غیر قابل تبیین به نظر می‌رسد.

در این آلبوم قطعه‌ی اول و دوم با کلام‌اند و با عودی همراهی می‌شوند که افکتیو شده تا به زخمه‌ای‌های تاجیکستان و هندوستان نزدیک شود. قطعه‌ی سوم و چهارم ارکستر مفصلی دارند از درامز، گیتار بیس و ابوا گرفته تا نی، سنتور، تار و ...که متأسفانه ارتباط فرمی و ساختاری روشنی در آنها دیده نمی‌شود؛ جز اینکه هردو ضرباهنگ سریعی دارند. قطعه‌ی پنجم فضاسازی با سینتی است که با دونوازی نی همراه شده! در قطعه‌ی ششم یکمرتبه وارد فضایی گوتیک می‌شویم که بیشتر هواداران آن اهالی موسیقی متال هستند و جالب اینکه در میان همین قطعه صدای «آوانگارد جَز» هم به گوش می‌آید و سر آخر قطعه با صدای تار به پایان می‌رسد.

از این شاخه به آن شاخه پریدن تا انتها ادامه دارد، تا جایی  که دوباره صدای «دولتمند خالف» باز می‌گردد. در این آلبوم سفری عجیب و غریب اتفاق می‌افتد؛ شما طی الارض کرده، از فرهنگی به فرهنگی دیگر می‌روید بدون اینکه این فرهنگ‌ها(در اینجا مایه‌های موسیقایی) با یکدیگر ارتباط فرمال مشخصی داشته باشند. هرچند در این سفر لحظات زیبایی هم وجود دارند اما اغلب به دلیل  بسط نیافتن ابتر مانده‌اند. به عنوان پیشنهاد می‌شد با میدان دادنِ بیشتر به ساز اُبوا شیوه‌ی بیانی تازه‌ای را در جریان موسیقی تلفیقی ایران آزمود. توانایی کم‌نظیر بیشتر نوازندگان آلبوم کارکرد صحیحی پیدا نکرده است و از این پتانسیل به درستی استفاده نشده است.

بافت هارمونی تقریباً همان است که از آویژه و خودِ فوژان در اواخر دهه ۷۰ شنیده‌ایم. رویکرد به آهنگسازی دیبازر هم که تقریبا مشابه آثار قبلی است با انسجام کمتر. این خورجین صداهای رنگارنگ وقتی به راک گذر می‌کنند ناموفق‌اند و وقتی می‌خواهند فضای آبستره‌ای را با نی و سینتی تجربه کنند، الکن و لخت. وقتی می‌خواهند حماسه‌سرایی کنند ملودی آنقدر هول است که پیگیری مسیر هر ساز کاری بسیار دشوار خواهد بود. و عجبا که اثر کسی تا این حد از فرم ساختار بیگانه می‌نماید که سال‌ها سمت آکادمیک مهمی داشته است.

برای خرید و دانلود آلبوم از ما به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1.1
20 آذر 1396
Harf Bezan 1

ترانه‌ای که جا ماند

نویسنده: امیر بهاری

«حرف بزن» دومین آلبوم با کلام میلاد درخشانی یک گام رو به جلو در خوانندگی، تنظیم و حتی آهنگسازی برای او محسوب می‌شود اما یک چیز مهم نسبت به آلبوم قبلی کم دارد؛ جسارت.

«حرف بزن» شلوغی «اشارات نظر» را ندارد. از شکل خواندن میلاد درخشانی معلوم است در این دو، سه سال در حال تمرین آواز بوده و خوانندگی او رشد قابل توجهی کرده است. در تنظیم‌ها و ساخت ملودی به بستری که اثرش در آن قرار می‌گیرد دقت داشته و سعی کرده ملودی‌ها به نسبت ذهنیتی که ما از او می‌شناسیم ساده‌تر و سهل الوصول‌تر باشند. و این اتفاقا از امتیازات آلبوم است. اما این ویژگی به همان اندازه که «حرف بزن» را ساختارمند‌تر کرده است، در قیاس با آلبوم «اشارات نظر»، شور و جسارت را کاهش داده است.

میلاد درخشانی یکی از هنرمندان مطرح سبک نه چندان قابل تبیین «تلفیقی» در ایران است اما در واقع  او یکی از معدود هنرمندان مولف در موسیقی پاپ ما محسوب می‌شود. او آهنگساز، تنظیم‌کننده، نوازنده (تار، گیتار آکوستیک، گیتار الکتریک و در دو قطعه گیتار بیس) و خواننده‌ی این آلبوم  است. تمام تلاش مولف این آلبوم ساخت قطعاتی خوش آب و رنگ به شیوه‌ی پاپ‌های مدرن امروزی است. اغلب قطعات بر مبنای یک ریف (بیت) جذاب و کوتاه ساخته شده‌اند.

و دیگر اینکه درخشانی در آلبوم با کلام قبلی خود اشعاری از فروغ فرخزاد، ه.سایه، اخوان ثالث، شفیعی کدکنی، فصیح الزمان شیرازی و... را انتخاب کرده بود و در این آلبوم تنها یک قطعه از اخوان ثالث و یک دو بیتی کوتاه هم از خیام استفاده شده است و بقیه‌ی اشعارِ ترانه سرایان امروزند. شاید میلاد درخشانی در تلاش بوده است تا حاشیه‌ی امنی داشته باشد و سعی کرده این بار محتاط‌‌تر حرکت کند که البته تا حدود زیادی هم موفق شده است اما این آلبوم به رغم تمام نقاط قوتش، قطعه‌ای تاثیرگذار و جسور را کم دارد.

برای خرید و دانلود آلبوم حرف بزن به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 2
29 آبان 1396
بالا