تگ: خانه‌ی خنیای دلشدگان

آلبوم شنیدیدار -که نامش یادآور اصطلاح Audiovisual برای اشاره به یک گونه‌ی هنری ترکیبی است- وضعیتی دارد همانند همه‌ی آلبوم‌های دیگری که حاوی موسیقی متنِ فیلم یا نمایش است: محروم شده از بخش دیدارِ خویش. موسیقی نمایش یا چنانکه کوروش بهراد مؤلف آلبوم می‌گوید «موسیقی دراماتیک» ساخته می‌شود تا بر کنش‌های نمایشی همراهش بنشیند، زمینه‌ساز ادراک بهترشان شود، نکته‌ای را در آن‌ها برجسته کند، با آن‌ها به شکل یک کل ترکیب شود یا ... طبیعی است که بدون آن‌ها چیزی کم دارد، زیرا موجودیتش در ارتباط با آن‌ها کامل می‌شود.

جز نادر نمونه‌هایی (مثلاً ترانه‌های فیلم‌ها) انتشار موسیقی متن هر چه که باشد شامل تغییر کارکرد از موسیقی همراه (وابسته به چیز دیگری) به موسیقی تنها می‌شود. اما در این میان بعضی از موسیقی‌متن‌های آثار صحنه‌ای در هیئت یک قطعه‌ی کامل ساخته شده یا با تغییراتی بدل به قطعه‌های مستقل شده و برای انتشار آماده می‌شود و سرنوشت مجزای خود را می‌یابد (یک نمونه‌ی تاریخی پیر گینت اثر ادوارد گریگ است برای نمایشنامه‌ی هنریک ایبسن به همین نام).

موسیقی آلبوم شنیدیدار در شکل فعلی همان مسائل را به نمایش می‌گذارد. یعنی آهنگساز برای پیونددادن موسیقی با نمایش، براساس ساختمان و فضای هر یک از نمایش‌ها «اتمسفر»ی (تقریباً به معنای نزدیک به عواملی در ژانر و سبک) برگزیده و حالا در فقدان عوامل دراماتیک ناگزیر با چیدمان روند آلبوم را به ترتیبی منطقی رسانده است. درنتیجه اکنون قطعاتی را می‌شنویم که در چهار دسته تقسیم‌بندی شده‌‌اند. از آن میان دسته‌ی اول و دوم آمیخته‌ای از موسیقی مردم‌پسندِ سازی که امروز نمونه‌هایش را بسیار می‌توان شنید و ایده‌های اغلبشان برای مخاطب این نوع موسیقی پیشاپیش آشنا است (مثلاً قطعه‌های غرب غمزده و خواب سگی). در شکل فعلی ردی از نمایش در آلبوم نمی‌بینیم (مشخص نیست از ابتدا به همین شکل نوشته شده یا بعداً تغییر کرده). اگر از دفترچه‌ی آلبوم و نامش بگذریم هیچ عنصر دیگری درون خودِ موسیقی پیامی از تکیه‌اش بر امر دیگر، نوعی عاملِ گنگ مفقود، نمی‌دهد؛ پس یا تغییرات بسیار موفقی را برای تبدیل به موسیقی تنها از سر گذرانده یا هنگام همراهی با نمایش بسیار منفک شنیده می‌شده است.

برای خرید و دانلود آلبوم شنیدیدار به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

برگذشتن از پرویز مشکاتیان امروز چه دشوار می‌نماید. همان‌گونه که روزگاری برگذشتن از حبیب و پایور دشوار می‌نمود. همان‌گونه که روزی این دشواری در صدای سنتور خود پرویز مشکاتیان بس جوان در اجرای چهارگاه به‌همراه گروه حفظ و اشاعه و خوانندگی نورالدین رضوی سروستانی بازتاب می‌یافت. امروز نیز آن دشواری را کم‌وبیش در آنچه کیارش داودی ساخته و به همراه کریم ابراهیمی نواخته می‌توان شنید. عبور از صدای مسلط هر عصر دشوار است. می‌دانیم. اما یک روزن امیدواری نیز گهگاه همپای دشواری‌اش سوسو می‌زند؛ به همان پایه‌ی دشواری و شانه به شانه‌ی آن توان برگذشتن نیز از در و دیوار پخته‌ی  کاری و ازجمله همین آلبوم رخ‌نمون می‌شود و منتظر می‌ماند تا آیا در پیچ‌و‌خم روزگارِ هنوز نیامده به فعل برسد یا سربسته فرومیرد.

و آن کورسوی که از درون کار نوازندگان و آهنگساز انگاره فراق نوید می‌دهد چیست؟ نخست خودآگاهی که نشانه‌هایش در دفترچه‌ی آلبوم با قلم آهنگساز-سنتورنواز به چشم می‌خورد و خوشبختانه همچون خودستایی یا توجیه‌های موسیقایی مرسومِ دفترچه‌نویسی، روی کاغذ محدود نمی‌ماند بلکه همه‌ی آنچه گفته‌اند از دگرگونی هم‌بندی مدال و راه‌گردانی، آزادی متر و تاکیدات و تاحدودی محو مرز میان متریک و نامتریک، تا شالوده‌های خلاقیتشان که ردیف و موسیقی نواحی است و بیشترها با توانایی اجرایی و زیبایی موسیقایی در هم می‌آمیزد (اینجاست که می‌شود باور کرد سخن هم‌سنگِ توانشان می‌گویند).

دوم سرگشتگی در پی شور و زیبایی موسیقای است و دقت و حساسیت بسیار به امکانات عملی کردن آن. از بخشی از امکانات گسترده‌ی مضراب‌زدن، صدا و کوک ساز و صدایی که از ساز استخراج می‌شود گرفته تا لحظه‌های موسیقایی خلاقانه (مانند سکوت پیش از انتهای «ندای شب» یا ایست‌های پایانی «رها») تا وام‌گیری و تنیدگی تماتیک یا همراهی پیش‌اندیشیده‌ی تنبک (و البته بیشتر نیازمند استقلال) همه و همه نشانه‌های جستجویی به هدف نشسته‌ است.

بدین ترتیب فارغ از همه‌ی طراحی‌ها یا تفسیرهای نظری، مهارت موسیقایی حرف نخست را می‌زند و همین به همراه خودآگاهی، یعنی جوشش هنرمندانه با خِرد روزن امید را دست‌یافتنی می‌سازد. بدین‌سان تنها همتی بزرگ می‌طلبد حالا که تا اینجا آمده‌اند بگذارند و بگذرند و عصر را از آن صدای خودشان کنند نه وارون.

آروین صداقت کیش کلاسیک ایرانی انگاره فراق کیارش داودی کریم ابراهیمی خانه خنیای دلشدگان

برای خرید و دانلود آلبوم انگاره‌ی فراق به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

با نگاهی به دفترچه ی سی‌دی و حتی بدون گوش‌ دادن به موسیقی می‌توان فهمید کیارش داودی هنرمند متعهدی‌ست: او توضیحات مفصلی درباره‌ی چگونگی نوازندگی و دیدگاه موسیقایی‌اش ارائه می‌دهد و حتی برایش مهم است که مخاطب بداند این آلبوم با سنتورِ ساخته‌ی دست چه کسی نواخته شده است.

این روزها در گستره‌ی موسیقی ایرانی برخی از موسیقی‌دانان همچنان متکی به ردیف هستند، برخی به مدها، فرم‌ها و ریتم‌های موسیقی فرهنگ‌های همجوار و یا موسیقی مستخرج از رسالات قدیمی اتکا کرده‌اند، برخی استفاده از انبار الگوها و ایده‌های موسیقایی فرهنگ‌های مختلف ایرانی را در دستور کار قرار داده‌اند، برخی به قدرت و تکنیک نوازندگی‌شان تکیه زده‌اند و برخی هم با تمام توان در امر ایجاد تفاوت و خلاقیت همت گماشته‌اند. وجه اشتراک همه‌ی این افراد اتکا به موضوعی خاص است که اگر آن را حذف کنیم چیزی برای موسیقی‌دان باقی نمی‌ماند. این موضوعات شبیه به برچسب‌هایی هستند که برای موسیقی‌دان اعتبار و وجاهت می‌خرند: برچسب ردیف‌دان و استاد برای موسیقی‌دان متکی به ردیف، برچسب کلاسیکِ پژوهشگر برای موسیقی‌دان متکی به مدها و دورهای قدیمی، برچسب خلاق برای موسیقی‌دان متفاوت و غیره.

اما در دسته‌ای دیگر، موسیقی‌دانانی حضور دارند که پیش از هر برچسبی، «موسیقی‌دان»‌اند. استفاده‌ی این دسته از موسیقی‌دانان از امکانات و مواد و مصالح موسیقایی «برچسب‌گونه» نیست. آن‌ها از امکانات موسیقایی استفاده می‌کنند، اما نه به عنوان تنها نقطه‌ی اتکا. کیارش داودی در آلبوم انگاره‌ی فراق نشان داده است که به این دسته از موسیقی‌دان‌ها تعلق دارد. او متکی به ردیف نیست، اما با ردیف بازی می‌کند. از موسیقی فرهنگ‌های مختلف ایرانی استفاده می‌کند، اما لزوماً نیازی به ملودی‌های ناب و کمترشنیده‌شده ندارد؛ داودی می‌تواند یک تصنیف معروف خراسانی که همه‌ی‌مان بارها شنیده‌ایم را به یک قطعه‌ی ناب و کمتر‌شنیده‌شده تبدیل کند. مهارت این نوازنده‌ی بیست و دو ساله در بسط و گسترش جملات موسیقایی ستودنی‌ست. او، مانند نیاکان قاجاری‌اش، توانایی این را دارد که فقط با یک جمله‌ی ساده‌ی استخراج‌شده از ردیف یا هر جای دیگری قطعه‌ای طولانی بسازد و آن جمله را بارها و بارها تکرار کند، بدون اینکه تکراری به نظر برسد. مهارت در بسط و گسترش را می‌توان مهم‌ترین خصوصیت نوازندگی این هنرمند بی‌برچسب اما با امضا دانست.

برای خرید و دانلود آلبوم انگاره‌ی فراق به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.