«خلوتگاه من» پیوندهایی سخت با آثار پیشین مسعود شناسا دارد؛ بیشتر و واضحتر از همه با بخشهای همراه با آواز نَواژه1: از این جملهاند تأکیدهای موکد بر تضاد و توالی حجم/ سکوت در بافت قطعات، تقطیعها و تعلیقهای مداوم ریتمیک و مُدال، تأکید و برجستهسازی بعضی واژهها و برشها از مصرعها با بیان متنوع آن واژههای تکرار شده (بهطور خاص «هُشیار» در قطعهی «آن مست»)، تکرار یک نت بر روی چند هجا با کششهای متفاوت، و گهگاه تغییری ناگهانی از دل این تکرارها سربرآوردن. نیز تغییر مُدهای اثر شباهتهایی غیرقابل انکار با نَواژه دارند. در کنار اینها، در خلوتگاه من نیز چون نَواژه، تقریباً هیچچیز در این اجرا به لحظه و اتفاق و «آن» و بداهه واگذار نشده است.
در این آلبوم، باز مانند نَواژه، هر قطعه ساختار و چینشی مفصل دارد. با وجود این نکتهی آخر، نوعی فکر ناشدگی در ساختار کلان رپرتوار ملموس است که نوعی عدم توازن را در آن به وجود میآورد. شاید بارزترین نمود این عدم توازن را میتوان در توالی سه «چکام آهنگ» (تصنیف) کمابیش مشابه در نیمهی دوم آلبوم دید که در تقابل با سیاق متنوعتر نیمهی اول آلبوم قرار میگیرد؛ و در مقیاسی متفاوت، در کنار هم نشینی سهراب و حافظ و سعدی در یک اثر واحد.
میگویند اگر دسیپلینی به زبانی واضح و تثبیت شده برای توضیح دست نیافته باشد، هنوز به مرتبهی «علم» بودگی نرسیده است. مسعود شناسا زبانی آفریده مختص به خود تا به این پریشانی زبانی بیفزاید: پیشآهنگ، چکام، و خوشآهنگ از نشانههای این زبان غریبه و معوَجند؛ زبانی که موجودیت تاریخی و میراث موسیقی کلاسیک ایرانی را نادیده میگیرد و به عمد قصد پاکسازی و فارسیزه کردن آن را دارد. با وجود این، این زبان چنان نارسا و بیگانه است که خود نیاز به مترجمی زبان فارسی دارد تا معنای این واژهها را در پاورقی متن دفترچه شرح دهد!
۱- آلبوم «نَواژه» به آهنگسازی مسعود شناسا و آواز علیرضا شاهمحمدی در سال ۱۳۹۰ توسط انتشارات آواخورشید منتشر شده است.
برای خرید و دانلود آلبوم خلوتگاه من به وبسایت بیپتونز مراجعه کنید.