نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

تگ: فرید عمران


farid 2

زیبایی آشکار

نویسنده: آروین صداقت‌کیش

اولین چیزی که از شنیدن موسیقی فرید عمران نصیب می‌شود، همان ویژگی عمده‌ی موسیقی او است. و آن چیزی نیست جز تعهدش به زیبایی. زیبایی تقریباً به همان مفهوم کاربرد روزمره‌ی کلام، نزدیک به خوشایندی، نه به معنای نوعی خصوصیت محتوایی پنهان در لایه‌های زیرین اثر یا یک امر زیباشناختی پیچیده. چیزی که می‌شنویم به سادگی زیبا است. لطیف است. خودش زیبایی خودش را نشان می‌دهد. نیازی نیست زیاد به دنبالش بگردیم. خودش از پنجره داخل می‌آید.

عمران در این راه دشوار هیچ ابایی ندارد که با یک ملودی شناخته‌شده‌ی احساساتی کار کند (مثل «بِرسوز برای لدا»). آن را آرایش تازه‌ای بدهد و حتا نرم‌تر از روز اول به گوش ما برساند. به رسم بسیاری از آهنگسازان پیانو پیش از خودش به سراغ ترانه‌های محلی برود و از آنها تنظیم‌های ساده و صمیمی به دست دهد، از دل این امرِ بارها آزموده فضای صوتی شخصی خود را (و نه لزوماً تازه یا بسیار بعید) بسازد چنان که در «مجموعه آوازهای ایرانی» به خصوص در «قوچانی» ساخته است.

از طول و تفضیل می‌پرهیزد (جز «راپسودی») محتوای هر قطعه را تا آنجا ادامه می‌دهد که تعهدش به همان زیبایی اولیه مخدوش نشود. درست آنجا متوقفشان می‌کند که یک گام بیشتر نیاز به عبور از مرز همان سادگی آغازین دارد. در پی گسترش فرمال پیچیده‌ای نمی‌رود (شاید جز کمی در والس عارفانه) چون این هم نقض غرضش است. او به شهادت آنچه تا کنون منتشر کرده، یا بهتر بگوییم در این آلبوم دوگانه، مرد قطعه‌های کوتاه خودمانی است که گوشه‌ی چشمی گذرا به مدرنیسم دارد و گوشه‌ی چشمی دیگر به اینجا. هم دلش با ملودی‌هاست و زیرساختشان هم با سازش، پیانو.

و اما دومین چیز شنیدنی در آثار عمران همان طور که قبل از این هم گفته‌ام (هنگام نوشتن درباره‌ی اجرای سیاوش دمیریان از آثار چند آهنگساز ازجمله عمران)، توانایی او است برای از آن خود کردن زبان موسیقایی دیگری. این را به روشنی در سه آواز روسی‌اش می‌بینیم. همان جا که می‌کوشد ضمن این که خودش است روسی بیندیشد و دست‌کم ما غیر روس‌ها را متقاعد کند پندارش از یک آواز روسی چنین است و بی‌سروصدا موفق می‌شود.

امتیاز: 1.9
13 بهمن 1397
Na Shenide Ha 00

ارزش پنهان

نویسنده: آروین صداقت‌کیش

 حاشیه‌هایی چون بی‌سلیقگی در گرافیک، بی‌دقتی فوق‌العاده در متن‌ها و ترجمه، ضبط بی‌کیفیت، ناکوکی آزاردهنده‌ی پیانو و حتا رابطه‌ی نقاشی و موسیقی که در دفترچه‌ی سی‌دی آب و تاب زیادی از زبان نوازنده و نقاش داده شده (فارغ از این که در اصل امکان‌پذیری یا ارزشمندی چنین رابطه‌ای چون و چرا شود) نباید موجب پنهان شدن ارزش اصلی آلبوم «ناشنیده‌ها ۱» از دیده‌ی تیزبین و زیباپسند شود.

حتا یکی از این ایرادها برای از چشم انداختن اجرای هر اثری کافی است شگفتا که ناشنیده‌ها -اگر شنونده قدری بردباری کند- با داشتن همه‌شان جان سالم به در می‌برد. چنان که اگر بتوانیم از سد عناصر دل‌آزار ظاهری آلبوم بگذریم، درست هنگامی که  غبار آنها از روی اثر زدوده شود، گوهر اصلی خود را نمایش می‌دهد.

و این گوهر چیست؟ نخست همان که عنوان آلبوم هم بر آن تاکید می‌ورزد. یعنی برگرفتن پرده‌ی گمنامی و ناشنیدگی از چند اثر؛ اجرای آثاری شایان توجه و ناشنیده (یا کم‌تر شنیده شده) از آهنگسازان ما. جز قطعه‌ی نخست («پنج واریاسیون روی تمی از ابولحسن صبا») بقیه‌ی قطعه‌های «مهران روحانی»، «فرید عمران» و «حمید مرادیان» اجرای منتشر شده‌ای ندارند. در همین لایه است که خلاقیت روحانی برای آفریدن رقصی اندوهناک و سوگوارانه، و ظرافت و توانایی عمران در بهره‌گیری از وام‌واره‌ها و نزدیک شدن موفق به زبانی موسیقایی که نام بعضی از قطعه‌ها ایجابش می‌کند (روسی-آرژانتینی در فانتزی‌ها و تانگو) در عین حفظ شخصیت خودش رخنمون می‌شود.
دومین گوهر ارزشمند از قضا تفسیر بسیار موسیقایی و شاعرانه‌ی «سیاوش دمیریان» است که نه تنها آویخته‌ی صرف ارزش قطعاتی که اجرا می‌کند نیست بلکه مستقل از آنهاست و بر ارزششان نیز می‌افزاید و چه بسا از هر قطعه‌ی خاموشِ مانده بر کاغذ موسیقی زنده و جاندار می‌آفریند. در تفسیر او به کمک بازه‌ی دینامیکی وسیع، رنگ‌آمیزی صوتی باسلیقه و متنوع، دقت و حساسیت فراوان در برقراری تعادل میان خط‌های مختلف هارمونیک-ملودیک و خلق ابعاد پرسپکتیوی صوتی اجرای هر قطعه در هیات یک کلیت درهم بافته‌ی منسجم و با جذابیت دراماتیک پدیدار شده است، که روند تحقق یافتن‌اش آن را به «تفسیر» شاخص دمیریان بدل می‌کند.

برای خرید و دانلود آلبوم ناشنیده‌ها ۱ به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1.8
28 آبان 1396
بالا