نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

تگ: محمد معتمدی


sabr kon2

مولانا خوانی در ژانر وحشت

نویسنده: امیر بهاری

«صبر کن...» منهای موسیقی متن‌ها و موسیقی تیتراژها، هفتمین اثر مهیار علیزاده ست. آلبوم حاوی سه دکلمه‌ی شعر، سه ترانه/تصنیف و یک آهنگ بی‌کلام است. با نگاه به بخش عمده‌ی آثار علیزاده می‌توان به جنس آواز/تصنیف/ترانه خواندن خوانندگانش اشاره کرد که اغلب در تلاش‌اند تا با جنس صدایی که قربانی از آن جواب گرفته است، بخوانند.

علیزاده از «حریق خزان» که یک اتفاق قابل توجه در موسیقی ایران بود تا امروز چیزی فراتر ارائه نکرده است. یعنی در ۷ سال گذشته گرچه کارهای بسیاری انجام داده اما هم‌چنان اولین آلبومش جایگاه دیگری دارد.

حرکت علیزاده در بستر موسیقی پاپ-ردیفی به سمت موسیقی امبینت هر چقدر در «حریق خزان» ثمر بخش است در دو اثر اخیرش عملاً منجر به شباهت‌های بیش از حد قطعات می‌شود. انگار که خواننده رها شده تا در یک بستر موسیقایی با ملودی دلخواه آواز/تصنیف بخواند. جالب اینکه محمد معتمدی در «صبر کن...» در قیاس با دو هم‌ سلف خود در «افسانه چشم‌هایت» موفق‌تر عمل کرده و با حس و حال بهتری کار را به انجام رسانده است.

غزل‌های مولانا در موسیقی معاصر دستمایه‌ی آهنگسازان بسیاری در فضاهای مختلف بوده است و اغلب هم نتوانسته‌اند دیکتاتوریی جذاب ریتم‌ این غزل‌ها را شکست بدهند. مهیار علیزاده هم جزء فاتحان در مواجه با مولانا محسوب نمی‌شود. حرکت در فضای موسیقی امبینت که در حریق خزان برگ برنده‌ی علیزاده بود عملاً در آثار متأخرش تبدیل به پاشنه‌ی آشیل آثار او شده است. به طور کلی موسیقی امبینت در ایران سوتفاهم برانگیز است، آنچه که در آثار بزرگان این جنس موسیقی قابل توجه است، هارمونی‌های درخشان در زیرمتن آثارشان است. اتفاقی که در آثاری چون «صبر کن...» رخ نمی‌دهد.

نمی‌توان از این آلبوم نوشت و از شعرخوانی اندیشه فولادوند نگفت که تجربه‌ی عجیبی انجام داده و به کمک پس زمینه‌ی بازیگری‌اش با نظر به دنیای سینمای وحشت غزل درخشان مولانا را خوانده است. و البته معلوم هم نیست این غزل که با این لحن دکلمه شده است در میان این همه عاشقانگی در آلبوم چه می‌کند.

برای خرید و دانلود آلبوم صبر کن... به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 0
30 فروردین 1399
Dar Mohasereh

جامه‌ی عاریه

نویسنده: حانیه شهرابی

«در محاصره»، ضبطِ یکی از کنسرت‌های مردادِ ۱۳۹۵ گروه «خنیاگرانِ مهر»، از آن دست آلبوم‌هایی است که هم تکلیفش با خودش و شنونده‌اش روشن است، هم تکلیفِ شنونده با او. هر دو می‌دانند از هم چه می‌خواهند. یکی راحت‌الحلقومی برای پر کردن اوقاتِ فراغتش می‌خواهد و دیگری بهای فراهم کردن این خوراک را. متن دفترچه نیز به بهانه‌ی جنسیتِ نوازندگانِ، ادعاهایی سراسر بحث‌برانگیز را با محوریت «حقوقِ زنان» مطرح کرده است که تاثیری در اصل ماجرا ندارد؛ تنها حمله به یک واقعیت تلخ است با دفاعی بد.

آهنگسازیِ بیشتر قطعاتی که در این آلبوم گردآوری شده‌اند بر عهده‌ی «بهزاد عبدی» بوده است و الباقی آثاری شناخته شده هستند از تجویدی، خالقی و لطفی. شیوه‌ی عبدی در آهنگسازی بیشتر از آن که ایرانی باشد، غربی است (وکمی اروپای شرقی). تنالیته‌ی مینور به واسطه‌ی طنین سازها لباس مدِ اصفهان پوشیده و برداشت مدال هم به «مدهای کلیسایی» شبیه است. پنج قطعه‌ای که برای تکنوازیِ قانون، قیچک، کمانچه، تار و رباب نوشته شده‌اند از نظر ساختاری بسیار شبیه هم هستند. یک یا دو موتیف، خودشان یا واریاسیونشان بارها و بارها تکرار می‌شوند؛ تکراری که تدریجا بستری ساکن می‌سازد که حتا طنین هم نمی‌تواند خللی درش ایجاد کند. اواسطِ برخی از این قطعات، تکنواز عباراتی برگرفته از چیزی که تا آن لحظه شنیده شده‌ است، در سکوتِ سایر سازها می‌نوازد (شبیه کادانس در موسیقی کلاسیک غرب). نوازندگان از مهارت قابلِ قبولی برخوردارند. ارائه‌ی موسیقی اکثرا استروفیک۱ محمد معتمدی هم نسبت به سایر اجراهایش تفاوت ندارد.

نباید منکرِ تبعیض‌های جنسیتی و سکوتِ ناروای حنجره‌ی زن در فضای رسمی شد؛ اما شاهد گرفتنِ شیر مرغ تا جان آدمیزاد برای خاص جلوه دادنِ اثر چندان اخلاقی نیست. موسیقی در ذاتِ خود جنسیت نمی‌پذیرد. «کارِ خوب» نیاز به وکیل و دلسوز ندارد. در گذر زمان تنها ماهیت اثر موسیقایی است که از خویش دفاع می‌کند.  اراده‌ی استوار و مهارت برای هر مشکلی راه حل خواهند یافت.

 


۱- نوعی فرم آوازی که در آن تمام بندها با موسیقی ثابتی همراه هستند.

برای خرید و دانلود آلبوم در محاصره به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1
08 مهر 1398
Takhti Symphonic Poem 1

موسیقی یا برنامه؟

نویسنده: آروین صداقت‌کیش

هیچ چیز، دقیقا هیچ چیز، نمی‌تواند اثری را که خودش بر پای خویش نمی‌ایستد استوار کند. نه نام رهبر ارکستر نام‌آور، علی رهبری (احتمالا شناخته‌شده‌ترین رهبر ایرانی)، نه اجرای خوش‌آهنگ و حرفه‌ای «ارکستر فیلارمونیک پراگ»، نه خوش‌صدایی خواننده‌ی مشهور، محمد معتمدی، نه شعر حماسی یادآور پهلوانان شاهنامه، و نه حتا بار عاطفی نام و سرنوشت تراژیک کسی که در ذهن مخاطب ایرانی یکی از اسطوره‌های معاصر است (غلامرضا تختی)، هیچکدام کمکی به «پوئم سمفونی تختی» نمی‌کند.

حتا نیازی نیست که کار به جستجوی زاویه‌های پنهان‌تر و پسِ پرده‌ی تولید چنین آلبومی، همچون شبهه‌ی ارتباط سفارش‌دهنده (فدراسیون کشتی) با آهنگساز -که احتمالا تأثیرش را بر انجام سفارش به سختی می‌توان اثبات کرد- یا تصحیحات مشقفانه‌ی احتمالی رهبر/آهنگساز کهنه‌کار روی اثر یک آهنگساز تازه‌کار -که برخی علامت‌های سبک‌شناختی در اثر ظن آن را تقویت می‌کند-، بکشد تا یک پوئم سمفونی جمع و جور ۱۸ دقیقه‌ای نه تنها از کاری که برای آن تصنیف شده، یعنی بزرگداشت یک قهرمان ملی باز بماند بلکه به عنوان اثری فارغ از آن هم.

کافی است که سایه‌ی همان ویژگی‌های بند نخست را که اتفاقاً هر یک جداگانه اندک نقاط مثبت قطعه هستند از سر آن کنار برود تا خود اثر را ناتوان از ایستادن بر پای خویش ببینیم. اگر چنین شود آنچه باقی می‌ماند چیزی نیست جز چند ملودی ایرانی بسیار معمولی (مثلا در میانه‌ی بخش سوم توسط زهی‌های بم)، اینجا و آنجا اندک شباهتی به سرمشق‌های دوره‌ی رومانتیک، شخصیت صوتی خواننده که در اپراهای عروسکی تثبیت و تبدیل به یک «تیپ» شده، و دو سه تصنیف‌واره که به حساب اثرِ یکپارچه تکه تکه (حتا درون بخش‌ها) می‌نمایند و به عنوان تصنیف مجزا بیش از حد سرگردان.

این مسأله مسأله‌ی تنها یک اثرِ تختی نام نیست. دشواری‌ای است که کلیه‌ی پوئم سمفونی‌ها یا از آن کلی‌تر هر اثر موسیقی برنامه‌ای را تهدید می‌کند. شاهکارهای این ژانر (مثلا «چنین گفت زرتشت» ریشارد اشتراوس یا «سمفونی فنتستیک» هکتور برلیوز) نه از آن رو که برنامه‌ی مهم و ژرفی دارند شاهکاراند بلکه چون خودبسنده‌اند و بی‌اینهمه نیز هنوز آثار موسیقایی برجسته‌ی دست‌نیافتنی باقی می‌مانند، به‌حق شاهکار خوانده می‌شوند.

برای خرید و دانلود آلبوم پوئم سمفونی تختی به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1
14 آبان 1396
550 1

صوفی بیا که خرقه‌ی سالوس بر کشیم!

نویسنده: سعید یعقوبیان

«صوفی» از دقیق‌ترین نام‌هایی‌ست که تاکنون برای یک آلبوم موسیقی انتخاب شده است. برای شرح این مدعا باید کمی به عقب برگردیم. سال ۱۳۷۹ آلبومی منتشر شد با نام «مستانه» به خوانندگی علیرضا افتخاری و سه‌تار جلال ذوالفنون که تا امروز به لطف رسانه‌ی ملی زیاد شنیده شده است. همه‌ی تصنیف‌های آلبوم -به جز یک مورد- شش‌‌وهشت‌های مستانه‌ای بودند، هر کدام روی غزلی. هر تصنیف از درآمد یک دستگاه شروع و با دم دستی‌ترین ملودی‌ها بالا و پایین می‌شد و با چاشنیِ الحان و اطوار آشنای خواننده‌ی آلبوم نیز همراه بود. چه ایرادی دارد؟

یک شب خوشحال را تصور کنیم و جمعی و بزمی و یک دیوان شعر و سه‌تار و کسی ‌از جمع که صدایی دارد و خرده ذوقی، و مهمانانی که شاید در طول ‌سال، یک دقیقه هم سراغِ صدای سه‌تار نروند؛ ولی وقتی چنین حالی مهیاست، چرا که نه! فراموش نکنیم آنچه که در چنین ساحتی اجرا می‌شود هم، به هر حال موسیقی است. یک موسیقی ایرانیِ دورهمی.  قطعات آلبوم «صوفی» هم، حدود هفت سال بعد از انتشار «مستانه»، با رویکردی مشابه ولی با رنگ و لعابی دیگر جمع شده‌اند. دو نفر به مهمانان بزم اضافه شده‌ و درخواست می‌شود آنها هم هنرنمایی کنند.

منتها اگر در بزمِ مستانه کسی حین غزل‌خوانی‌ها، آن وسط مطایبه‌ای هم می‌کرد، یا کسی می‌رفت و دیگری می‌آمد، ملالی نبود اما در بزم صوفی، صوفیان انتظار دارند همه برای شنیدن موسیقیِ‌ بداهه‌شان سراپا گوش باشند و تفاوتِ‌ پنج‌ضربی و هفت‌ضربی‌شان با شش‌وهشت‌های مستانه‌خوان‌ها را متوجه باشند و دلخور خواهند شد اگر کسی به هنرشان بی‌توجهی نشان دهد. (روزی روزگاری مستانه‌خوان‌ها هم چنین بادی به سر داشتند). یک «رِند» لازم است تا در گوشِ صوفیِ مجلس، بیتی از حافظ بخواند و میِ صوفی‌افکنی به دستشان دهد تا خود را به تبختر از صفای دورهمی‌ محروم نکنند.

برای خرید و دانلود آلبوم صوفی به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1.2
06 شهریور 1396
بالا