نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

تگ: ناصر مسعودی


Naser Masoudi Majid Derakhshani Hala Chera 7

اسراف نسیم و حرام‌کردن چشم‌انداز

نویسنده: کامیار صلواتی

دیدن نام و نشان اثری چنین همانا و تداعی خاطره‌های درخشان همان: نام آلبوم اگر اشاره‌ای به همان شعر معروف شهریار باشد (۱)، یادآور تجربه‌ای تاریخی به بلندقامتی «حالا چرا»ی روح‌الله خالقی و بنان است و نام ناصر مسعودی به چشم‌انداز جنگل‌های گیلان گره خورده؛ چشم‌اندازی گاه چنان پاستورال و شاداب که «گل پامچال» و گاه چنان تیره و باشکوه که «الا تی‌تی». با این‌حال و با وجود چنین سابقه‌ای که بر سر اثر سنگینی می‌کند، تنها شنیدن چند دقیقه‌ی ابتدایی آلبوم کافی‌ست تا تمام آن چشم‌اندازها حرام شوند. 

شاید می‌شد هرآن‌چه این اثر چهل دقیقه‌ای ارائه می‌دهد را، تنها در سه یا چهار دقیقه خلاصه کرد. ملودی‌ها ـکه گویا ساخته‌ی مسعودی‌اندـ چنان یک‌نواخت، خالی از پویایی و بی‌توجه به اصول اولیه‌ي ملودی‌پردازی‌اند، که تنها شنیدن یکی دو جمله‌ از هر قطعه می‌تواند معرف کل محتوای ملودیک قطعه باشد. شنونده هرچه منتظر می‌ماند که آن لحظه‌ی موعود تغییر دراماتیک از راه برسد، اتفاقی نمی‌افتد؛ تنها تکرار است و تکرار و تغییرهایی بسیار محتاطانه در حد اشاره به یکی دو گوشه‌ی اصلی در قالب همان ملودی‌تیپ و نزدیک به محدوده‌ی مُدال جمله‌ی اصلی قطعه و سپس بازگشتی سراسیمه و از سر ترس به همان جمله‌ي تکرارشونده. شاید پنداشته شود که این ترس از تغییرات مدال ـ‌‌ولو کلیشه‌ای ـ در ساختار قطعات به‌دلیل محدودیت صدای مسعودی یا برآمدن او از خاستگاهی غیر از موسیقی دستگاهی باشد، اما با همین ابزار هم می‌شد اندکی دیگرگون عمل کرد، اما دریغ که این اثر در برآوردن همین بدیهیات نیز ناتوان است.

تنها لحظاتی از آلبوم که اندکی به مختصات یک اثر اندکی درخور توجه نزدیک می‌شود، مقدمه‌هایی است که در ابتدای هر تصنیف اجرا می‌شود؛ مقدمه‌هایی که احتمالاً به‌تمامی زاییده‌ی ذهن درخشانی‌اند. علاوه بر این‌ها، هیچ‌گونه خلاقیت ریتمیکی در جمله‌پردازی‌ها در کار نیست، و خالقان اثر اصرار دارند که تمام ابیات مورد نظرشان بر روی همان جمله‌های تکراری تا انتها اجرا شود. این خلاقیت ریتمیک نه فقط در درون هر قطعه غایب است، که سه تصنیف از چهار تصنیف «حالا چرا؟» بر روی متر شش‌تایی سوار شده‌‌اند! شاید با اندکی اغراق بتوان این آلبوم را به‌مثابه روخوانی چند شعر موزون دانست؛ و چه‌بسا روخوانی ساده‌ی این اشعار می‌توانست رها از بند ساختار ملودیک به‌شدت یک‌نواخت تصانیف، تنوع صوتی و موسیقایی بیشتری ایجاد کند.

۱) طبق توضیح مسعودی در دفترچه‌ي سی‌دی، نام آلبوم اشاره‌ای به ضبط نابه‌هنگام و دیر این آثار نیز دارد. علاوه‌براین، شعر استفاده شده در این تصنیف تماماً از شهریار نیست بلکه با شعری دیگر همراه شده است.

برای خرید و دانلود آلبوم حالا چرا به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1.2
09 شهریور 1396
بالا