دوئت برای پیانو و شاعر نویسنده: آروین صداقت‌کیش

«زمین» یک دونوازی است؛ دوئت برای پیانو و خوانش شعر، هوشیار خیام و احمد پوری. و نتیجه‌اش شش قطعه‌ی موسیقی است و راهی دیگر برای همنشینی خوانش و موسیقی. نام موسیقایی قطعه‌ها، پرلودیوم، سرناد، آریوزو و ... هم به تمثیل همین را می‌گوید. حتا اگر ندانیم که روش ساخته شدن این آثار، اجرای همزمان بوده است، سرشت دونوازانه‌ی این خوانش خود را نخست در نسبت حضور صدای گوینده و صدای پیانو می‌یابد؛ در سکوت‌ها و مکث‌ها. آنجا که شاعر خاموشی اختیار می‌کند تا جایی به حضور همنوازش بدهد. و چه هوشمندانه و با ظرافت چنین می‌کند. می‌شنود. می‌اندیشد و در لحظه تصمیم می‌گیرد و ناگهان بافت ساخته شده از صدای پیانو/انسان دگرگون می‌شود.
پس از آن در پیوند میان جنس صدای هر دو واسطه؛ انسان و پیانو. اینها پیوند می‌خورند. هر یکی با دگرگونی دیگری اندکی دگرگون می‌شود. در «زمین» واژه‌های شعر افزون بر حاملان بار معنا، عناصر موسیقی‌ است. رنگ صوت می‌پذیرد. دینامیک می‌پذیرد. سرعت ادایشان اهمیت موسیقایی می‌یابد. پس پیوند به یُمن همزمانی و دونوازانه بودن، یک مرحله از تنها بازتاباندن رنگ احساسی معنای شعر پیش‌تر رفته؛ کلام را تا حد ممکن، تا آنجا که سختی بار معنا و ریختِ آوایی واژگان می‌گذارد، به بازتاب شرایط لحظه‌ی موسیقایی واداشته است.

این بدان معنی نیست که موسیقی یکسره فارغ از پیش‌ساختگی نسبت به شعر، خالی از تاثیر شعر (از هر گونه)، بوده باشد. چه کسی می‌تواند زمین را بشنود و چند نت مواج و زلال آغازین سرناد را برکنده از «بندر آبی چشمانت» بیابد؟ چه‌سان ممکن است ابتدای «کُن بریو»، صدای خشن و پرهیجان شاعر با دینامیک فزاینده، عبارت «باد اسب است» و صدای برخلاف قطعات پیشین کوبنده‌ی پیانو، بی پیوند با یکدیگر شنیده شود؟ حتا اگر از سر اینها بتوان به ناشنوایی گذشت، هنگامی که در فانتازیا، فرم تم متاثر از تقارن شعر، «خُرد گل سرخ/سرخ گل خرد»، در یک لحظه‌ی متراکم موسیقایی ناگهان وارونه می‌شود، چه می‌توان کرد؟ با این همه چه می‌توان کرد جز اطلاق نام دوئت به نتیجه‌ی کار؟ و یک دوئت چیست جز این که دو خط صوتی چنان پیوند بخورند که بی‌یکدیگر، مستقل، چیز دیگری باشند؟ آروین صداقت کیش زمین هوشیار خیام احمد پوری