پژوهش، بازسازی، نی: زمان خیری
تمبک: محمدرضا شرایلی
صدابرداری و میکس: محمدباقر زینالی
تهیهی نسخهی نهایی: حسن خدایینیا
ناشر: تهران، ماهور
مدیر مسئول: محمد موسوی
تاریخ انتشار: تابستان ۱۳۹۸
تاریخ ضبط: ۱۳۹۶-۱۳۹۷
آلبوم حاوی چهارده قطعهی تکنوازی نی است. محتوای هر قطعه اجرای دوبارهی ضبطهایی از دو نوازندهی نی دوران قاجار (نایباسدالله و صفدرخان) است. دو قطعهی نخست از روی ضبطهای استوانهی فنوگراف اجرا شدهاند و دوازده قطعهی بعدی از روی ضبطهای ۱۲۸۴ شمسی کمپانی «گرامافن» در تهران. دفترچه حاوی دو متن مفصل به قلم محمدرضا شرایلی و زمان خیری است. شرایلی دربارهی اهداف انتشار و ملاحظات ضبطشناسی مجموعه توضیح میدهد و خیری دربارهی شیوهی تفسیر و اجرا. «گوشآشناکردن کارگان بهجامانده از نینوازی دورهی قاجار برای نوازندگان و هنرجویان امروزی» هدف اصلی انتشار این مجموعه از دیدگاه شرایلی است بهطوریکه «این مجموعه بتواند پلی شنیداری بین شیوهی نینوازی قاجار و نینوازی امروزین» ایجاد کند. هدف دوم انتشار این مجموعه شناساندن «صفدرخان» در مقام دیگر استاد نینوازی دوران قاجار دانسته شده است. زمان خیری در متن دوم دفترچه تفاوتهای شیوهی نوازندگی صفدرخان و نایب اسدالله را توضیح میدهد و این حدس را مطرح میکند که احتمالاً صفدرخان بهمانند نوازندگان سرنا بهطور لبی و با تکنیک نفس برگردان مینواخته است. با اینحال او ترجیح داده همهی قطعات را با تکنیک دندانی مرسوم نوازندگی امروز اجرا کند. او همچنین حدسهایی دربارهی کوتاهبودن طول سازها مطرح میکند درحالیکه تمامی قطعات با یک نی واحد با کوک «دو» نواخته میشوند. از همین متن برمیآید آلبوم اهداف آموزشی نیز دارد بهطوریکه میخواهد فرصتی را برای تمرین و شناخت تکنیکهای نی دوران قاجار برای نوازندگان فراهم کند. با اینحال در قطعات آلبوم هم قسمتهای سازی و هم قسمتهای آوازی هر ضبط اجرا میشود. آواز در اکثر ضبطهای دوران قاجار حضور دارد و تکنوازی سازی در اقلیت است. مطابق با همین «اگر تنها تکههای نینوازی به هم پیوند زده و بازنوازی میشد هرگز نمیتوانست امتداد منطقی جملات موسیقایی را به همراه داشته باشد». بهاینترتیب محتوای صوتی هر صفحه (اعم از سازی و آوازی) بهطور کامل با نی اجرا شدهاند. «بازنوازی» اصطلاحی است که آلبوم برای توصیف قطعات و اجرای خود بهکار میبرد.
در پایان میتوانید بخشی از «آواز گیلانی» را بشنوید.
برای خرید و دانلود آلبوم بازشنودی از نی دورهی قاجار به وبسایت بیپتونز مراجعه کنید.
30 شهریور 1398