موسیقی جزیره‌ی کیش

پژوهش و گردآوری: محسن شریفیان 

نی‌انبان: صالح احمدپور، عبدالله حاجی‌زاده، محمد اکبری
نوازندگان طبل و کاسر: صالح احمدپور، عبدالله حاجی‌زاده، احمد غریب، فواد احمدپور، محمد اکبری، مسعود احمدپور، خالد صالحی، احمد خلاده، محمدعلی مجیدی، خالد حاجی‌زاده، رضا غریب، عبدالله احمدپور
سرپرست گروه: صالح احمدپور
مدیر هماهنگی: حسن خلدون

صدابردار: عبدالله عبداللهی

ناشر: مؤسسه فرهنگی هنری ماهور
مدیر مسئول: محمد موسوی

تاریخ ضبط: ۱۳۹۸
تاریخ انتشار: ۱۳۹۹

«موسیقی جزیره‌ی کیش» قصه‌ی فرهنگ موسیقاییِ‌ مردمانِ جغرافیایی کوچک است که دریا آن را برایشان از سرزمین‌های اقوام مختلف سوغات آورده است. این فرهنگ‌ موسیقایی، همچون موسیقی دیگر خرده‌فرهنگ‌های منطقه‌ای، همراه و راوی چیزی است که در زندگی روزمره‌ی مردمان این جزیره می‌گذشته است: موسیقی اهل غوص (صید مروارید)، جشن و عروسی، زار و موسیقی زنانه.

ساز ملودیکِ اصلی این منطقه نی‌انبان است که با طبل وکاسر همراهی می‌شود. در این اثر، نُه قطعه را صالح احدپور، چهار قطعه را عبدالله حاجی‌زاده و دو قطعه را محمد اکبری با این ساز نواخته‌‌اند و سایر قطعات متشکل از آواز و سازهای کوبه‌ای هستند. البته، به طور کلی، آواز نقش کمرنگی دارد و معمولاً یک خواننده‌ی اصلی، که احتمالاً از نوازندگان است، عبارتی را به زبان عربی خوانده و سپس سایر گروه جواب می‌دهند.

در کارگان موسیقی این جزیره، و در این آلبوم، «یا هی» شروع‌کننده است. با آن پا به میدان می‌گذارند و، سپس، نوازنده‌ی طبل ریتم را گرفته و دیگر نوازندگان آن را تقلید و همراهی می‌کنند. در ادامه، نوبت به قطعاتی چون «دان/ ساحب»، که شریفیان آن را هویت موسیقی کیش دانسته،‌ «خماری» ( با ریتیمی کند و مخصوص حنابندان) و غیره می‌رسد. آن تنوع فرهنگی که پیش‌تر درباره‌اش صحبت کردیم نیز با قرارگیری قطعه‌ای چون «مچلاوی»، که ریشه در موسیقی عرب‌زبانان دارد، در کنار قطعه‌ی «دستمالی»، با ریشه در موسیقی مناطق ایران، نمایان می‌شود.

محسن شریفیان سال‌هاست که در زمینه‌ی موسیقی فرهنگ‌های جنوبی ایران فعالیت می‌کند و اخیراً کتابی نیز درباره‌ی موسیقی کیش منتشر کرده است. این اثر، بخشی از مجموعه‌‌ی «موسیقی نواحی ایران» است که در چند سال اخیر توسط مؤسسه‌ی فرهنگی‌ـ هنری ماهور گردآوری شده است. در طی همین سال‌ها، توجه به فرهنگ و جغرافیای جزایر جنوبی ایران افزایش یافته و شریفیان، با انتشار آلبومی متمرکز بر موسیقی این جزیره، استقلال خاصی برای این خرده‌فرهنگ قائل شده است.

در پایان، می‌توانید بخشی از "خماری" را بشنوید.