ارکستر فیلارمنیک بین‌المللی ایرانی

به رهبریِ علی رهبری

تک‌نوازان ویولن: وحید خادم میثاق و مارتا خادم میثاق

ضبط: میشائیل زبریش، برگنتز، اتریش
تاریخ ضبط: ۱۳۷۶ 

انتشار اولیه: ۱۳۷۶، موسسه‌ی کخ دیسکاور
انتشار در ایران: ۱۳۹۹، موسسه‌ی فرهنگی‌ـ هنری ماهور
مدیر مسئول: محمد موسوی

زمان سی‌دی اول: ۴۵:۴۵
زمان سی‌دی دوم: ۶۰:۵۶

آلبوم حاصل پروژه‌ای است که، طبق توضیحات دفترچه، «به منظور اعتلای فرهنگی و موسیقیِ چندصداییِ ایرانی» سبب تشکیلِ ارکستری متشکل از نوازندگانِ بین‌المللی و به‌ویژه ایرانیانِ ساکن اقصی نقاط جهان شد. دو قطعه‌ی نخستِ مجموعه ("سوئیت سمفونیک شهرزاد"، اثر کُرساکف در چهار موومان و "کنسرتو برای ویولن و ارکستر"، اثر خاچاطوریان در سه موومان) برای مخاطبان موسیقی کلاسیک نیاز چندانی به معرفی ندارند. اما قطعه‌ی پایانی ("نوحه‌خوان")، پس از گذشت چهل و پنج سال از ساخت آن توسط علی رهبری، برای نخستین بار در ایران در دسترس شنوندگانی که مشتاق به شنیدنِ روایت موسیقاییِ عاشورا هستند قرار گرفته است.

در دفترچه‌ی آلبوم از "نوحه‌خوان" به‌َعنوانِ «نخستین منظومه‌ی سمفونیکِ مذهبی» یاد شده و، در ادامه، روند موسیقاییِ قطعه بررسی شده است. با وجود تکنیک‌های نوشته‌شده برای ویولن و نوآوری‌های ریتمیک، ملودیک و هارمونیک در این قطعه، فضای موسیقایی آن، به‌خصوص در مقایسه با دو اثرِ پیشینِ مجموعه، بسیار معاصر شنیده می‌شود. ویولن در نقش «نوحه‌خوان» با همراهیِ ارکستر در نقشِ «دسته‌ی عزاداران» به اجرای تم‌های شهادت،‌ سینه‌زنی و اذان (در چهارگاه)،‌ که پایه‌های اصلیِ قطعه هستند، می‌پردازند.

"نوحه‌خوان" پس از پرلودی کوتاه، با تریوله‌ها و تکیه‌ّهایش یادآورِ چاووش‌خوانی‌ّهای عاشورایی است و، پس از نواختن آوای اذان، دسته‌ی عزاداران، به‌سان مردمی که قصد ادای فریضه‌ی نماز صبح را دارند،‌ به او می‌پیوندد. ریتم‌ّهای آکسان‌دار و سازهای ضربی در این اثر زنجیرزنیِ مراسم عزاداریِ ظهر عاشورا را به‌خوبی به تصویر می‌کشند. نسخه‌های تازه‌ای از "نوحه‌خوان" برای ویولن و ارکستر، با مقدمه‌ای تکنیکی، و ساکسوفون و ارکستر (با تنظیمِ دوباره‌ی آهنگ‌ساز) توسط مؤسسه‌ی "ناکسوس" انتشار یافته‌‌اند.

علی رهبری با تمرکز روی ساخت و اجرای قطعاتی مانند پوئم سمفونیک «مادرم ایران» و آلبوم‌هایی که در حمایت از آثار آهنگ‌سازانِ معاصر ایرانی ضبط و منتشر کرده، علاقه‌ی خود به کشورش و جامعه‌ی موسیقی ایران را ثابت کرده است.

در پایان می‌توانید بخشی از "نوحه‌خوان" را بشنوید.