نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

بایگانی: 31/05/1396


Mehran Rouhani Three Piano Pieces 2

نگاهی از بیرون به در

نویسنده: هرمز نامور

پایی در آینده، پایی در حال، ما را از گذشته رهایی نیست. مهران روحانی بی‌آنکه برای ساختن احتیاج داشته باشد به وام گرفتن(حتی اگر اولین اثرش را که در ۱۳۵۳ با وامی از در قفس ابوالحسن صبا نوشته‌باشد) در اولین قطعه‌ی این آلبوم از این وام گرفتگی بستری رنگارنگ می‌گسترد و ثابت می‌کند که ذهن سازنده برای پیش‌بردن، متحول کردن و استنتاج از مایه‌ی اصلی چه مایه می‌تواند متمرکز، داستانگو و غیرقابل پیش‌بینی باشد.

سوییت خانوادگی دومین اثر این مجموعه که بخش اوّلش به همسر آهنگساز تقدیم شده، به سیاق رمانس‌های عاشقانه آغاز می‌شود و در ادامه به مارشی مقتدر می‌انجامد. رمانسی که در فا مینور آغاز می‌شود و از گذشته‌ای روحبخش و عمیقا تاثیرگذار به عبوری پیروزمندانه از عشق می‌انجامد، به اوج ضربه‌واری می‌رسد و دوباره به رمانس رجعت می‌کند. گویی شخصیت سوژه‌ی آهنگساز به رشدی فراتر از عاشق نایل می‌شود.

قسمت دوم سوییت خانوادگی به دختر  تقدیم شده است. او باید کودکی پر شر و شور و غافلگیر کننده بوده باشد، اگر شروع بخش دوم را به کودکی او اختصاص دهیم. قطعه در گسترش دوم تم پر حرکت را به اصرار و تثبیت می‌رساند و یکباره آرام می‌شود، به فکر می‌رود و نگاه می‌کند. تم دوم ته‌مایه‌ای تغزلی دارد و هرچند ساده و سهل‌الوصول می‌نماید، چون کارهای دیگر روحانی از آرایش و گسترش بسیار هنرمندانه‌ای بهره می‌برد. این قسمت از قطعه هم  به تاکید و اصرار پایان می‌پذیرد. با بازگشت به قسمت «آ» دوباره این سوال در ذهن شنونده شکل می‌گیرد که آیا این نظرگاه آهنگساز است که شخصیت را در قالب اولیه می‌بیند یا واقعاً این روندی دایره‌وار است؟ هرچند کوتاه اما انتهای مقتدری دارد همچنان بر اصرار و تاکید.

قسمت سوم سوییت که به پسر و نوازنده‌ی آلبوم حاضر تقدیم شده به طور مشخص به بازیگوشی‌های یک پسربچه می‌پردازد، اما قسمت سوم با فرمی دیگرگونه هر بار که به تم اصلی رجوع می‌کند حرکت دایره‌وار روبه جلویی را به تصویر می‌کشد. و شاید که نوع تمرکز به بلوغ می‌رسد...

آیینه‌ها شروعی دروازه‌وار به باغی شیشه‌ای‌ست که بی‌درنگ به تکراری آرپژگونه و انعکاس‌وار منجر می‌شود، و چیزی نمی‌گذرد که لابیرنتی خیال‌انگیز را در مقابل ذهن شنونده می‌نشاند.

او ساخته است و استوار کرده است. روزی باشد که حرفش به میان خواهد بود به عنوان معدودِ کسان که به کار خویش به کار خویشتن مشغول بوده‌اند

برای خرید و دانلود آلبوم سه اثر برای پیانو به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 3.8
31 مرداد 1396
noghte pargar 00

هدبنگ با ردیف میرزا عبدالله!

نویسنده: امیر بهاری

«نقطه پرگار» اثر مشترک میلاد درخشانی و مصباح قمصری شاهد بارز سرگردانی و چالش هویت نسل حاضر هنرمندان موسیقی سنتی و حتی  موسیقی به اصطلاح تلفیقی ایران است. حکایت همان پیتزای قورمه‌سبزی که نه پیتزاست و نه قورمه‌سبزی. تار هویت مشخصی ندارد و بین گوشه‌های ردیفی و تکنیک‌های ملهم از موسیقی غربی سرگردان است.

میلاد درخشانی که پنجه‌ها و عضلات قدرتمندی دارد، در اين اثر هم سريع مي‌نوازد و از منظر تكنيكي آدم را یاد جو ساتریانی و گيتاريست‌هاي اين چنيني می‌اندازد. در آغاز قطعه «چون گوهر اشک» یا قطعه «سرو پایبند»  و  «یاران را چه شد» ردیفی تار می‎نوازد. از طرف دیگر تار میلاد در بخش‌هایی دیگر صدای سی‌تار هندی می‌دهد.

مصباح هم کنار بم‌کمانش پرکاشن‌ها را طراحی کرده، که چندان ایرانی صدا نمی‌دهند و شما را به خوبی به هندوستان راهنمایی می‌کند. ساز بمِ آلبوم ملهم از موسیقی غربی است و از تار خیلی دور است؛ در واقع بم‌کمان مثل کنترباس صدا می‌دهد.  صدابرداری میکس و مستر اثر هم به گونه‌ای است که انگار تار این‌جاست، بم‌کمان اتاق بغلی، و پرکاشن کوچه پشتی.

سیل بم‌سازهایی که پیر و جوان در موسیقی ایران ابداع کرده‌اند، چه ماحصلی داشته؟ چرخ پنجم چهارچرخه؟ چند سال پیش رنو گارسیا فونس به ایران آمد و با کنترباس‌ش چنان چهارمضرابی نواخت، که مخاطبانش انگشت حیرت به دهان گذاشتند. 

درواقع از یک طرف روی پتانسیل سازی مثل کنترباس برای موسیقی ایرانی کار نشده و همچنان سازهای کهن خودمان قابلیت‌های بالقوه‌ای دارند. با این اوصاف شاید ساز جدید نیاز به اندیشه‌ی جدید دارد؛ که علی‌الحساب ما نداریم. بم‌کمان مصباح هم در لحظاتی که تلاش می‌کند جملاتی را مشابه تار بنوازد، روی کار نشسته و زیباست. در بقیه‌ی موارد یک وصله‌ی ناجور است. اوقاتی هم که تک‌نوازی می‌کند، هیچ ربطی به موسیقی ایرانی ندارد و آن‌قدر از فضای آلبوم دور شده، که کاملاً از فرم کار خارج می‌شود؛ مثل پایان‌بندیِ «چون گوهر اشک».

این آلبوم بیش از آن‌که ملهم از جلیل شهناز و علی‌اصغر بهاری باشد، در بهترین حالت مخاطب را یاد مالمستین و جیسون نیوستد می‌اندازد. پس چرا ادعا شده که این جنس موسیقی، آینده‌ی موسیقی ایران است؟

برای خرید و دانلود آلبوم نقطه پرگار به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1.8
31 مرداد 1396
Ghamnoumeye Fereidoun

خلق را «شو-آف»‌شان بر باد داد

نویسنده: ارژنگ آقاجری

اگر شاملو در دهه‌ي ۳۰ و سال‌های پس از کودتا، میان جامعه‌ای که روزبه‌روز التهاب درونی‌اش قوت بیشتری ‌می‌گرفت تا به انقلابی مردمی بدل گردد، از تکنیک‌های ترانه‌‌سرایی و زبان محاوره به مثابه‌ي ایراد بیانیه‌های سیاسی شور‌آفرین در بین «خلق» استفاده می‌کرد تا در ادامه‌ی فعالیت‌ها و تفکرات حزبی و مبارزاتی بتواند با زبان مردم برای مردم سخن بگوید، آیا در عصر حاضر و دهه‌ی ۹۰ و در دوران اصلاح و اعتدال، «غمنومه‌ی فریدون» در اساسِ خویش با تعارضی بزرگ روبرو نیست؟

با زیر و رو کردن محموله‌ي شادی‌آفرینِ «غمنونه‌ی فریدون» آن‌چه کف دست شما می‌ماند، گزارش مراسمی است برای ادای دینِ شخصیِ نویسنده/کارگردانِ اثر به بیژن مفید، صمد بهرنگی، صادق هدایت و به طور انحصاری به احمد شاملو؛ و مؤلف نه تنها از بیان این ارادت ابایی ندارد، بلکه در این سلوک تمجیدوار چندان پیش می‌رود که تمامی امکانات بالقوه‌ی یک متن دراماتیک را فدای کلاژهای ناکارآمد و افراط در بازی‌های بینامتنی می‌کند؛ تا آنجا که صدای آیدا شاملو نیز وارد این خط تولید می‌شود. این زیاده‌گویی در به‌کار‌بستن فرم‌ها، موتیف‌ها، نشانه‌ها و استعارات در موسیقی اثر (که کارگردان اثر با برگزاری یک «پرفرمنس»‌ ویژه‌ی تولدِ آهنگساز همان اثر، مسبوق به سابقه است۱) نیز دیده می‌شود.

علیزاده که در زمان حیات شاملو نامش در دو اثر او در این حوزه۲ دیده می‌شود و سال‌ها بعد در مصاحبه‌ای به او و ناآگاهی‌اش از موسیقی ایرانی می‌تازد۳، دوباره در «غمنومه‌ي فریدون» موسیقی‌اش کنار ساخت‌هایی ترانه‌‌وار و شبه‌شاملویی می‌نشیند و بی‌‌که از رستگاری‌های پیشین وی در این مدیوم، نشانی ببینیم، موسیقی اثر را به شکل کلاژی الکن از قطعاتی شیک و خوش‌صدا، برساخته از موقعیت‌های ناگهانی متن،‌ درخواهیم یافت. این روند با صداگذاری‌های گوش‌نواز، گرافیک و بسته‌بندی جذاب، برگزاری مجالس رونمایی و فروش نسخ نفیس به شکل محدود، و درنهایت با ورود چهره‌های سینمایی محبوب، خود را در وضعیتی ناهمگون با آن‌چه ایده‌ی اصلی در پی تقلید آن است، بازتعریف می‌کند و هنگام معناگذاری با مدیوم‌های مختلف مورد استفاده، در توضیح دلالت‌های خود، عقیم می‌ماند.

باید دید آیا سال‌ها بعد «غمنومه‌ی فریدون» نیز مانند «پریا» و یا «قصه‌ی مردی که لب نداشت» به یادها می‌ماند و رسالت و کارکرد اجتماعی‌ای که در فرم و محتوا به دنبال آن است را پیدا می‌کند یا خیر۴. آیا پس از گذشت نیم قرن از زمانه‌ی شاملو، نباید به فرم‌های متناسب با زمان و زبان روز اندیشید؟

آیا بر هم‌نشینیِ تکرار ایده‌ی خطابه‌سازی‌ برای مردم کوچه و بازار و توده و خلق و رعیت، و ردیف‌کردنِ سوپراستارهای سینما و تولید یک کالای تجملاتی؛ جز یک سو‌ء‌تفاهم بزرگ، نام دیگری می‌توان گذاشت؟
________________________________
۱ـ «پرفورمنسی برای تولد استاد نامی ایران»، خبرگزاری فارس
۲ـ «پریا»، «دختران ننه دریا» نشر ماهور
۳ـ گفت‌وگو با نشریه‌ی تجربه، دی‌ماه ۱۳۹۰
۴ـ شاملو در متنی که پشت جلد سی‌دی «پریا و دختران ننه دریا» درج شده‌ است، ابراز می‌دارد که با تردیدی بزرگ مواجه شده و از آن آثار تحت نام سیاه‌مشق‌ها و تجربه‌هایی شعری بر زبان محاوره یاد می‌کند و اعتراف می‌کند که این راه را ادامه نخواهد داد.

برای خرید و دانلود آلبوم غمنومه‌ی فریدون به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1.4
31 مرداد 1396
Pardeh Bigah 00

از کیسه‌گاه

نویسنده: سعید یعقوبیان

در دهه‌ی اخیر و پس از یک دوره غُر زدنِ همه‌گیر (که موسیقی ایرانی دچار رخوت و رکود شده) پس و پیش کردنِ وندِ اشتقاقیِ «گاه» در نام‌گذاری آلبوم‌ها و قطعات موسیقی کلاسیک ایرانی، یکی از دستمایه‌هایی بوده که نوازندگان و آهنگسازان در نشان دادنِ دغدغه‌‌شان در عبور از رکود و یا متفاوت بودنِ موسیقی‌شان به کار برده‌اند: هفتگاهِ معلق، گاه و بیگاه، چندگاه، گاهی سه‌گاهی، گاهان و غیره.
و حال آلبوم «پرده‌ی بیگاه» که بر خلاف بیشتر نمونه‌های پیشین و عنوان انتزاعی‌اش، نشانه‌هایی از سویه‌ای فکرشده برای عبور از هیچگونه رخوتی را در خود ندارد و کندوکاو برای یافتن نگرش یا حرکتی گاه‌گریز در آن بی‌نتیجه می‌ماند. به دیگر سخن نام آلبوم مدعایی در خود دارد و محتوا چیز دیگریست و مشخص نیست که این عنوان چرا و به چه دلایلِ موسیقایی برای این مجموعه انتخاب شده است. 
سازبندی، سازآرایی و هارمونی در چهار قطعه‌ی ارکسترال آلبوم (سه تصنیف و یک آواز ضربی) یادآور آثار محمدجواد ضرابیان است و ارکستر ضرابیانی صدا می‌دهد، با این تفاوت که از آن غنا و سهل و ممتنع بودن ملودی‌های اثرگذار کمتر نشانی در این قطعات است. گذشته از این، در سه تصنیف آلبوم، روند شعر و در حقیقت پیش بردنِ ناگزیرِ شعر، قطعات را پیش می‌برد و نه یک نگاه فرمال. ملودی کلام در تکمایه‌های مُدالِ انتخابی (همان گاه‌های آشنا) بیشتر به روخوانی موزیکال شبیه‌ است (قطعه‌ی ‌نخست آلبوم را بشنوید) و تلاشی برای استخدام شعر در ساختار موسیقی نشده یا اگر شده ثمری نداشته است. نیم دیگر این مجموعه‌ی گاه‌مند، ساز و آوازهایی کلاسی و کلاسیک را شامل می‌شود که در فضاهایی شنیده‌ شده،‌ روند یکنواخت و کم‌حادثه‌ای را پیش می‌برند.
هرچند این آلبوم مبنای مالی و سرمایه‌ای داشته و به سفارش خواننده تولید شده است، اما با این‌حال می‌توانست و محتمل بود که مستقل از محل تأمین سرمایه‌اش، به اثری شنیدنی‌تر منجر شود؛ که به نظر می‌رسد محدودیت‌های صدای سرمایه‌گذار که در کمپوزیسیون لحاظ شده، مانعی بر سر این راه بوده است. با به کارگرفتن نوازندگان کاربلد و درجه یک و با صرف انواع هزینه‌ها برای تولید این آلبوم، چه چیزی شنونده را به دوباره شنیدن‌ آن واخواهد داشت و چه چیزی با شنیدن‌اش در ذهن شنونده باقی خواهد ماند؟!

برای خرید و دانلود آلبوم پرده‌ی بیگاه به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1.2
31 مرداد 1396
Musighi Baraye Tar Va Piano 00

همنشینی متضادِ هماهنگ

نویسنده: آروین صداقت‌کیش

اگر پیانویی بخواهد امروز صدای تاری را همراهی کند، نه که به دامن نوستالژی روزی روزگاری پیانو و تار و برنامه‌ی گل‌ها بیافتد و نقشِ نقش بر آبِ دیروزی بودن را بازی کند، چه صدایی خواهد داشت؟ چگونه همراه و همنشین می‌شود؟ پاسخ این پرسش مهم‌ترین چیزی است که در «موسیقی برای تار و پیانو»ی «میلاد محمدی» و «هوشیار خیام» به گوش می‌رسد. صدایی تازه برای همراهی دو ساز، یا از آن کلی‌تر، دو خط موسیقی که هر دو کم‌وبیش همان‌اند که پیش‌تر جدا بوده‌اند، مقصد و مقصود آگهی‌شده‌ی آفرینندگان آلبوم بوده است. اما اگر همه چیز همان است که بود،
از جمله وام‌داری و ارادت به «حسین علیزاده»  (همزمان یافتنی در تداوم راه خیام از «تاتاری» و تنظیم «ترکمن» به بعد و سرشت کار محمدی از دست و پنجه گرفته تا ماده‌ی کارش) و شخصیت موسیقایی طرفین، پس از کدام نو سخن به میان می‌آید؟ آیا آگهی، فریبی و سرابی است برآمده از بی‌در و دروازگیِ دنیای موسیقیِ امروزین ما و خودبزرگ‌بینی مؤلفان؛ چنان‌که در بسیاری از محصولات صوتی این روزها می‌بینیم و می‌شنویم؟ نه، چنین نیست. آنچه در این میان نسیم تازگی می‌وزاند، سایه‌ی همنشینی است که بزرگ-‌مسأله‌ی تمام  صد سال گذشته‌ی موسیقی ما بوده است. هر دو سوی همنشینی، به تنهایی کهنه‌اند (دست‌کم نسبت به خودشان و دست‌بالا نسبت به عصر) اما در ترکیب نه، ترکیبی که ویژگی‌های به غایت متضاد دو همنشین را کنار هم جمع می‌آورد.
سرعت تکلمِ کم/زیاد، سادگی/پیچیدگی، ایستایی/پویایی فضای کمینه‌گرای ملودی/فضای بیشینه‌گرای ملودی و... همچون آب و آتش با پیانو و تار در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. و شگفتا که همین تضاد همنشینی زیبایی را پدید می‌آورد، آنجا که تأکید بر تضاد در عین تلاش برای پیوند خوردن لحظاتی از این دو ساختارِ به‌ظاهر بی‌ارتباط به بار می‌نشیند و لحظه‌های نفس‌گیری همچون سه‌گاه ترسناکِ «در مه» را رقم می‌زند. این‌گونه، در متن هفت قطعه به درجات ظاهر می‌شود که هماهنگیِ تمام و کمال، تنها راه همنشینی نیست، بلکه گاه تضاد نیز به همان اندازه به‌کار در کنار یکدیگر نشستن می‌آید اگر به اندازه‌ی هفت قطعه‌ی همین آلبوم در مهار باشد و با سلیقه در کار شود.

برای خرید و دانلود آلبوم موسیقی برای تار و پیانو به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 3.4
31 مرداد 1396
بالا