نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

بایگانی: 27/08/1396


emshab kenare ghazalhaye man bekhab

کتاب‌ِ شعر صوتی

نویسنده: امیر بهاری

همایون شجریان به‌واسطه همراه‌داشتنِ نام پدر، توانایی قابل توجه‌اش در خوانندگی و همچنین به دست آوردن دل مخاطبان موسیقی پاپ، این روزها بیش از پیش مورد توجه است. وقتی نام او روی آلبومی حک می‌شود، حساسیتی دو چندان پیش می‌آید. این حساسیت معمولا تحلیل و تفسیر آلبوم را به سمت حاشیه‌پردازی می‌برد. اگر نام همایون شجریان را کم‌رنگ کنیم و نظری به آلبوم «امشب کنار غزل‌های من بخواب» بیاندازیم، ماحصل متفاوت می‌‎شود. به بیان دیگر اگر از منظر آهنگسازی به اثر توجه کنیم و خوانندگی را زیرمجموعه‌ی بخشِ سازی تعریف کنیم، بیش از اینکه با آلبومی در سبک پاپ، سنتی، ارکسترال-سنتی یا هر سبک دیگری طرف باشیم، با یک کتابِ شعر صوتی مواجه‌ایم که برای زیرصدای اشعار بافت موسیقاییِ مدرن و نامتعارفی طراحی شده است و در لحظاتی زیبا هم هست.

توجه بیش از حد به اینکه همایون شجریان در این آلبوم چه چیزی خوانده باعث می‌شود تمام محسنات این آلبوم مثل تنظیم (هر چند که در جاهایی از آلبوم افراط در استفاده از افکتِ ریورب آزار دهنده است) و نوازندگی سطح بالای کار نادیده گرفته شود. همایون شجریان در مسند یک شعرخوان که تحریرهای لطیفی روی اشعار گذاشته در این آلبوم حضور دارد و چیزی بیش از این نیست. اگر در موسیقی کلاسیک ایرانی فرم اپرا داشتیم، شاید می‌توانستیم این سبک آوازخوانی را رسیتاتیوِایرانی بدانیم. 1

موسیقی و آواز در این اثر مقهور کلام هستند. در واقع از میان خواننده، آهنگساز و ترانه‌سرا، ترانه‌سرا مؤلف اول است. تلاش آهنگساز و خواننده محدود به صحیح خواندن اشعار است و نه بیش از این. از این روست که معتقدم این آلبوم یک کتاب‌ِ شعر صوتی است. از طرف دیگر ملودی خاصی هم برای آوازها ساخته نشده است.

فردین خلعتبری آهنگساز مطرح سینما را در حوزه‌ی موسیقیِ باکلام با تصانیف موفقی مثل ترانه‌ی تیتراژ سریال «شب دهم» می‌شناسیم. خلعتبری در مسند آهنگساز زمان زیادی صرف «امشب کنار غزل‌های من بخواب» کرده است ولی محصول بیش از هر چیز وام‌دار ریتم‌های اشعار افشین یداللهی است.

مخاطبان همایون شجریان دو دسته‌اند، یکی آنها که نوستالژی پدرش را دارند و امیدوارند ساز و آوازی به زعم خودشان درخشان و  سنت‌گرا از او بشنوند (که امیدی عبث است) و گروه دیگر هم در اشتیاق آهنگ جدیدی از او هستند که مثل «چرا رفتی»، «آرایش غلیظ» یا «رگ خواب» آنها را سرمست کند. مخاطبان این آلبوم هیچکدام از این دو دسته نیستند. کسانی هستند که شعر دوست دارند ولی فرصت یا حوصله‌ی شعرخواندن ندارند و کتاب صوتی (آئودیوبوک) را ترجیح می‌دهند. برای این دسته از مخاطبان، شنیدن یک شعر با تعدادی تحریر ملایم از موسیقی ایرانی تجربه‌ی تازه‌ای است و آن‌چه می‌شنوند نه چندان حالت آوازی دارد و نه ریتیمک است. مخاطب «امشب کنار غزل‌های من بخواب» آنان هستند.


1- (Recitative) بخشی از اپرا است که چیزی مابین آواز و گفتار است و خطابه‌مانند بیان می‌شود. 

برای خرید و دانلود آلبوم امشب کنار غزل‌های من بخواب به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

27 آبان 1396
بالا