نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

بایگانی: 24/03/1400


Musighi Navahi Iran 77 Musighi Jazireye Kish 1

سایه‌روشن‌های یک کوشش

نویسنده: کامیار صلواتی

موسیقی نواحی جنوبی ایران در سال‌های اخیر با اقبال هنرمندان روبه‌رو شده و خوانش‌های مختلفی از آن، به‌ویژه در حوزه‌ی موسیقی مردم‌پسند، ارائه شده است. این اقبال، که به‌نوعی انگار شکل تغییریافته‌ی اقبال گروه‌ها و نوازنده‌ها و خواننده‌های پاپ لس‌آنجلسی به «موسیقی بندری» در چند ده‌سال اخیر هستند، بیشتر بر موسیقی شهرها و نواحی‌ای مانند بوشهر و بندرعباس متمرکز بوده‌اند. علاوه بر این، نباید نقش افرادی مانند ابراهیم منصفی، حبیب مفتاح بوشهری و حتی سعید شنبه‌زاده را در پیوند میان طبقه‌ی متوسط جوان و میراث موسیقایی جنوب نادیده گرفت. محسن شریفیان، گردآورنده‌ و نویسنده‌ی دفترچه‌ی آلبوم «موسیقی جزیره‌ی کیش»، را هم باید از این دسته دانست؛ کسی که تلاش کرد با بازخوانیِ میراث موسیقایی کرانه‌ی شمال و شمالِ غربی خلیج‌فارس، بازار آن را گسترش دهد.

در آلبوم «موسیقی جزیره‌ی کیش»، با سویه‌ی دیگری از شریفیان روبه‌روییم: سویه‌ی قوم‌موسیقی‌شناسانه‌ی او. از این منظر اگر به کار بنگریم، اثرِ شریفیان نقاط ضعف و قوتی دارد: اول، تازگی موضوع کار است؛ یعنی کار روی موسیقی بومی و پیشاصنعتیِ جزیره‌ی کیش؛ جغرافیایی که سال‌هاست حیات موسیقایی‌اش در ذهن مخاطبان معنایی دیگر گرفته است. از این منظر، شرح انواعِ مختلفِ موسیقی‌هایی که به‌طور بومی و پیشاصنعتی در کیش اجرا می‌شده‌اند تصویری جالب‌توجه از تفاوت موسیقی این دیار با مناطق همجوار (از جمله بوشهر، قشم، بندر لنگه یا حتی بلوچستان) به دست می‌دهد. در همین راستا، شرحِ نسبتاً رسای دفترچه، که هم به‌ ویژگی‌های کارکردی و آیینی ضبط‌ها نظر دارد، هم شرحی مجمل از ویژگی موسیقایی آن‌ها به‌دست می‌دهد، هم نیم‌نگاهی به کلام آن‌ها دارد و هم یک دسته‌بندی و طبقه‌بندیِ کارکردیِ کمابیش منطقی از ضبط‌ها به دست می‌دهد، از نقاط قوت کار است.

ابهامات و مسائلی هم در کار وجود دارد. مثلاً، در حالی که اهمیتِ «ثبت‌ و ضبط و مستندنگاری» در چنین مجموعه‌ای حیاتی و فوق‌العاده حساس است، تقریباً هیچ اطلاعاتی از موقعیت ضبط، نحوه‌ی مشارکت شریفیان در ضبط و ثبت‌ها، تعداد نوازندگان و همراهان، نام آن‌ها و مواردی از این دست دیده نمی‌شوند. همچنین، ضبط موسیقی زنان با آواز مردان هم از ویژگی‌های عجیب این آلبوم است که باز، بدون اطلاع از مختصات دقیق ضبط اثر در میدان، نمی‌توان درباره‌اش به‌سادگی اظهار نظر کرد. نباید از کنار فقدان اطلاعات دقیق ضبط و ثبت کار به‌سادگی گذشت؛ این مسئله آن‌قدر مهم است که ممکن است در نگاهی سخت‌گیرانه اعتبار کلِ کار را زیر سؤال ببرد.

برای خرید و دانلود آلبوم موسیقی جزیره‌ی کیش به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 0
24 خرداد 1400
بالا