سالار زمانیان ماکتی فراهم آورده است از نوع ماکتهای استاد، الگو و خویشاوندش کیوان ساکت در برخورد با قطعات موسیقی غربی با چند تفاوت. زمانیان ذوقزدگیِ همیشگیِ ساکت را از تقلید و تقلیلِ آثار ارکسترال غربی برای تار، اینجا با موسیقی آذربایجان تجربه کرده است، با اثری، نه به اندازهی انتخابهای ساکت شاخص، از آهنگساز جوان حمید وکیلاوف: در سه موومان که بر پایهی تار (آذری) نوشته شده است. همچنین اینجا خبری از آن سرعت و «رقص انگشتان»۱ نیست. تجربهی ساکت، چه دلخواه و مقبول ما باشد و چه نباشد، به واسطهی «اولین» بودنش، با سونوریتهی ویژهاش (همانکه در لحظهی نخستِ شنیدنِ تارِ زمانیان، استادش را به یادمان میآورد) و با برجسته بودنِ نوعی از سرعت در نوازندگیِ او امضایی برای موسیقیاش رقم زد اما تقلیدِ سلیقهی او در سطحی پایینتر، در حالیکه هنوز کیوان ساکت مُصر و استوار در صحنه حاضر است، باعث شده کار زمانیان چیزی فراتر از یک مشق بر اساس سرمشق نباشد.
آنچه در این آلبوم جای تردید دارد و توضیحی دربارهاش داده نشده، نحوهی تنظیم قطعات برای ارکستر است. هم اثر وکیلاوف و هم والس پایان بخش آلبوم از موسیقیدان برجستهی قرن بیستمیِ آذربایجان، توفیق قلیاوف، پیشتر برای ارکستر نیز تنظیم شدهاند. اجراهای ارکسترال این آثار در جزئیاتِ تنظیم، نوانسها، سکوتها و توقفها، جملهبندیها، سازآرایی و دیگر ویژگیها مشابهتهای فراوانی با اجرا در «از ارس» دارند. مشخص نیست که منظور تارنواز از «بازنویسی و تنظیم» چه ساز و کاری بوده و روی این موسیقیها دقیقاً چه کاری انجام شده است. آن «سوغاتی» که از آن سوی ارس آمده یک نسخهی دونوازی بوده یا یک پارتیتور کامل که تغییراتی جزئی در آن اعمال شده است. اما یک چیز روشن است و آن حذف ظرایف لحنِ موسیقی آذربایجان، در کار با ارکستر و نیز در تارنوازی است. خلوتترین نسخههای اجرای این دو اثر نیز (مثلاً تنظیمشان برای تار و پیانو) از اجرای تکبعدیِ این آلبوم غنیتراند. جایی که انتظار داریم ارکستر زهی با یک غلتِ ساده موسیقیای که میشنویم را به خاستگاهش وصل کند رد شدنِ ماشینی از روی نتها رویایمان را بر هم میزند.
۱- نام یکی از آلبومهای کیوان ساکت
برای خرید و دانلود آلبوم از ارس به وبسایت بیپتونز مراجعه کنید.
15 مرداد 1398