نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

دسته بندی: امبینت


Baraye Kamiyon Ha 1

دیر رسیدن بهتر از هرگز نرسیدن است!

نویسنده: سعید یعقوبیان

مهمترین امتیاز این آلبوم ایده‌ی اولیه‌ی آن است: اینکه مجموعه‌ای از آوازهای بکر و بومیِ مردمِ فرهنگ‌های جغرافیایی مختلف در محیطِ خودشان ضبط شود، سپس موسیقی‌ای ساخته شود و صداهای ضبط شده همچون نگینی در دل آن موسیقی‌ها نشانده شوند. چنین ایده‌ای تا حال بی‌اغراق در ده‌ها آلبوم موسیقی‌های الکترونیک، راک تجربی و امبینت به کار رفته است. مانند استفاده از صدای امواج رادیویی مختلف، آوازها و موسیقی‌های بومیان، صداهایی از طبیعت، گفتگوهای تلفنی، صداهای ضبط شده از صنایع مختلف و نمونه‌های پرشمارِ موسیقایی و غیرموسیقاییِ دیگر که دستمایه‌ی آلبوم‌های موسیقی شده‌اند. در اینجا نیز نسخه‌ی ایرانیِ چنین ایده‌ای مبنای کار بوده که کماکان جذاب می‌نماید: آوازخواندن‌هایِ مردانی از قومیت‌های مختلف ایران. برای هر ضبط نیز ماجرایی و توضیحی و ترجمه‌ای در دفترچه نوشته شده است.

اما نکته اینجاست که ایده‌ی اولیه در سراسر آلبوم ردپایی ندارد و قطعه‌هایی که با صدای صاحب اثر خوانده شده‌اند کاملاً از کار بیرون می‌زنند و هیچ مناسبتی با کل مجموعه ندارند. حتی در نوع آوازی که خوانده شده نیز خواننده همان شیوه‌ی کار همیشگی خود را دنبال کرده است. این نوع موسیقی، آوازی رسا و شفاف و شمرده نمی‌طلبید و می‌شد با تغییر لحن یا رنگ صدا و حتی به کار بردن افکت‌هایی، فضا را به قطعات دیگر نزدیک کرد. به نظر می‌رسد برای حلِ مشکلِ تکه‌پارگیِ آلبوم، این حداقل کاری بود که می‌شد انجام داد.

از سوی دیگر صداهای ضبط شده نیز به یک اندازه به درد بخور نیستند. یک جا مرد آذری زبانی را داریم که چیزکی می‌خوانَد، ابتدایی و ضعیف، و جای دیگر یک آواز عربی می‌شنویم که کاملاً حرفه‌ای و ژوست اجرا شده است. گویی در اظهارِ ایده، هیجان‌زدگی بوده و در تولید شتاب شده‌است. صاحب اثر خوراک لازم برای کل آلبوم را از ضبط شده‌های خود هنوز نداشته و برای گردآوریِ چنان دستمایه‌هایی به اندازه‌ی کافی صبوری نکرده است.

در قطعاتی که آوازِ ضبط شده در آنها استفاده شده، حاصل کار در مجموع شنیدنی‌ست. موسیقی‌های همراه متناسب‌اند و موزون و به اندازه. به ویژه ریتم‌هایی که در همراهیِ هر آواز به کار رفته خلاقانه‌اند و چراغی به دست شنونده می‌دهند تا زوایای مواد خام اولیه را بهتر دریابد.

امبینت تجربی الکترونیک ماکان اشگواری سعید یعقوبیان برای کامیون ها

برای خرید و دانلود آلبوم برای کامیون‌ها به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 2.8
21 فروردین 1397
Az Boushehr 1

خلسه‌ی شیرین یک بعدظهرِ گرم تابستانی

نویسنده: امیر بهاری

آلبوم «از بوشهر» تجربه‌ی مشترک سلام ریاضی و حبیب مفتاح بوشهری در تلاش است تا نگرش فرمال موسیقی مدرن را با ادوات و سازهای موسیقی جنوب ایران بیازماید. مجموعه‌ای که به بار نشسته و یک اثر خوش ساخت با بافتی یک دست و منسجم به دست داده است.

موسیقی اَمبینت در ایران طرفداران بسیاری دارد. در این سال‌ها گروه‌های بسیاری سعی کرده‌اند تجربیاتی در این زمینه انجام دهند. خیلی از آهنگسازان ایرانی موسیقی الکترونیکِ در حال حاضر با شرکت‌های معتبر این سبک موسیقی در اروپا و امریکا همکاری می‌کنند. ماجرای آلبوم «از بوشهر» کمی متفاوت از این جریان است. در این آلبوم سازهای جنوبی و صداهایی از فرهنگ زندگی و کار جنوب ایران گردهم آمده‌اند تا فرم و ساختاری ملهم از این مکتب فکری را تجربه کنند. سازها و ادواتی  مثل ماندولین، ملودیکا و میدی‌کی‌برد  هم در این آلبوم حضور دارند ولی نکته‌ی مهم ماهیت محتوایی و صدای غالب در مجموعه است که تماماً از جنوب ایران گزینش شده‌اند.

موسیقی جنوب در این سال‌ها مورد توجه بسیاری از آهنگسازان قرار گرفته است و حتی گروه‌های پاپ هم به این موضوع علاقه‌ی خاصی نشان داده‌اند، اما از مجید انتظامی گرفته -که کار درخشانی در موسیقی فیلم «روز واقعه» با تم‌های جنوبی پدید آورد تا گروهایی مانند «داماهی» که برداشتی پاپ از موسیقی جنوب داشته‌اند- هیچ کدام وارد جنون و خلسه‌ی مینی‌مال موسیقی جنوب نشده‌اند. اغلب در پی ساختن فرم‌هایی از جهان هزار رنگ موسیقی جنوب بوده‌اند تا اینکه قصد قوام آوردن ملودی‌ها را در سر داشته باشند. «از بوشهر» خلسه‌ی یک بعدازظهرِ گرم تابستانی در بندر شرجی را با کشیدن نت‌های نیِ جفتی برای مخاطب بازنمایی می‌کند. استفاده از سازهای بادی جنوبی در کانتکس امبینت گون آلبوم قابل توجه است. کوبه‌ای‌ها جنوبی و منحصر به فرد صدا می‌دهند ، به طوری که از گروه «لیان» تا «دارکوب» شما ریتم را با این صدادهی نشنیده‌اید.

و مهم‌تر از همه‌ی این‌ها عناصر فرمال چنان با رنگ و لعاب جنوبی در هم تنیده‌اند که انگار موسیقی کهن جنوب همیشه اینگونه بوده است. حضور صداهای الکترونیک، ماندولین و ملودیکا آنقدر هوشمندانه و ظریف هستند که مخاطب به سختی متوجه حضورشان می‌شود. و البته نگذریم از میکس فوق العاده‌ی آلبوم که نقشی بسیار کلیدی در ماحصلی که می‌شنویم ایفا می‌کند.

«از بوشهر» یک اثر خوش ساخت و استخوان‌دار در بلبشوی موسیقی این روزهای ایران است. 

برای خرید و دانلود آلبوم از بوشهر به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 3.6
29 آذر 1396
Charkhe2

آرامش هارمونیک یا تنش ریتمیک!

نویسنده: امیر بهاری

داشتن ساختمان کلی یا به بیان دقیق‌تر داشتن ایده‌ی زیربنایی برای هر اثر هنری، امتیاز محسوب نمی‌شود بلکه ضرورتی بنیادین است. در وانفسای موسیقی امروز ایران حتی آهنگسازان مطرح کمتر این ضرورت را سرلوحه قرار می‌دهند و اغلب آلبوم‌ها از نداشتن ساختاری منسجم لطمه می‌خورند. آلبوم «چرخه» اینگونه نیست.

سعید هژبری و فرامرز فنونی دو مولفِ «چرخه» در تلاش بود‌ه‌اند تا اولین اثر مستقل‌شان ساختمانی مشخص و از پیش طراحی شده داشته باشد. تا حدود زیادی هم موفق بوده‌اند اما آیا این برای یک اثر هنری کافی است؟ داشتن ایده‌ی اولیه برای ساختنِ ساختمان نهایی مؤلف را همراهی می‌کند اما پرداخت مؤثر و رسیدن به آن محصول نهایی مطلوب هم اهمیت بسزایی دارد، اتفاقی که در «چرخه» با تمام محسناتش رخ نداده است.

سرآغاز آلبوم قطعه‌ی «تنهایی» است که با یک نت کشیده و ممتد آغاز می‌شود. این کشیدگی در ساختار کلی این آلبوم با توجه به آن روایتی که مدنظر مؤلفانش بوده، کوتاه است. بناست این قطعه مقدمه و معرف اثر باشد ولی تعجیل مؤلفان در ساختن فضای موردنظرشان میزان تأثیرگذاری آلبوم را تقلیل می‌دهد. در واقع این تعجیل در فضاسازی خلاف نیت مؤلفانش عمل کرده‌است.  آغاز هر اثر اهمیت ویژه‌ای دارد و وقتی بناست اثری بسازیم که بیش از هر عنصری، فضا‌سازی ذهن مخاطب را درگیر کند، آغاز و همان نت آغازین اهمیت زیادی دارد، آن هم در این جنس از موسیقی.
این تعجیل به کلیت آلبوم لطمه زده و باعث شده است نگاه ساختارمند مؤلفان این اثر دچار دوپارگی شود. در پس‌زمینه‌ی قطعات مختلف، موسیقی به شکل فضاساز جریان دارد و موتیف‌های کوتاه اغراق‌آمیز، سد آن روند شده‌اند.

این آلبوم بر اساس تأکیدش بر صداهای الکترونیک که آن را در ژانر مشخصی قرار می‌دهد، این کد را به مخاطب می‌دهد که بناست دارای بافت هارمونیک خاصی باشد که موتیف‌های کوتاه و سریع الهضم در آن جای نمی‌گیرند. آلبوم با تعجیل و تکرار موتیف‌های کوتاهِ پر سر و صدا از عمیق شدن مخاطب  جلوگیری می‌کند و مخاطب با اثری تنها می‌ماند که می‌خواهد فراز و فرود یک داستان انتزاعی را بدون کلام روایت کند اما روایت پر از حوادث مشابه و بعضاً بی‌دلیل است.

برای خرید و دانلود آلبوم چرخه به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 3.1
03 آبان 1396
Hatra 00

تنبور بی‌مقام

نویسنده: امیر بهاری

تنبور ساز عجیبی است، صدای غریبی هم دارد و یکی از قدیمی‌ترین سازهای شرقیِ مناسب برای نواختن به شکل گروهی و هموفونیک است. پرده‌بندی و ساختار ساز تنبور حدود هزار سال تغییر نکرده است۱.

گروه «هَترا» در اولین آلبوم‌شان (که نام خود گروه را بر پیشانی دارد) از تنبور، در فضایی نامتعارف با اِلِمان‌ها و الگو‌هایی از موسیقی «امبینت» (Ambient music) و به‌قول خودشان «سایکودلیک فولک»(Psychedelic folk)  استفاده کرده‌اند.

تنبور انتخاب درستی برای حضور در این فضای موسیقایی به نظر می‌آید، اما اشتباه آن‌جا صورت می‌گیرد که نوازنده‌ی تنبور به جای نواختن دورهای ریتمیکِ مقامات تنبور، سعی بر استفاده‌ی به‌اصطلاح نوینی از تنبور دارد که نمونه سرعتی و تکنیکی‌ترِ آن را در نوازندگی «سهراب پورناظری» دیده ‌ایم. 

در واقع این‌که نوازنده‌ی تنبور توانایی نواختن مقامات را داشته یا نه، موضوع بحث ما نیست. 

شاید نوازنده تنها مسیر را برای سُنوریته‌ی مطلوبِ هَترا اشتباه انتخاب کرده است. شاید اگر مقام‌های مناسبی برای این موسیقی را می‌نواخت و از آن هارمونی درونی و منحصر‌به‌فرد تنبور استفاده می‌کرد، فضای مناسب‌تری برای این موسیقی به دست می‌آمد.

گفتگوی تنبور و گیتار الکتریک بر بسترِ موسیقی الکترونیک، با توجه به این‌که از ساز تنبور در این جنس موسیقی کمتر استفاده شده، می‌توانست ایده‌ی موفقی باشد؛ هم به دلایلی که پیش‌تر ذکر شد و هم به دلیل شکل پرده‌بندی‌ این ساز کهن (به واسطه‌ی داشتن نیم‌پرده) اما این ساده‌انگاری است که بخواهیم تنها با تکیه بر همین خصیصه از تنبور در این قالبِ به‌اصطلاح تلفیقی استفاده کنیم. 

«هَترا» به سادگی می‌توانست، به واسطه‌ی جنس موسیقی مورد نظرش، از مقامات خلسه‌آور تنبور استفاده کند اما از این امر بازمانده است. 

در مقابل، تنبور هم در نقش گیتاری قرار گرفته که تکنیک‌های خیلی ساده‌ای را اجرا می‌کند و الگوی نواختن‌اش در خود موسیقی راک هم کلیشه‌ای و قدیمی است. از طرف دیگر پرکاشن‌ها خیلی تخت اجرا شده‌اند و صدابرداری هم خیلی تخت انجام شده است و کمکی به فضای آلبوم نمی‌کند و اصولاً این جنس صدابرداری برای این سبک موسیقی مناسب نیست. خلاصه این‌که یک ایده‌ی بسیار خوب، به دلیل ناپختگی و عدم شناخت کافی، از دست رفته است.

۱. مقدمه‌ی علی اکبر مرادی در کتاب «زمینه‌ی شناخت تنبور» نوشته‌ی حیدر کاکی، نشر نوید شیراز، ۱۳۸۸

برای خرید و دانلود آلبوم هترا به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1.8
21 شهریور 1396
بالا