نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

دسته بندی: تجربی


092 STation Three

در همهمه‌ی باد و طوفان، یک بلیت برای ایستگاه بعدی

نویسنده: پریا مراقبی

آنچه توصیف موسیقی کوارتت کاسته را دشوار می‌کند سیالیّت است؛ نوعی حرکت، گاه باشتاب و گاه آهسته و رها از قانون‌مندی‌ای که برای این حرکت بایدونبایدی تعیین کند. این مشخصه در کوارتت کاسته (متشکل از پیانو، گیتار الکتریک، کلارینت-ساکسفونِ سوپرانو و درامز)، از آلبوم اول تا «ایستگاه سه» (آلبوم سوم گروه)، نمایان است و همین سیالیّت هم سه ویژگیِ موسیقیِ کوارتت کاسته را می‌سازد. اولین مشخصه، و شاید مهم‌ترین، این است که موسیقیِ گروه را نمی‌توان در سبکی مشخص طبقه‌بندی کرد. از اِلِمان‌های موسیقی جَز تا پراگرسیو-راک و، حتی، گاه استفاده‌ از موتیف‌های ردیفِ دستگاهیِ موسیقیِ ایران در آلبوم شنیده می‌شوند. درحالیکه می‌توان موسیقی را ترکیبی از این سبک‌ها دانست، روند موسیقی به‌گونه‌‌ای است که خود را از هرگونه سبک‌بندی رها می‌سازد. ویژگی دوم پیامد ویژگیِ اول است: غیرمنتظره بودن؛ به این معنی که در طول یک قطعه نمی‌توانید پیش‌بینی کنید که در ادامه چه خواهید شنید. موسیقی مُدام در حال تغییر است. شنونده‌ی کوارتت کاسته بعد از سه آلبوم، با این‌که ذهنیتی کلی از موسیقیِ گروه دارد، باز هم نمی‌تواند رویه‌ و سیر موسیقی را پیش‌بینی کند. برای مثال به "راپسودی" گوش کنید، قطعه‌ای با همکاریِ کالین باس (عضوی از گروه موسیقی Camel) که در نقش خواننده و نوازنده‌ی گیتار بِیس ظاهر شده است. احتمالاً، برای شنونده‌ی گروه، شنیدنِ صدای کالین باس بر روی موسیقی‌ای که ذاتاً کلام‌محور نیست، همین واکنش را دربرداشته است. ویژگی سوم هم از دلِ ویژگی‌های اول و دوم درمی‌آید: پیامدِ این دو مشخصه در موسیقی که سر در اشتیاقِ به آزمودن از سوی گروه دارد؛ چه در بُعدِ نوازندگیِ فردیِ هر یک از اعضا و چه پیامدِ این نوازندگی‌ها در صدای موسیقیِ گروه. اگر دو آلبوم قبلیِ کوارتت کاسته را با «ایستگاه سه» مقایسه کنیم، تمامِ نکاتی که ذکر شد در موسیقی شنیده می‌شوند، اما این‌بار میزانِ این اشتیاق به آزمودن و ترکیب از جانب گروه کنترل‌شده‌تر می‌نماید و به پختگی رسیده است. برای مثال، به درامز و کلارینت گوش کنید، که در آنها ایده‌های موسیقی و تکنیک‌های فردی مُدام در معرض تغییر و ترکیب هستند و، با این وجود، از یکپارچگی برخوردارند. به‌طور کل، درامز و کلارینت در «ایستگاه سه»، در مقایسه با گیتار و پیانو، بسیار درخورتوجه‌اند. با این‌که کوارتت کاسته، چه در اجرای کنسرت و چه در آلبوم، نشان داده که گروهی است با نوازندگی‌های قابل‌تأمل، اما، در «ایستگاه سه»، نشانه‌های اجرای دقیق، پخته و نحوه‌ی بسط‌وگسترشِ ایده‌ها، بیش از دو ساز دیگر، در درامز و کلارینت خود را می‌نمایاند.

آنچه از مشخصه‌های موسیقی کوارتت کاسته تا به اینجا ذکر شد تلاشی بود برای توضیحِ آن‌که چرا موسیقی این گروه را می‌توان با واژه‌ی سیال توصیف کرد. همین ویژگی است که به کوارتت کاسته اجازه می‌دهد در چهارچوب‌های یک سبک نماند، چراکه جای شدن در قالب هر سبکی موسیقی گروه را از این رهایی منع می‌کند. «ایستگاه سه» نشانه‌ی حرکتِ مداومِ یک گروه است، حرکتِ روبه‌جلو در مشخصه‌هایی که از آغازِ کارش داشته. آلبوم، همان‌طور که از نامش برمی‌آید، رسیدن به ایستگاه سوم از مرحله‌ی کاریِ کوارتتِ کاسته است؛ جایی که گروه بر ماهیتِ خود و موسیقی‌اش تاُکید می‌کند.

برای خرید و دانلود آلبوم ایستگاه سه به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز نویسنده: 4.5
28 آبان 1400
Baraye Kamiyon Ha 1

دیر رسیدن بهتر از هرگز نرسیدن است!

نویسنده: سعید یعقوبیان

مهمترین امتیاز این آلبوم ایده‌ی اولیه‌ی آن است: اینکه مجموعه‌ای از آوازهای بکر و بومیِ مردمِ فرهنگ‌های جغرافیایی مختلف در محیطِ خودشان ضبط شود، سپس موسیقی‌ای ساخته شود و صداهای ضبط شده همچون نگینی در دل آن موسیقی‌ها نشانده شوند. چنین ایده‌ای تا حال بی‌اغراق در ده‌ها آلبوم موسیقی‌های الکترونیک، راک تجربی و امبینت به کار رفته است. مانند استفاده از صدای امواج رادیویی مختلف، آوازها و موسیقی‌های بومیان، صداهایی از طبیعت، گفتگوهای تلفنی، صداهای ضبط شده از صنایع مختلف و نمونه‌های پرشمارِ موسیقایی و غیرموسیقاییِ دیگر که دستمایه‌ی آلبوم‌های موسیقی شده‌اند. در اینجا نیز نسخه‌ی ایرانیِ چنین ایده‌ای مبنای کار بوده که کماکان جذاب می‌نماید: آوازخواندن‌هایِ مردانی از قومیت‌های مختلف ایران. برای هر ضبط نیز ماجرایی و توضیحی و ترجمه‌ای در دفترچه نوشته شده است.

اما نکته اینجاست که ایده‌ی اولیه در سراسر آلبوم ردپایی ندارد و قطعه‌هایی که با صدای صاحب اثر خوانده شده‌اند کاملاً از کار بیرون می‌زنند و هیچ مناسبتی با کل مجموعه ندارند. حتی در نوع آوازی که خوانده شده نیز خواننده همان شیوه‌ی کار همیشگی خود را دنبال کرده است. این نوع موسیقی، آوازی رسا و شفاف و شمرده نمی‌طلبید و می‌شد با تغییر لحن یا رنگ صدا و حتی به کار بردن افکت‌هایی، فضا را به قطعات دیگر نزدیک کرد. به نظر می‌رسد برای حلِ مشکلِ تکه‌پارگیِ آلبوم، این حداقل کاری بود که می‌شد انجام داد.

از سوی دیگر صداهای ضبط شده نیز به یک اندازه به درد بخور نیستند. یک جا مرد آذری زبانی را داریم که چیزکی می‌خوانَد، ابتدایی و ضعیف، و جای دیگر یک آواز عربی می‌شنویم که کاملاً حرفه‌ای و ژوست اجرا شده است. گویی در اظهارِ ایده، هیجان‌زدگی بوده و در تولید شتاب شده‌است. صاحب اثر خوراک لازم برای کل آلبوم را از ضبط شده‌های خود هنوز نداشته و برای گردآوریِ چنان دستمایه‌هایی به اندازه‌ی کافی صبوری نکرده است.

در قطعاتی که آوازِ ضبط شده در آنها استفاده شده، حاصل کار در مجموع شنیدنی‌ست. موسیقی‌های همراه متناسب‌اند و موزون و به اندازه. به ویژه ریتم‌هایی که در همراهیِ هر آواز به کار رفته خلاقانه‌اند و چراغی به دست شنونده می‌دهند تا زوایای مواد خام اولیه را بهتر دریابد.

امبینت تجربی الکترونیک ماکان اشگواری سعید یعقوبیان برای کامیون ها

برای خرید و دانلود آلبوم برای کامیون‌ها به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 2.8
21 فروردین 1397
Hobab Va Sarab 1

آمیخته به آهنگسازی

نویسنده: آروین صداقت‌کیش

چه می‌شود آن هنگام که دو یا چند موسیقیدان که کفه‌ی ترازوی سابقه‌شان به سود آهنگسازی می‌چربد تصمیم می‌گیرند در مجموعه‌ای همنشین شوند و بداهه بنوازند؟ حاصل در نهایت چه خواهد شد؟ پله‌ی اولِ پاسخ احتمالا بسیار ساده است. ایده‌های آهنگسازانه‌شان یا حتا ایده‌های از آهنگ‌های ساخته‌شده‌شان در سرتاسر آن آفریده‌های بداهه پخش می‌شود. در حباب و سراب چنین شده است.

پررنگ‌تر از همه جا در آن قطعات که شوان توکل همراه می‌نوازد، در «سراب سرخ»، در «سراب صبور»، و غالب می‌شود. همه‌ی گرایش‌های پیشین، سلیقه‌های ملودیک در تکنوازی و همنوازی و از آنها مهم‌تر توجه وافر به امکانات رنگ‌آمیزی با کمانچه، همه و همه پدیدار می‌شوند و سطح کار را از آن خود می‌کنند. این اما مختص کمانچه و سلیقه‌ی شناخته‌شده‌ی آهنگسازش نیست، در بقیه هم هست (مثلا حباب سرگردان/حمید مرادیان و رقیق‌تر سراب آخر/رامین روشندل) اگر بنا بر سابقه بتوان ردپایش را بازجست.

نقش پیانو در این میان از باقی شایان توجه‌تر است؛ نقش همراه صبور. در آن بداهه‌های آمیخته به آهنگسازی، پیانوی نگین زمردی بیش از هر چیز بستری می‌شود برای دیده‌شدن آن ساز دیگر. همزمانِ یاری، بردبارانه به انتظار می‌نشیند تا آنگاه که بتواند، یا نوبتی بیابد برای گفتن. این بداهه‌ی همراهی است و فضیلت بستر سخن دیگران شدن.

پله‌ی دوم اما پرده از امری کم‌تر بدیهی و درعین‌حال عمومی برمی‌دارد. گذشته از تاریخچه‌ی آهنگسازانه که هر کس با خود به حباب و سراب آورده یا آنجا که به عمد کسی از سابقه‌ای چشم‌ پوشیده، تعلیق میان از پیش ساختن و در لحظه بودن همه جا را آکنده است1. قطعه‌ها، حباب‌ها و سراب‌ها، همه ته رنگی از آهنگسازی دارند. به این چشم اگر بنگریم ساختارشان تلاشی اولیه می‌نماید برای سازماندهی لحظات فرّار کوتاه مملو از درخشش و زیبایی، که گسترش نمی‌یابد، که در سادگی خود دائمی می‌شود. گریزی نیست. سرشت دوگانه چنین پیامدی دارد. آثار برآمده از آن بر مرز بداهه و غیربداهه می‌ایستد. آفرینندگان حتا در لحظه هم اندکی آهنگسازانه می‌نگرند، و تنها اندکی چون لحظه مجالِ درنگ بیشتری نمی‌دهد.

 


1- این روزها در جاهای دیگری نیز سکه‌ی رایج است و همه جا تقریبا همین بار و بر می‌دهد.

برای خرید و دانلود آلبوم حباب و سراب به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 2.6
12 اسفند 1396
بالا