چشم بیخواب حاصل همکاری حسامالدین سراج و گروه «سور» به سرپرستی و آهنگسازی مجید مولانیاست. وقتی خوانندهای کهنهکار و پرآوازه مانند سراج همراه آهنگسازی جوان آلبومی را منتشر میکند، اگر نشانههایی از خوانندهسالاری در آن دیده شود عجیب یا دور از انتظار نیست. قسمتی از این نشانهها میتواند مربوط به ناشر و مخاطب آلبوم باشد. مثلاً در چشم بیخواب اینکه یک صفحه از دفترچه به عکسی تمامقد از خواننده اختصاص یافته، یا اینکه توضیحات سراج دربارهی آلبوم بر توضیحات آهنگساز مقدم دانسته شده نشانههایی از خوانندهسالاری هستند که بیش از هر کسی متوجه ناشرند. یا به عنوان مثال اینکه مخاطبْ آلبوم را متعلق به سراج بداند را میتوان بخشی از خوانندهسالاری دانست که مخاطب به اثر تحمیل کند. اما خوانندهسالاری را در سطحی عمیقتر و در خود متن موسیقایی نیز میتوان کاوید. در چشم بیخواب نوع ملودیها، شیوهی برخورد با شعر و حتی تنظیم قطعات به ذهنیتی که از آثار سراج داریم بسیار نزدیکند و شاید بتوان این موضوع را سهم آهنگساز در خوانندهسالار بودنِ آلبوم دانست: سهم آهنگساز، کمسهم بودن او در ساخت موسیقی است.
به مسئلهی سهم آهنگساز در این آلبوم از زاویهای دیگر نیز میتوان نگریست. چشم بیخواب از آن دسته آثار موسیقایی است که به نظر میرسد سازندگان آن جنبهی ادبی را بر جنبهی موسیقایی مقدم دانستهاند. علاوه بر دفترچهی آلبوم که بیش از هر چیزی دربارهی اشعار تصنیفها و آوازها صحبت کرده، در خودِ اثر هم نشانههای تقدم کلام بر موسیقی را میتوان جست. خصوصاً در تصنیفها این موضوع بیشتر به چشم میآید. در بسیاری لحظات به نظر میرسد ملودیهای خنثی صرفاً برای همراهی شعر پدید آمدهاند؛ موسیقی موجودیت مستقلی ندارد و انگار که اگر کلام نبود، موسیقی هم علتی برای وجود نداشت. تقدم کلام بر موسیقی را به نوعی میتوان مقارن با تقدم خواننده بر آهنگساز دانست. به این ترتیب کلاممحور بودنِ موسیقی نیز، مضاف بر خوانندهسالاری، سهم آهنگساز در ساخت آلبوم را کاهیده است.
برای خرید و دانلود آلبوم چشم بیخواب به وبسایت بیپتونز مراجعه کنید.
25 آبان 1398