نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

تگ: آهنگ اشتیاق


Ba Man Bekhan 1

کلیشه‌های به‌هم آمیخته

نویسنده: ساناز ستارزاده

حسام ناصری را بیشتر به‌واسطه‌ی تک‌آهنگ‌های منتشر‌شده‌‌اش می‌شناسیم. ناصری در آلبوم «با من بخوان» از ظرفیت‌های موسیقی دستگاهی و الکترونیک ــ تا جایی که به مذاق مخاطب خوش آید و خلاف عادات شنیداری‌اش نباشد ــ بهره برده است. ارتباط معناداری هم میان تک‌آهنگ‌ها نمی‌توان پیدا کرد؛ یک رباعی از ابوسعید ابوالخیر؛ ترانه‌ای از حمید خلف‌بیگی، که دنباله‌ی شعری از احمد شاملو خوانده شده؛ تصنیفی از عارف قزوینی و انواع شعرها و ترانه‌ها کنار هم چیده شده است. اشعار کلاسیک هم به‌نظر می‌آید تا زمانی استفاده می‌شوند که از خواندن آنها اعتباری به‌دست آید و شاید همین اشعار، با کمکِ مایه‌ها و مقام‌ها، قرار است به مخاطب یادآوری کنند موسیقی‌ای که می‌شنود ریشه‌دار است و مبادا خواننده را، بی‌توجه به پشتوانه‌ی موسیقی دستگاهی، به عنوان خواننده‌ی پاپ قضاوت کنند.

چنین قضاوتی اما بی‌پایه نخواهد بود. در آلبوم‌های موسیقی پاپ هم غالباً خبری از اتحاد میان آهنگ‌ها نیست؛ همان‌طور که در فهرست پخش موسیقیِ کافه‌ها، ماشین‌های شخصی، تاکسی‌ها و مهمانی‌ها. می‌توان این ذهنیت را در پشتِ اثر خواند که نه‌تنها شنونده‌ی تک‌آهنگ‌ها، بلکه اکثر شنونده‌های موسیقی دستگاهی هم حوصله نمی‌کنند حتا یک‌ربع موسیقی پیوسته بشنوند و چه بهتر که قطعه‌ها کوتاه باشند و سازوآواز‌ها به روی پایه‌ها و ضربی‌ها اجرا شوند.

این ظاهرِ دوگانه از کارنامه‌ی علیرضا قربانی ناشی می‌شود، که در طی آن، بسته به انتخابی که کرده، بینِ جذب مخاطب بیشتر و توجه به کیفیتِ موسیقی و ریشه‌های موسیقی دستگاهی تغییر اولویت داده است. طبعاً، هر کدام از این دو رویکرد اولا شود، میزانِ مقاومت در برابرِ خواستِ بازار تغییر می‌کند. خصوصیات آلبومِ مذکور خبر از استیلای خواستِ بازار می‌دهد. تسلطِ عیانِ حامیان مالی آنچنان است که زحمت نوشتن متن دفترچه‌ را هم کشیده‌اند.

ساختار تک‌آهنگ‌ها بیش از اندازه قابل پیش‌بینی است و در هر آهنگ می‌توان زمانی که خواننده به اوج خواهد رفت را حدس زد. همان‌طور که تماشاگرِ اکثر فیلم‌های ترسناک می‌داند چه موقع قرار است بترسد و قبلش دستِ کناردستی‌اش را فشار می‌دهد. اِفِکتِ سقوطِ قطراتِ آب، آوای زن یا زنانی در پس‌زمینه، کانُن‌ها و سازهایی که لهجه‌های مختلفی را تقلید می‌کنند، چطور می‌تواند موسیقی تکراری «با من بخوان» را نجات دهد؟ شاید بهتر باشد بپرسم، این‌همه برای کدام شنونده تازگی دارد؟

برای خرید و دانلود آلبوم با من بخوان به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز نویسنده: 0.5
07 اسفند 1399
afsaneh2

سرود بی‌اعتقاد

نویسنده: کامیار صلواتی

در افسانه‌ی چشم‌هایت و مناسبات پیرامونی‌اش که دقیق شویم، با چندین مولفه روبه‌روییم که بر جای چیز دیگری نشسته‌اند: آوازخوانانی با رنگ و محدوده‌ی صوتی مشابه که حضور همزمان‌ِ‌شان قرار است جای یک دوئت آوازی را بگیرد، ساختار هارمونیک، فرمال و ارکسترال پیش‌پاافتاده درقالب قطعاتی که صورتی فرهیخته و نوازندگانی پُرشمار دارند، و نمایشی تبلیغی در مرکز خریدی که تصنع پوسته‌وار خود را به جای یک کتابخانه و یک بنای تاریخی ایرانی  جا زده است.

در مرتبه‌ای بالاتر، این‌ها همه تمهیداتی‌اند برای قالب کردن اثری صرفاً تجاری به جای اثری هنری. آن لایه‌ی ظاهریِ «هنرمآبانه» خود غایت نیست، که ابزاری است برای رسیدن به آن لایه‌ی تجاری. همایون شجریان و علیرضا قربانی، تنها و تنها به واسطه‌ی دغدغه‌ی همه‌جانبه‌ی «فروش» است که جزیی از این نمایش شده‌اند، ور نه منطقی موسیقایی نمی‌تواند توجیه‌گر حضور همزمان آنان باشد. همراه و ردیف کردن نام‌هایی بی‌ربط در یک مجموعه‌ی واحد که تنها از اندیشه‌ای شلخته  برمی‌آید نیز جزیی از این نمایش است: شفیعی کدکنی را چه به احمد شاملو و شاملو را چه به ابتهاج و سیمین بهبهانی؟ و همه‌ی این‌ها را چه نسبتی هست با تضمین بیتی از مشیری؟

در کنار این‌ها، قطار کردن نام‌هایی چون «ارکستر فیلارمونیک پراگ» چون بخشیدن امتیازی برای توجیه استقبال همایون شجریان و همکارانش از پروژه‌های تجاری در سال‌های اخیر است، چنانکه که ایده‌ی «کنسرت خیابانی» او هم همین نقش را داشت: باج دادنی کم‌هزینه برای فراموش کردن رویدادهای پر زرق‌و‌برق «کنسرت سی» و «اسپیناس‌پالاس»؛ همان کارکرد آشنایی که از خیریه سراغ داریم (اگرچه او خودآگاهانه بر این کارکرد واقف نباشد). همان‌طور که طاق و مقرنس ایرانی و کتابخانه‌ی کلاسیک ایران‌مال پوسته‌ای نمایشی برای فروش بیشتر هستند، مختصات موسیقایی و پیراموسیقایی افسانه‌ی چشم‌هایت هم چنین‌اند.

در این‌میان، سراغ درست‌ترین حرف را باید از مادیران، اسپانسر معظمِ این آلبوم گرفت: «راست است که ما یعنی انتخاب‌هایمان». انتخاب شعری تلگرامی به جای شعری از سایه در آلبومی این‌چنین، نمادین‌ترین انتخاب دست‌اندرکاران افسانه‌ی چشم‌هایت است. آن اشتباه ناشیانه، خراشی بر آن پوسته‌ی دروغین بود که لحظه‌ای همه‌چیز را فاش کرد.

برای خرید و دانلود آلبوم افسانه‌ی چشم‌هایت به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 0
04 اسفند 1398
بالا