با نگاه به سابقهی بلند فعالیتِ سودابه سالم، در مقام یک آهنگساز و پژوهشگرِ موسیقیِ کودک، او را موسیقیدانی مییابیم که عناصری مانندِ ترانههای محلی، بازیها، ریتمهای بازیهای کودکانه و، مهمتر، تخیلِ کودک را به کار میگیرد، در چیدمان ذوق و منطق به خرج میٔهد و سرانجام کلی یکدست را میسازد؛ این آبشخورِ اغلبِ ساختههای او بود. «ترانههای مادر و کودک» هم از همین عناصر بهره میگیرد، با این تفاوت که، اینجا، از نظم و منطقِ پیشین خبری نیست و عدمِ تناسب وجه مسببِ پیوستگیِ اثر است.
ترکیبِ سازی اگرچه تنوع دارد، اما گاه به تغییرهایی پیدرپی میافتد، که در آخر آنچه را باید به گوش نمیرساند. قطعات، اغلب، با دکلمههایی به لهجه و گویشهای متفاوت آغاز میشوند و در ادامه، گروه کُر شعر و موسیقی را معرفی میکند، روندی عاری از پیوستگیِ معنایی و موسیقایی میانِ دکلمهی شروعکننده و موسیقی؛ هیچ معلوم نیست که چرا مثلا در ابتدای ”لیلی لیلی حوضک“ دکلمهای بیارتباط با قطعه را با گویش تهران میشنویم، اما گفتارِ ابتدای ”دَسدَسی“ را، که همچنان با شعر قطعه ارتباط ندارد، با گویشی متفاوت. این مشکل، البته با نوشتهی مؤکدِ روی آلبوم مبهمتر هم میشود: «نوزادان و خردسالان»، که تنها چیزی که این آثار را میتواند به این گروه مختص کند متن اشعار است؛ چیزی که احتمالاً چندان متوجهاش نمیشوند.
اشعار بعضی برآمده از بازیهای کودکانه و بعضی سرودههای تازهاند. منطق بازیهای کودکانه معلوم است، اشعار هم در همان راستا پیش میروند، اما سرودهها، حال از سرِ همسو کردنِ قافیه بوده یا برای آفریدنِ دنیایی ـ مثلاً ـ کودکانه، به جای بهکارگرفتنِ قوهی تخیلِ کودک در مسیری حسابشده، به بیراهه میزنند؛ تلاشهای بیسبب برای ساختنِ نوعی ارتباط با کودک.
دشواری بزرگتر اما جای دیگری است: به وادیِ تکرار افتادن در بهکارگیری ریتمها، سازبندی و شیوهی ساختوپرداختِ موسیقی. آن چنان که گوشْ شنیدنِ این ترکیب را، در بسامدِ قطعات، پس میزند. کودکِ خردسال بهراحتی دست از شنیدن میکشد.
این ۳۱ دقیقه موسیقیِ ساختهی سالم، در آخر، یک سوال پیشِ رو میگذارد: برای آلبومی که «حاصلِ سالها کارِ آموزشی و پژوهشی»۱ بوده و برای کسی که زمانی دغدغهمند مینمایانده، آیا چنین کیفیتی در ساختْ و تولیدْ - حتی اشتباهاتِ ویرایشیِ متعدد در دفترچه - افتادن در سراشیبیِ افولِ نیست؟
۱- به استنادِ نوشتهی سودابه سالم در دفترچهی همراهِ اثر.
برای خرید و دانلود آلبوم ترانههای مادر و کودک به وبسایت بیپتونز مراجعه کنید.