نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

تگ: ایوار


ivar3

کمتر اما بیشتر

نویسنده: حانیه شهرابی

در اواخرِ قرنِ نوزدهم، آهنگسازان، خالقانِ یکی از انتزاعی‌ترین زمینه‌های هنری، نقشی پررنگ در انقلاب‌های هنری ایفا کردند. با امکانِ ضبطِ صدا و سهولتِ بیشتر در سفر کردن، هنرمندانِ شرق و غرب به تدریج در صددِ درکِ زبانِ هنریِ هم برآمدند و آثارِ پرشماری متأثر از فرهنگ هنریِ یکدیگر ساختند. هنرمندانِ ایرانی هم متعاقباً به جای پس زدنِ موسیقیِ غرب و یا توجیهِ رویکرد مدالِ موسیقیمان با سیستمِ تنال، آثاری با بهره‌گیری از هر دو فرهنگ خلق کردند. «ایوار» نیز اثری در همین راستاست؛ موسیقی‌ای که به جایِ جُبّه، کت و شلوار پوشیده، اما فارسی حرف می‌زند.

در این آلبومِ تکنوازی پیانو که خودِ آهنگساز، نوازندگیِ آن را هم به عهده گرفته ‌است، ملودی‌ها همزمان رنگ و بویی از موسیقیِ کلاسیکِ ایرانی و غربی دارند. دستِ راستِ پیانو گاهی به دشتی، همایون و چهارگاه سرک می‌کشد و گاهی نیز به آثارِ ویوالدی و رودریگز. جملات سر و شکل خوبی دارند. ملودی‌ها به موتیف‌هایی تقسیم می‌شوند که آگاهانه بسط و گسترش یافته‌اند. ضربانِ کند و موتیف‌های ملودیکِ تکرار شونده (با تزئیناتی که اضافه یا کم می‌شوند)، نوانس ضعیف و سکانس‌هایِ پایین‌رونده‌شان تداعی‌گر آثار اریک ساتی هستند. گامِ بالفعلِ ملودیِ‌ اصلی در هر قطعه نیز گستردگیِ چندانی نمی‌یابد.

شیرکوهی تا امروز به شیوه‌های گوناگون آهنگ‌سازی کرده است و به سببِ تحصیلاتِ آکادمیکِ موسیقی و سابقه و کارنامه‌ی هنری‌اش، پیشاپیش انتظارِ مخاطب از او بالاست. بافتِ مونوفون حاکم بر مجموعه، شخصیتی مینیمال به آن بخشیده است. اتفاقی که بیش و پیش از هر چیز یادآور ساخته‌هایی از آروو پرت است. با توجه به انتظارِ بر‌انگیخته شده، استفاده‌ از مواد و مصالح موسیقایی در شکلی کمینه‌گرایانه‌، آن هم در روزگاری که ذائقه‌ی عامه «بیشتر» را به «بهتر» تعبیر می‌کند، به شجاعتی مضاعف نیاز دارد؛ شجاعتی که رد پای آن در «ایوار» به روشنی هویداست.

برای خرید و دانلود آلبوم ایوار به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

03 شهریور 1398
ivar

خلوت‌تر از همیشه

نویسنده: آروین صداقت‌کیش

مرتضی شیرکوهی آهنگسازی است که رد نخستین  آثار منتشرشده‌اش را دست‌کم تا اوایل دهه‌ی ۸۰ می‌توان دنبال کرد (قطعه‌ی «...» در مجله‌ی شنیداری گوش ۲). ویژگی‌ِ کار این آهنگساز از یک سو دلبستگی‌اش به ساز خودش، پیانو، است و از سوی دیگر وابستگی‌ روشن و انکارنشدنی‌اش به استفاده از موسیقی ایرانی در ترکیب با فنون آهنگسازیِ موسیقیِ کلاسیکِ غربی که اندوخته‌ی او است.

در هر دو آلبوم مستقل گذشته‌اش، آکادمیک و آرتیمان، و همچنین اجرای زنده‌ی آثارش در سال‌های اخیر ‌(مخصوصاً به‌دست نوازندگان غیر ایرانی) -که اغلب به عنوان نتیجه‌ی جانبی فعالیت‌های فرهنگی او رخ می‌دهد- این ویژگی‌ها را می‌توان با کمی دقت یا گاه از فرط روشنی حتا بدون آن یافت. اکنون با ایوار سومین آلبوم مستقل آهنگساز، یادنامه‌ای برای عزیزانش، به نظر می‌رسد این ویژگی‌ها تثبیت شده باشد. کافی است آن دشتی واضح ابتدای غبار تابستان یا دگره‌اش در مخمل شالیزار را بشنویم تا بدانیم او نه تنها ویژگی‌هایش را حفظ کرده بلکه آنها را شدت و حدت بیشتری نیز بخشیده است.

علاوه بر این ویژگی‌ها در سازماندهی به محتوا هم مرتضی شیرکوهی به کُندی، چگالی پایین و مخصوصاً به استفاده از فضای خالی علاقه‌ی خاصی دارد، حتا باوجود خطری که با رفتن به سمت ساده‌سازی (به معنای ابتدایی و پیش پا افتاده) ممکن است گریبان‌گیر آهنگش شود. این روش نگاه به حرکت موسیقی که حتا ریشه‌هایش را می‌توان در بعضی پرلودها و فوگ‌های او یا از آن‌ها هم مشخص‌تر در گراوِ کُن روباتو (از سونات برای سه موومان او) و سراسر آلبوم آرتیمان نیز دید، در قطعات کوتاه آلبوم تازه، ایوار، نیز نه‌ تنها دیده می‌شود بلکه در این آلبوم او دلبستگی به این فضاهای خالی و از طرف دیگر تُنُک‌شدن بافت (اغلب تا حد تک‌صدایی‌شدن و تکیه‌ بر طنین صدای تک‌نغمه‌ها به عنوان تنها عنصر موسیقایی باقی‌مانده) را به مرحله‌ای کاملاً متفاوت از پیش رسانده است. این امر را گرچه می‌توان به بستر سوگوارانه‌ای نسبت داد که آلبوم بر آن شکل گرفته است اما واقعیت آن است که با نگاه به روند تغییرات آهنگساز این اتفاق می‌توانست بدون آن بسترها هم رخ بدهد و درنتیجه او را در خطر تکرار بیندازد.

برای خرید و دانلود آلبوم ایوار به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 3
02 شهریور 1398
بالا