صاحب اثر آن را «بسیار متأثر از دوران چاووش و نگرش خاص موسیقایی آن دوره» توصیف کرده است. اما، اگر چاووشها را صرفاً به استفاده از موسیقی چندصدایی محدود نکنیم، نه نگرش موسیقایی حاکم بر آلبوم شباهتی به چاووشها دارد و نه آنچه در عمل میشنویم.
تفاوت احتمالاً از همان نگرش آغاز میشود. در چاووشها غایتِ استفاده از هر نوع بافتی ارائهی موسیقی دستگاهی ایرانی است. اما آنچه در «بازگشت جاودان» میشنویم بیشتر به استفاده از موسیقی ایرانی برای ارائهی بافت چندصدایی شباهت دارد: آنجا اصالت با موسیقی ایرانی و اینجا اصالت با موسیقی چندصدایی است. به همین خاطر، دربارهی بسیاری از خصوصیات چاووشها با همان معیارهایی میتوانیم حرف بزنیم که، مثلاً، تکنوازی کمانچهی علی اصغر بهاری را قضاوت میکنیم. اما این معیارها در قضاوتِ «بازگشت جاودان» چندان کارا نیستند.
اینجا همان جایی است که از بیشباهتیِ نگرش موسیقایی حاکم بر این آلبوم و آن دوران به تفاوت در متن موسیقی میرسیم: خط اصلی ملودی، اگر هم وجود داشته باشد، در میان شلوغیها، تقطیعِ بیش از اندازه کوتاه و جملات بریدهبریده گم شده است. مفهوم مُد، آنچنان که در موسیقی ایرانی میشناسیم، اهمیتش را در آلبوم از دست داده و استفاده از فضاهای گستردهی مُدال به استعمالِ تزئینات مُدال تقلیل پیدا کرده است. با وجود بهکارگیریِ بافت چندصدایی و حضور چند خط ملودی در قطعات، آنچه در نهایت میشنویم تخت و لُخت صدا میدهد. از نوازندگانِ بنامی برای ضبط اثر استفاده شده است، اما مشکل صدادهیِ گروه، علاوه بر آهنگسازی، میتواند به شیوهی نوازندگی و البته شیوهی ضبط صدا هم مربوط باشد. این موضوع خصوصاً در مورد ساز کمانچه، و در بعضی لحظات تار، که گاهی شبیه به نمونههای آمادهی دیجیتال صدا میدهند به شکل پررنگتری صدق میکند.
با همهی اینها، وجهِ تجربیِ اثر، برای آهنگساز جوانی که در تلاش است عصارهای از دوران چاووش را با بیان شخصیاش درآمیزد و طرحی نو دراندازد، همچنان ارزشمند است. این درآمیزی خصوصاً در قطعهی ششم، که خواسته یا ناخواسته یادآور «سواران دشت امید» است، به نتیجهی جالب توجهی منجر شده است. اما، در دفترچهی آلبوم با جملهی عجیبی مواجه میشویم که به شکل غریبی بیمعناست: «اثر فوق، از طریق طراحی هارمونی بهصورتِ محسوس و حرکاتِ کنترپوانتیک با فرمی نمایانتر بر ارکستراسیون سازهای ایرانی ساخته شده است». چنین جملهای در دفترچه این گمان را به وجود میآورد که اگر منطق ساخت متن موسیقایی هم مشابه متن نوشتاری باشد، آن وجه تجربی هم دیگر ناجی آلبوم نیست.
برای خرید و دانلود آلبوم بازگشت جاودان به وبسایت بیپتونز مراجعه کنید.