نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

تگ: تار


Bardasht 1

ناروندگی‌های فکر، مُدگردی‌های دیر

نویسنده: کارگاه مرورنویسی نویز: فاطمه فرهادی

اگر از کاربرد سرسری اصطلاحات در توضیحات (مانند «دیدگاه (مکتب)»، برای تفکیک شیوه‌های تارنوازیِ وزیری در مقابلِ درویش‌-میرزاحسینقلی-پسرش) بگذریم، و اگر بتوانیم این دو  را به مثابه‌ی مکتب در مقابل هم قرار دهیم، یا حتا اگر بتوانیم تارنوازیِ درویش و میرزا و پسرش را در یک شیوه بگنجانیم، این موضوع بر خواننده‌ی دفترچه  پوشیده خواهد ماند که چرا می‌باید شیوه‌ی این استادان را با مایه‌ی موسیقی کشورهای همسایه درآمیخت. آیا این آن‌چنان امری بدیهی بوده که هنرمند لازم ندیده، در مقابلِ آوردنِ توضیحات ناکافی و نادقیقی درباره‌ی شباهتِ لفظی و ساختاری مقام‌ها با مایه‌های ایرانی، قفل ایده‌ای را بگشاید (از باب نظری) که کارش را شکل داده است؟ توضیحات، برعکس چینش قطعات، ابتدا قسمت دوم را تشریح می‌کنند. چرا؟ ضربیِ بخش «راست» با الهام از یکی از آثار مراغه‌ای شکل گرفته که معلوم نیست کدام.

تمبر تار در قسمت اول «یادآور» سایه‌ای کم‌جان از ساز شهنازی است، در لحظاتی که او در تلاطم تنش‌ها و آرامش‌ها مضراب به آرامش سپرده است. در ساز زارعی، پس‌زمینه‌ای ممتد از صدای سیم‌های واخوان، بی توانایی توجه دادن شنونده بر مرکزِ صوتی‌ای که «باید و شاید»، به گوش می‌رسد. نسبت‌های شدت‌وری و تندای تکنیک‌ها یکپارچه نیستند و حرکت‌ها را به سویه‌ی مشخصی رهنمون نمی‌کنند. علاوه کنیم بر این‌ها کم‌بنیگیِ‌ ادای بعضی تکنیک‌های نه چندان دشوار را.

آوازخوان چراغی روشن نکرده و فرصت را برای به‌دست گرفتنِ تاثیرگذاری بر شنونده از کف داده است. او، همچون نوازنده، از مشکل عدم تسلط بر شدت‌وری و تندای تکنیکی رنج می‌برد و هیچ بخش صدایش تراوشی از احساس را بر دریافت خواننده نمی‌گیراند.

در بیات اصفهان وضع بهتر نیست. اگر ازین پیش سایه‌ای کمرنگ از شهنازی می‌شنیدیم، اینجا وزیری‌ای به گوش نمی‌رسد؛ شیوه‌ای که ساز هنرستانی‌های دهه‌ی پنجاه را نشانه رفته هنوز به ساحل نرسیده و گیج است میان چند شیوه، بی که جا افتاده باشد.

ایستایی بیش از حد ذهن و ناروندگیِ فکر مدگردی‌های توضیح‌داده‌شده در دفترچه را بی‌اثر کرده است. تغییر مُد در جای نامتعارف و به وقتِ نامتعارف است که اثر می‌گذارد، نه وقتی که شنونده را از گردش و ماندن در یک مُد سیراب کرده‌ای.

برای خرید و دانلود آلبوم برداشت به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز نویسنده: 1.5
18 بهمن 1399
The Last Tomorrow Album Posts 08

جشنِ مهارت و احساس

نویسنده: فرشاد توکلی

واپسین فردا، این جدیدترین تولید خانۀ هنرِ خرد، به راستی جشن باشکوهِ گوش‌نوازی است برای آن دسته از علاقه‌مندانِ موسیقی ایرانی که مدت‌هاست به آثارِ تولیدی با نگاهی مأیوس و حسرت‌بار می‌نگرند. اثری شنیدنی از مناظره‌ی موسیقایی سه هنرمندِ ممتاز، که نشان می‌دهند بر جایگاهی که هستند استادانه تکیه زده‌اند. حمیدرضا خبازی (تار)، فرهاد زالی (نی) و مسعود براره (تنبک) 57 دقیقه موسیقیِ زنده، رونده، پرکشش و بی‌لکنت را در قالبی عرضه کرده‌اند (هم‌نوازی موسیقی ایرانی) که مدت‌هاست با تکیه بر تمهیدات غیرموسیقایی به ترددِ بی‌رمق و دست‌وپاگیرِ خود در صحنه‌ی تولیدات موسیقایی ادامه می‌دهد. از این سه، به‌خصوص نوازندگان سازهای ملودیکِ اثر (خبازی و زالی) هستند که میزبانی جشن را برعهده دارند؛ هنرمندانی که تا پیش از این، بیش از دودهه بود که، علی‌رغم کنسرت‌های مستقل، تنها آثارِ موسیقی‌دانان دیگر را زینت و رونق می‌افزودند.

جشن نخستین اثر مستقل اینان، آراسته به مهارت ستودنیِ آنها در نوازندگی، محل گردهمایی تمام عناصری است که قالب هم‌نوازیِ تکنوازانه را رونق می‌بخشد. مواردی چون: تنوع مایگی، تنوع فنون اجرایی، ازپیش‌اندیشگیِ محتوای متریک و ـ به‌ویژه ـ غیرمتریکِ اثر، تنوع لحنِ بیان و نیز، از دیگر سو، انسجام و پیوستگی با تاریخ و ادبیات هنری این دو ساز، در عینِ استقلالِ هنری و فردی در خلقِ موسیقی.

واپسین فردا نیز، در نحوه‌ی تغییراتِ مُدال، ”شیوه‌ی دستگاه“ را هم‌چون بسیاری از آثارِ نیم‌قرن اخیر کنار گذاشته است و به‌جای آن فضاهای مدال شاخصی که به تنوع و کثرت به‌کار می‌گیرد را، ضمن درآمیختن با تفسیری نو و البته ماهرانه از روندهای ملودیک، به نگاهِ ”دایره“ و ”مقام“ می‌نگرد و از آنها برای بسط و گسترش زبان موسیقایی خود، از یک سو، و انباشتن و کاستن بر نمودارِ تنش‌ـ آرامشِ روندِ کلیِ کار استفاده می‌کند. با این همه، هرگز آن گوهرِ مهم بدیهه‌پردازی‌های سنت‌های ایرانی‌ـ عربی‌ـ ترکی را نیز نادیده نمی‌گذارد: بیان‌گری و نقالیِ موسیقایی به پشتوانه‌ی مهارت کم‌نظیر. خبازی و زالی، چه در چابک‌نوازی‌های فردی یا هم‌نوازانه‌شان و چه در طمأنینه‌ای که در مطول کردنِ طول جملات و معلق نگه‌داشتن‌شان به‌نمایش گذاشته‌اند، همواره نقشِ آن نقالِ کارکُشته‌ای را که با صدا و حضور و کلماتش ما را به قلبِ افسانه فرو می‌برد حفظ کرده‌اند.

واپسین فردا فرشاد توکلی فرهاد زالی مسعود براره حمیدرضا خبازی

برای خرید و دانلود آلبوم واپسین فردا به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 3.8
20 اسفند 1397
بالا