تگ: جوان

شامل دو بخش است. یکی در همایون، با اشعاری از حسین منزوی، نیما یوشیج و محمد پیشوایی و دیگری در بیات ترک، که همه‌ی پنج قطعه‌ی آن بر شعری از محمد پشیوایی بنا شده است. اکثر قطعات، به لطف زهی‌ها، بافتی هموفونیک دارند. گروه‌نوازی‌ کم‌اشکال و باکیفیت است و صدادهیِ نهایی مطلوب. ارتباطی ارگانیک میان موتیف‌ها، خصوصاً میان موتیف‌های آوازی و سازی، دیده می‌شود، که باعث انسجام ساختاریِ قطعات شده است.

کلیّت آلبوم «ردیفی» نیست، اما فاصله‌ی زیادی هم از ردیف نگرفته و گاه‌به‌گاه جمله‌هایی از این یا آن گوشه می‌شنویم. همه‌ی این جزئیات و خصوصیات زیر سایه‌ی وَجهی از آلبوم هستند که ۲۴۴ کلمه‌ی بعدیِ این مرور به آن اختصاص دارد: بیانگری.

هرچند که موسیقی به کلی در بیان معنا ناتوان است، اما موسیقی‌هایی که در پیِ بیانگری و القای معنا به مخاطب هستند ویژگی‌های قابل‌شناسایی و متمایزی دارند. به این ترتیب، همان‌طور که مثلاً فرم، کلام یا بافت می‌تواند یک وَجه به وجوهِ اثر بیافزاید، بیانگری یا، بهتر بگوییم، توهّم بیانگری هم می‌تواند بُعد تازه‌ای به آن بدهد.

آلبوم «ای شب»، به‌طور واضحی، تحت تأثیر آثار حسین علیزاده و خصوصاً کارهای او در قالب گروه هم‌آوایان است: در نوع پرداختِ کلام، انتخاب شعر، ملودی‌سازی، صدادهی، نگاه به تصنیف (به‌عنوان قطعه‌ای چندپاره و بلند) و، البته، بیانگری. علیزاده، چه در آثار ارکسترال و چه حتی در تکنوازی‌هایش، در پیِ بیانگری‌ بوده و شاید به همین خاطر بیش از موسیقی‌دانان هم‌نسل و هم‌سیاقش به ساخت موسیقی فیلم علاقه نشان داه است.

در آلبوم«ای شب»، موسیقی به‌کلی در خدمت بیان شعر است. پیداست که این موضوع می‌تواند حُسنِ آلبوم، چنان که در قطعات اول و پنجم هست، باشد و یا به نقطه‌ی ضعفی بدل شود، که مثلاً در قطعه‌ی آخر می‌شنویم. اما، در هر صورت، بیانگری عنصرِ وحدت‌بخشی است که همه‌ی قطعات آلبوم را، چه گروه‌نوازی باشد و چه تکنوازی سه‌تار یا‌ سازوآواز، به هم پیوند داده است. جالب آنکه خواننده هیچ علاقه‌ای به خوانشِ شیوا و واضح شعر ندارد و برای فهمِ کلام رجوع به دفترچه‌ی آلبوم ضروری‌‌ست. این تناقض یادآور تمایزی است که در موسیقی‌های وابسته به کلام وجود دارد: دسته‌ای در خدمت ساختارِ کلامیِ شعر و دسته‌ای در خدمت بیان محتوا به زبان موسیقی.

برای خرید و دانلود آلبوم ای شب به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

نگار خارکن در آلبوم «سبز در سبز» گوشه‌هایی منتخب از دستگاه ماهور را در دل ساختاری آشنا گنجانده است. وفور بخش‌های متریک، حاکی از تمایل بیشتر او به ضربی‌نوازی است تا نواختن در قالبی با وزن آزاد. توجه خارکن به دامنه‌ی شدت‌وری صوتی در سازش را نمی‌شود نادیده گرفت، اما غفلت او از پرداختن شایسته به بعضی موضوعات تکنیکی (همچون تغییر میزانِ فشارِ نواخت؛ بهره بردن از تنها یک حرکت رفت یا برگشت کمانه برای اجرای تحریرها و جملات آوازی مطول و غیره) موجب شده تا سازش کم‌جان‌وبنیه به گوش برسد. از طرف دیگر، نبودِ ایده‌ی موسیقاییِ بارزی که در بخش‌های مختلف جاری شود و امتداد یابد و فقدان لحظات درخشانی که گفتگوی کمانچه و تمبک را جانی ببخشد، موسیقی «سبز در سبز» را قابل پیش‌بینی کرده است. بستری فراهم نشده تا در دلش ایده‌های هر دو نوازنده، ضمن حفظ ارتباط بخش‌های مختلف به هم، تبدیل به موسیقیِ به‌هم‌آمیخته و گیرایی شوند و راه خود را پیش گیرند. ارتباط ناقص نوازنده‌ها، خاصه در دو ضربی "نصیرخانی یا طوسی"‌ عیان می‌شود. قطعه‌ با دور شش‌تایی آغاز می‌شود و، زمانی که کمانچه دور جمله را تغییر می‌دهد، الگوهای ریتمیکِ انتخابیِ تمبک در هماهنگی با دور اولیه و نیز ملودی کمانچه نیست و نابسامانی در ضربی دوم -علاوه برعدم تناسب دور هفت‌تایی تمبک با جمله‌ی آغازین کمانچه، که دور ترکیبی شش‌تایی-هفت‌تایی دارد- اختلاف تندای سازها را هم شامل می‌شود. گویی در چهارچوبی هم‌نوازی می‌کنند که خوکرده‌ی آن نیستند.

محفوظات شنیداری و سلیقه‌‌ی خارکن که طی سال‌ها آموختنِ شیوه‌ی استادانش -اردشیر کامکار، هادی منتظری و سعید فرج‌پوری- شکل گرفته، بیش از کنجکاویِ احتمالی‌اش برای درک شیوه‌ی علی‌اصغر بهاری قدرت و نفوذ داشته و از همین روی نتوانسته، اگر اساساً چنین توانستنی را هدف گرفته بوده باشد، به شیوه‌ای که انبوه جزئیات فنی و محتوایی آن، متفاوت از شیوه‌های معمول امروز است، اشراف یابد؛ آنچنان که «به‌یادِ استاد علی‌اصغر بهاری» ذکرشده در متن دفترچه به عنوانی ‌تزئینی تقلیل یافته است. عنوانی که می‌توانست نشانه‌ی تعمقش باشد بر کارگان‌های ویژه‌ی کمانچه و کشف جنبه‌های مختلف شیوه‌ی کمانچه‌نوازی بهاری؛ حتی اگر بیمِ دربندِ قواعد شدن و هراسِ در حصارِ تقلید و تکرار ماندن را نیز به همراه داشته باشد.

برای خرید و دانلود آلبوم سبز در سبز به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.