نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

تگ: فرشید بزرگی


Motrebe Dard 1

آری، به اتفاق

نویسنده: ساناز ستارزاده

آلبوم «مطرب درد» -در ساختار کلان، روند قرار گرفتن مایه‌ها، سازبندی گروه و تنظیم قطعات- در مسیر پانخورده‌ای قدم نگذاشته است. ضربیِ سنگینی در روح‌الارواح طنین می‌اندازد؛ ساز و آوازی در بیات‌ترک؛ و تصنیفی در دشتی؛ و این روندِ به‌گوش آشنا -تا به انتها- آشنا می‌ماند. از کلیات که بگذریم، اولین "ساز و آواز"، که بر بخشی از تفسیر سوره‌ی انفال نشسته است، خوانده‌های جواد ذبیحی را تداعی می‌کند، بی آن خصیصه‌هایی که شنونده را از هر چه جز موسیقی غافل کند.

گیرایی و جذابیتی که شنونده را هوشیار نگاه می‌دارد لزوماً ارتباطی به مدت‌ زمان هر بخش ندارد. ساز و آوازی در کمتر از سه دقیقه می‌تواند خستگی بیاورد و سازی در پانزده دقیقه مجالِ هیچْ جز پیگیری موسیقی ندهد. در«مطرب درد»، میزان اشتیاق به شنیدن بخش‌های مختلفْ شخص به شخص تغییر می‌کند. زمانِ شنیدنِ شورِ عود و ابوعطا‌-نوای تار، در وضعیتی «قرار» گرفته‌ و با دقت به جاری شدن موسیقی گوش می‌کنی، اما پیگیری "ساز و آواز"ها را موانعی دشوار کرده است. خواننده و تک‌نوازها تا چه حد از ایده‌های موسیقایی و نقاط ضعف و قوتِ هم باخبرند و بستر چطور برای نزدیک شدن به دیگری و خلقِ فضای موسیقایی مشترک فراهم شده است؟ آوازها در تعامل دونفره با نوازنده و یا سه‌نفره با نوازنده و صاحبِ اثر شکل گرفته است‌‌؟ منطقی که نغمه‌ها را بر هجاهای کلام می‌نشاند؛ ترکیب تحریر‌ها و غلت‌ها؛ و جمله‌بندیِ آوازهایی که بین تصانیف خوانده شده را، میزان دانش و تجربه‌، محفوظات شنیداری، سلیقه‌ و ایده‌های خواننده شکل داده است؟ بار جذابیت‌ِ بخش‌های با وزنِ آزاد -گاهی، به اتفاق- به دوشِ خواننده و تک‌نوازها است و ایده‌های موسیقایی بسته به ظرفیت‌های اشخاص قد کشیده و به انجام می‌رسند.

اگرچه توانایی افراد می‌تواند در موفقیت کلی اثر تاثیر به‌سزایی داشته باشد و "ساز و آواز"ها را نقشی فرای به هم دوختنِ ضربی‌های پیش و پس خود بدهد، اما راهبری که اثرش را یک کل منسجم طلب کرده، حتی اگر در مسیری پاخورده قدم گذاشته باشد، جز با شناخت عمیق کارگانِ ساز و آواز و ظرفیت‌های همراهانش، چطور می‌تواند بخش‌های مختلف را متحد کند؟ به‌نظر می‌رسد راهبری در «مطرب درد» همه جانبه نیست.

برای خرید و دانلود آلبوم مطرب درد به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز نویسنده: 2.5
12 مرداد 1399
Pardeh Bigah 00

از کیسه‌گاه

نویسنده: سعید یعقوبیان

در دهه‌ی اخیر و پس از یک دوره غُر زدنِ همه‌گیر (که موسیقی ایرانی دچار رخوت و رکود شده) پس و پیش کردنِ وندِ اشتقاقیِ «گاه» در نام‌گذاری آلبوم‌ها و قطعات موسیقی کلاسیک ایرانی، یکی از دستمایه‌هایی بوده که نوازندگان و آهنگسازان در نشان دادنِ دغدغه‌‌شان در عبور از رکود و یا متفاوت بودنِ موسیقی‌شان به کار برده‌اند: هفتگاهِ معلق، گاه و بیگاه، چندگاه، گاهی سه‌گاهی، گاهان و غیره.
و حال آلبوم «پرده‌ی بیگاه» که بر خلاف بیشتر نمونه‌های پیشین و عنوان انتزاعی‌اش، نشانه‌هایی از سویه‌ای فکرشده برای عبور از هیچگونه رخوتی را در خود ندارد و کندوکاو برای یافتن نگرش یا حرکتی گاه‌گریز در آن بی‌نتیجه می‌ماند. به دیگر سخن نام آلبوم مدعایی در خود دارد و محتوا چیز دیگریست و مشخص نیست که این عنوان چرا و به چه دلایلِ موسیقایی برای این مجموعه انتخاب شده است. 
سازبندی، سازآرایی و هارمونی در چهار قطعه‌ی ارکسترال آلبوم (سه تصنیف و یک آواز ضربی) یادآور آثار محمدجواد ضرابیان است و ارکستر ضرابیانی صدا می‌دهد، با این تفاوت که از آن غنا و سهل و ممتنع بودن ملودی‌های اثرگذار کمتر نشانی در این قطعات است. گذشته از این، در سه تصنیف آلبوم، روند شعر و در حقیقت پیش بردنِ ناگزیرِ شعر، قطعات را پیش می‌برد و نه یک نگاه فرمال. ملودی کلام در تکمایه‌های مُدالِ انتخابی (همان گاه‌های آشنا) بیشتر به روخوانی موزیکال شبیه‌ است (قطعه‌ی ‌نخست آلبوم را بشنوید) و تلاشی برای استخدام شعر در ساختار موسیقی نشده یا اگر شده ثمری نداشته است. نیم دیگر این مجموعه‌ی گاه‌مند، ساز و آوازهایی کلاسی و کلاسیک را شامل می‌شود که در فضاهایی شنیده‌ شده،‌ روند یکنواخت و کم‌حادثه‌ای را پیش می‌برند.
هرچند این آلبوم مبنای مالی و سرمایه‌ای داشته و به سفارش خواننده تولید شده است، اما با این‌حال می‌توانست و محتمل بود که مستقل از محل تأمین سرمایه‌اش، به اثری شنیدنی‌تر منجر شود؛ که به نظر می‌رسد محدودیت‌های صدای سرمایه‌گذار که در کمپوزیسیون لحاظ شده، مانعی بر سر این راه بوده است. با به کارگرفتن نوازندگان کاربلد و درجه یک و با صرف انواع هزینه‌ها برای تولید این آلبوم، چه چیزی شنونده را به دوباره شنیدن‌ آن واخواهد داشت و چه چیزی با شنیدن‌اش در ذهن شنونده باقی خواهد ماند؟!

برای خرید و دانلود آلبوم پرده‌ی بیگاه به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1.2
31 مرداد 1396
بالا