نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

تگ: مجید مولانیا


Ranje Ashegh 1

رنجاندن معشوق

نویسنده: کارگاه مرورنویسی نویز

«رنج عاشق» از سردرگمی میان «موسیقی ایرانی بودن» و «موسیقی ایرانی نبودن» رنج می‌برد (ژانری که یک‌بار، شاید سهواً، در دفترچه‌ به آن اشاره شده است) و این را شاید تدارک‌دیدگانش هم متوجه نشده باشند؛ این از آنجا که در دفترچه‌ی آلبوم‌شان ننوشته‌اند که کارشان در چه دستگاه و مایه‌ای است آغاز می‌شود و با انواع و اقسام اختلاط‌های فکری که بر دست و پای پدیدآورندگان پیچیده است به پایان می‌رسد؛ نوازندگان اجرا کنندگانِ ماهری هستند که تکنیک‌شان رشد نامعقولی در برابر آنچه فکر و مایه در کار سازندگی است داشته است؛ همه انگار در جغرافیایی غریبه و نامشخص، برای دل‌خوشیِ مخاطبینی غیر آشنا، بزکی بیگانه‌پسند بر فکر، تلاش می‌کنند آنچه از موسیقی ایرانی نمانده را به رخ بکشند: جورواجور ریتم‌های مرسوم در موسیقی غیرایرانی، عودی که به طرزِ مسلطی با لحن تونسی می‌نوازد و انگار بر صحنه‌ای چند ملیتی نشسته و تاری که از پشت هزار لایه نمی‌توان به احساسش نزدیک شد، چون، با چگالی زیادی، تکنیکِ خالی است و مقداریش از نوازندگان دیگری که خودش نیست، و خواننده‌ای که همچنان پس از چندین و چند کار بر جای خودش ننشسته و درس‌های پخته-نپخته‌ای را پس می‌دهد.

عقربه‌ی شیوه‌شناسی این آلبوم جایی میان موسیقی مردم‌پسندِ تجربی تا تلاشی برای اختلاط فرهنگ‌های موسیقی خاورمیانه، از افغانستان تا شمال آفریقا، می‌ایستد و باز هم بی‌آن‌که پدیدآورندگانش آگاه باشند.

شعر معضل دیگر آلبوم است. غزل، که مایه‌ی شعر تمام کار - منهای تنها یک قطعه‌ی بی‌کلام - را فراهم کرده، فرمی ازلی-ابدی تصور شده است؛ از شعرِ پُرحشو و زوايد سستی چون غزلی با مطلع: «دیدار لبخندت برایم بود ناممکن» را در خود جای داده، تا دو غزل از سعدی و سایه. بادقت نظری، به راحتی می‌توان دریافت که برای در کنار هم نشاندنِ غزلی از سعدی و سایه هم باید احتیاط‌های لازم را در حساب آورد. غزل را نباید فرمی یک‌کاسه‌ با قدمتی هزار و اندی ساله دانست. دوره‌های غزل، از عراقی تا هندی، هم جهان‌بینی‌های متفاوتی دارند، چه رسد به جهانِ غزلِ امروزی در کنار غزل عراقی؛ به‌کاربردنِ این‌ها کنار هم هیچ حاصلی جز بر هم ریختنِ وحدت موضوع را در پی نخواهد داشت.

برای خرید و دانلود آلبوم رنج عاشق به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز نویسنده: 1.5
14 بهمن 1399
Chashme Bi Khab 1

سهم آهنگساز

نویسنده: علیرضا جعفریان

چشم بی‌خواب حاصل همکاری حسام‌الدین سراج و گروه «سور» به سرپرستی و آهنگسازی مجید مولانیاست. وقتی خواننده‌ا‌ی کهنه‌کار و پرآوازه مانند سراج همراه آهنگسازی جوان آلبومی را منتشر می‌کند، اگر نشانه‌هایی از خواننده‌سالاری در آن دیده شود عجیب یا دور از انتظار نیست. قسمتی از این نشانه‌ها می‌تواند مربوط به ناشر و مخاطب آلبوم باشد. مثلاً در چشم بی‌خواب اینکه یک صفحه از دفترچه‌ به عکسی تمام‌قد از خواننده اختصاص یافته، یا اینکه توضیحات سراج درباره‌ی آلبوم بر توضیحات آهنگساز مقدم دانسته شده نشانه‌هایی از خواننده‌سالاری هستند که بیش از هر کسی متوجه ناشرند. یا به عنوان مثال اینکه مخاطبْ آلبوم را متعلق به سراج بداند را می‌توان بخشی از خواننده‌سالاری دانست که مخاطب به اثر تحمیل کند. اما خواننده‌سالاری را در سطحی عمیق‌تر و در خود متن موسیقایی نیز می‌توان کاوید. در چشم بی‌خواب نوع ملودی‌ها، شیوه‌ی برخورد با شعر و حتی تنظیم قطعات به ذهنیتی که از آثار سراج داریم بسیار نزدیکند و شاید بتوان این موضوع را سهم آهنگساز در خواننده‌سالار بودنِ آلبوم دانست: سهم آهنگساز، کم‌سهم بودن او در ساخت موسیقی است.

به مسئله‌ی سهم آهنگساز در این آلبوم از زاویه‌ای دیگر نیز می‌توان نگریست. چشم بی‌خواب از آن دسته آثار موسیقایی است که به نظر می‌رسد سازندگان آن جنبه‌ی ادبی را بر جنبه‌ی موسیقایی مقدم دانسته‌اند. علاوه بر دفترچه‌ی آلبوم که بیش از هر چیزی درباره‌ی اشعار تصنیف‌ها و آوازها صحبت کرده، در خودِ اثر هم نشانه‌های تقدم کلام بر موسیقی را می‌توان جست. خصوصاً در تصنیف‌ها این موضوع بیشتر به چشم می‌آید. در بسیاری لحظات به نظر می‌رسد ملودی‌های خنثی صرفاً برای همراهی شعر پدید آمده‌اند؛ موسیقی موجودیت مستقلی ندارد و انگار که اگر کلام نبود، موسیقی هم علتی برای وجود نداشت. تقدم کلام بر موسیقی را به نوعی می‌توان مقارن با تقدم خواننده بر آهنگساز دانست. به این ترتیب کلام‌محور بودنِ موسیقی نیز، مضاف بر خواننده‌سالاری، سهم آهنگساز در ساخت آلبوم را کاهیده است.

برای خرید و دانلود آلبوم چشم بی‌خواب به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 2
25 آبان 1398
بالا