نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

تگ: مسعود نکویی


Tasnifhaye Irani 1

هدف و رویکرد

نویسنده: علیرضا جعفریان

در دهه‌ی اخیر موسیقی کرال بدون همراهی ساز یا آکاپلا رواج چشمگیری در ایران داشته است. در این سال‌ها علاوه بر گروه‌های پایتخت‌نشین که توفیقات زیادی در جلب نظر مخاطبان گسترده و همچنین جلب نظر داوران جشنواره‌ها داشته‌اند، برخی گروه‌های شهرستانی نیز توانسته‌اند در جشنواره‌های داخلی و خارجی دیده شوند. گروه آوازی مهر وطن از جمله‌ی همین گروه‌‌هاست است که به گواه جوایز متعددی که کسب کرده می‌توان فعالیتش را موفق ارزیابی کرد.

آلبوم اخیر این گروه شامل تعدادی از مشهور‌ترین تصنیف‌های ایرانی است که به شیوه‌ی آکاپلا اجرا شده‌اند. در دفترچه‌ی آلبوم گفته شده است: «موسیقی رنگارنگ ایران ]...[ سرلوحه تنظیم این تصنیف‌های زیبا به شیوه‌ی کرال آکاپلا گردید تا مخاطبان فراگیر این نوع موسیقی را نیز با تصنیف‌های ایرانی با سبک کرال آکاپلا آشناتر سازد. تولید آلبوم‌های آکاپلای گروه مهر وطن ]...[ در جهت شناساندن فرهنگ عامه و هویت ایرانی است». با توجه به این توضیحات، به نظر می‌رسد آلبوم هدف اشتباهی را نشانه رفته است: بدیهی است که این تصنیف‌های مشهور نیازی به شناسانده‌شدن ندارند و، برعکس، گروه آوازی مهر وطن می‌تواند به واسطه‌ی این تصنیف‌ها شناسانده شود. تا اینجای کار مشکل را می‌توان صرفاً اشتباه در توضیحات دفترچه پنداشت. اما مشکل اصلی جایی شروع می‌شود که این هدف اشتباه در محتوای موسیقاییِ آلبوم رویکرد اشتباهی را به بار می‌آورد. احتمالاً مخاطب چنین آلبومی در پیِ شنیدن آکاپلاست، نه صرفاً تصنیف‌های قدیمی. مخاطب احتمالاً نسخه‌ی اصلی همه‌ی این تصنیف‌ها را شنیده و همه‌شان را از بر است. به همین دلیل حفظ اصالت اثر نمی‌تواند رویکردی متناسب با چهارچوب و مختصات آلبوم باشد. از آلبوم انتظار می‌رود با دستکاری خلاقانه‌ی تصنیف‌ها تا دوردست‌ از نسخه‌ی اصلی آثار فاصله بگیرد: انتظاری که برآورده نمی‌شود و دوردستی که به دست نمی‌آید. اثر این رویکرد اشتباه در بافت قطعات نیز دیده می‌شود. در نسخه‌ی اصلی همه‌ی این تصنیف‌ها خواننده نقشی محوری داشته است. در نسخه‌ی آکاپلا نیز می‌بینیم که ملودی اصلی‌ همه‌ی قطعات با یک جنس صوتی ثابت اجرا شده و خطوط دیگر صرفاً همراهی‌کننده‌ی خط اصلی هستند. این موضوع قطعات را شبیه به تصنیف‌هایی کرده است که توسط یک خواننده‌ی اصلی اجرا شده‌ و باقی صداها فرعی‌اند (تنها با این تفاوت که در اینجا خط خواننده‌ی اصلی را چند نفر با هم اجرا می‌کنند). به همین دلیل در بافت نهایی قطعات شاهد درهم‌تنیدگی خطوط ملودیک مختلف و ساخت و پرداخت نوعی پلی‌فونیک تمام عیار نیستیم.

برای خرید و دانلود آلبوم تصنیف‌های ایرانی به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1.5
05 مهر 1398
Haftvad 1

ماقبل گفت‌‌وگو

نویسنده: کامیار صلواتی

«هفت‌واد» بسته‌ای است از قطعاتی که با سینتی‌سایزر و سمپل‌های گوناگون اجرا شده‌اند و نام «آلبوم» برخود گرفته‌اند؛ قطعاتی که اکثراً اشعارشان از فردوسی است و قرار است روایت‌گر افسانه‌ای درباره‌ی پیدایش صنعت منسوجات کرمان باشند. با وجود این، مسائل این مجموعه قطعات بسیار فراتر از اجرا شدن با صداهای مصنوعی هستند. همه‌چیز این آلبوم مبهم و غریب است و در وضعیتی کمابیش طنزآلود سیر می‌کند؛ مثلاً اشعاری که در دفترچه‌ی سی‌دی چاپ شده‌اند نصفه و نیمه اجرا می‌شوند. «آهنگساز» و «تنظیم‌کننده» و «خواننده» یک نفر هستند، خوانندگی در حد زمزمه‌ای ناخوشایند است و خالی از هر توانایی و تکنیک. معنای تنظیم در این آلبوم نامشخص است و انگار با معنای همین اصطلاح در موسیقی مردم‌پسند مترادف شمرده شده است. قطعات از نظر موسیقایی گذری به موسیقی دستگاهی و اشارتی خام‌سرانه به موسیقی هند دارند، نیم‌نگاهی به چیزی شبیه به بلوز می‌اندازند و سرکی به ماکتی از موسیقی راک می‌کشند و برای اینکه اوضاع از این هم پیچیده‌تر شود، به گفته‌ی همه‌کاره‌ی آلبوم، مسعود نکویی، فضای آن‌ها «ارکسترال-کرال» است. احتمالاً در این‌مورد توجیه پدیدآورنده‌ی اثر این خواهد بود که قرار است این آلبوم بیان‌گر «ارتباطات بین‌المللی کرمان» در قالب موسیقی باشد که در آن‌ صورت شأنیت حضور موسیقایی فرهنگ‌هایی که کرمان نه در افسانه‌ها و نه در تاریخ با آن‌ها ارتباطی نداشته است موضوع سوال خواهد بود.

آلبوم دو «ویراستار» دارد اما متن دفترچه‌ی آن چنان وضعیتی دارد که کارش تنها با بازنویسی‌ به سامان می‌شود نه ویراستاری. «پژوهشگر» و «طراح جلد» آن یکی است، اما نه معلوم است که منظور کدام «پژوهش» است و نه اشاره‌ای کوچک به آن شده است. ایده‌ی استفاده از آوازهای نقش‌خوانان قالی شبیه به کاریکاتوری از یک کارآواست که به زور در قالبی ملودیک قرار گرفته است و سپس با شعری به شدت شعاری و کم‌مایه  که در ماهور اجرا می‌شود و انگار در پی عبرت دادن به شنوندگان است پایان می‌یابد. فقدان هرگونه خلاقیت یا حتی توانایی‌های ابتدایی لازم در آهنگسازی و نبود ایده‌مندی برای اثری که قرار است روایت‌گر یک افسانه‌ی دیرین باشد و به زبان موسیقی بازگو شود آن را حتی از یک اتود دانشجویی خام نیز عقب‌تر می‌برد و اصولاً مایه‌ای برای گفت‌و‌گو باقی نمی‌گذارد.

کرمان تلفیقی کامیار صلواتی نسل مهر کرمان مسعود نکویی فردوسی هفتواد

برای خرید و دانلود آلبوم هفت‌واد به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1
13 خرداد 1397
بالا