نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

تگ: هوشیار خیام


Zamin 1

دوئت برای پیانو و شاعر

نویسنده: آروین صداقت‌کیش

«زمین» یک دونوازی است؛ دوئت برای پیانو و خوانش شعر، هوشیار خیام و احمد پوری. و نتیجه‌اش شش قطعه‌ی موسیقی است و راهی دیگر برای همنشینی خوانش و موسیقی. نام موسیقایی قطعه‌ها، پرلودیوم، سرناد، آریوزو و ... هم به تمثیل همین را می‌گوید. حتا اگر ندانیم که روش ساخته شدن این آثار، اجرای همزمان بوده است، سرشت دونوازانه‌ی این خوانش خود را نخست در نسبت حضور صدای گوینده و صدای پیانو می‌یابد؛ در سکوت‌ها و مکث‌ها. آنجا که شاعر خاموشی اختیار می‌کند تا جایی به حضور همنوازش بدهد. و چه هوشمندانه و با ظرافت چنین می‌کند. می‌شنود. می‌اندیشد و در لحظه تصمیم می‌گیرد و ناگهان بافت ساخته شده از صدای پیانو/انسان دگرگون می‌شود.
پس از آن در پیوند میان جنس صدای هر دو واسطه؛ انسان و پیانو. اینها پیوند می‌خورند. هر یکی با دگرگونی دیگری اندکی دگرگون می‌شود. در «زمین» واژه‌های شعر افزون بر حاملان بار معنا، عناصر موسیقی‌ است. رنگ صوت می‌پذیرد. دینامیک می‌پذیرد. سرعت ادایشان اهمیت موسیقایی می‌یابد. پس پیوند به یُمن همزمانی و دونوازانه بودن، یک مرحله از تنها بازتاباندن رنگ احساسی معنای شعر پیش‌تر رفته؛ کلام را تا حد ممکن، تا آنجا که سختی بار معنا و ریختِ آوایی واژگان می‌گذارد، به بازتاب شرایط لحظه‌ی موسیقایی واداشته است.

این بدان معنی نیست که موسیقی یکسره فارغ از پیش‌ساختگی نسبت به شعر، خالی از تاثیر شعر (از هر گونه)، بوده باشد. چه کسی می‌تواند زمین را بشنود و چند نت مواج و زلال آغازین سرناد را برکنده از «بندر آبی چشمانت» بیابد؟ چه‌سان ممکن است ابتدای «کُن بریو»، صدای خشن و پرهیجان شاعر با دینامیک فزاینده، عبارت «باد اسب است» و صدای برخلاف قطعات پیشین کوبنده‌ی پیانو، بی پیوند با یکدیگر شنیده شود؟ حتا اگر از سر اینها بتوان به ناشنوایی گذشت، هنگامی که در فانتازیا، فرم تم متاثر از تقارن شعر، «خُرد گل سرخ/سرخ گل خرد»، در یک لحظه‌ی متراکم موسیقایی ناگهان وارونه می‌شود، چه می‌توان کرد؟ با این همه چه می‌توان کرد جز اطلاق نام دوئت به نتیجه‌ی کار؟ و یک دوئت چیست جز این که دو خط صوتی چنان پیوند بخورند که بی‌یکدیگر، مستقل، چیز دیگری باشند؟ آروین صداقت کیش زمین هوشیار خیام احمد پوری

برای خرید و دانلود آلبوم آلبوم زمین (منتخب شعر معاصر جهان) به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1.9
20 فروردین 1397
Musighi Baraye Tar Va Piano 00

همنشینی متضادِ هماهنگ

نویسنده: آروین صداقت‌کیش

اگر پیانویی بخواهد امروز صدای تاری را همراهی کند، نه که به دامن نوستالژی روزی روزگاری پیانو و تار و برنامه‌ی گل‌ها بیافتد و نقشِ نقش بر آبِ دیروزی بودن را بازی کند، چه صدایی خواهد داشت؟ چگونه همراه و همنشین می‌شود؟ پاسخ این پرسش مهم‌ترین چیزی است که در «موسیقی برای تار و پیانو»ی «میلاد محمدی» و «هوشیار خیام» به گوش می‌رسد. صدایی تازه برای همراهی دو ساز، یا از آن کلی‌تر، دو خط موسیقی که هر دو کم‌وبیش همان‌اند که پیش‌تر جدا بوده‌اند، مقصد و مقصود آگهی‌شده‌ی آفرینندگان آلبوم بوده است. اما اگر همه چیز همان است که بود،
از جمله وام‌داری و ارادت به «حسین علیزاده»  (همزمان یافتنی در تداوم راه خیام از «تاتاری» و تنظیم «ترکمن» به بعد و سرشت کار محمدی از دست و پنجه گرفته تا ماده‌ی کارش) و شخصیت موسیقایی طرفین، پس از کدام نو سخن به میان می‌آید؟ آیا آگهی، فریبی و سرابی است برآمده از بی‌در و دروازگیِ دنیای موسیقیِ امروزین ما و خودبزرگ‌بینی مؤلفان؛ چنان‌که در بسیاری از محصولات صوتی این روزها می‌بینیم و می‌شنویم؟ نه، چنین نیست. آنچه در این میان نسیم تازگی می‌وزاند، سایه‌ی همنشینی است که بزرگ-‌مسأله‌ی تمام  صد سال گذشته‌ی موسیقی ما بوده است. هر دو سوی همنشینی، به تنهایی کهنه‌اند (دست‌کم نسبت به خودشان و دست‌بالا نسبت به عصر) اما در ترکیب نه، ترکیبی که ویژگی‌های به غایت متضاد دو همنشین را کنار هم جمع می‌آورد.
سرعت تکلمِ کم/زیاد، سادگی/پیچیدگی، ایستایی/پویایی فضای کمینه‌گرای ملودی/فضای بیشینه‌گرای ملودی و... همچون آب و آتش با پیانو و تار در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. و شگفتا که همین تضاد همنشینی زیبایی را پدید می‌آورد، آنجا که تأکید بر تضاد در عین تلاش برای پیوند خوردن لحظاتی از این دو ساختارِ به‌ظاهر بی‌ارتباط به بار می‌نشیند و لحظه‌های نفس‌گیری همچون سه‌گاه ترسناکِ «در مه» را رقم می‌زند. این‌گونه، در متن هفت قطعه به درجات ظاهر می‌شود که هماهنگیِ تمام و کمال، تنها راه همنشینی نیست، بلکه گاه تضاد نیز به همان اندازه به‌کار در کنار یکدیگر نشستن می‌آید اگر به اندازه‌ی هفت قطعه‌ی همین آلبوم در مهار باشد و با سلیقه در کار شود.

برای خرید و دانلود آلبوم موسیقی برای تار و پیانو به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 3.4
31 مرداد 1396
بالا