نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

تگ: پریسا پولادیان


Zangaaneh 00

هیچ می‌دانی چه می‌گوید رباب؟

نویسنده: فاطمه فرهادی

ساز واسطه‌ای برای بیان اندیشه‌‌ی موسیقایی، انتقال این اندیشه به مخاطب و تاثیرگذاری بر او است و باید در نظر داشت که تکنیک قابل‌قبول با اندیشه‌ی ذوق‌ورزانه برابری نمی‌کند. آنچه این تاثیرگذاری را پربارتر و عمیق‌تر می‌کند رهایی هنرمند از قید و بند و بیانِ بی‌پرده‌ی احساس در مواجهه با موقعیت است؛ آنچه از دل، اندیشه و ذوق برمی‌آید خواه ناخواه بر دل، اندیشه و سلیقه‌ی مخاطب چیره می‌شود.

«زنگانه» تکنوازی و تجربه‌ی پریسا پولادیان «برای بازآوردنِ ساز رباب و افزودنِ رنگ صوتی دیگری به موسیقی دستگاهی ایران است»، که در دو بخش سه‌گاه و راست‌پنجگاه اجرا شده است. هرچند که او از پس اجرای تکنیکی کار برآمده است، اما وارد کردن هر چیزِ نو به سنتی سالمند نیازمند سمبه‌ای قدرتمند و مجاب‌کننده برای شکل‌گیری و پایداری آن است. او، در مواجهه‌‌اش با رباب، به تجربه‌ی فضایی متفاوت پرداخته، اما در اصرارش برای بیان موسیقی دستگاهی با این ساز و غلبه بر ویژگی‌های تکنیکی آن از برانگیختن ذوق مخاطب و تاثیرگذاری بر او، چیزی که به‌واسطه‌ی وجود عواملی همچون تنش و آرامشِ متناسب، دینامیک و بیان (Expression) به مخاطب منتقل می‌شود، غافل مانده است.

حضور ساز‌هایی چون عود، قانون و رباب تا دهه‌ی پنجاه، بیشتر در نقش همراهی‌کننده با ساز‌های دیگر بود. رباب از اواخر دهه‌ی ۴۰ و به‌واسطه‌ی باز‌طراحیِ آن توسط استاد ابراهیم قنبری‌مهر، برای تقویتِ بخشِ بم در گروه سازهای ملی فرامرز پایور به کار گرفته شد. بعدها، و از اوایل دهه‌ی هفتاد، به یمن حضورِ نوازندگانی پیگیر، و شاید با گوشه‌چشمی به نوازندگیِ این دو ساز در کشورهای همسایه، عود و قانون موفق شدند به دایره‌ی تکنوازی‌ها رنگ تازه زنند، اما این اتفاق برای رباب رقم نخورد.

چند علت را می‌توان درباره‌ی مهجوریت رباب برشمرد: ساختمان ساز، که برای اجرای کارگانِ موسیقی کلاسیک ایرانی مناسب نیست و به سختی قابلیت‌های اجرای آن را دارد؛ لهجه‌ی خاص‌اش؛ و پیچیدگی اجرایی‌اش که صرفِ وقتِ بیشتری را از نوازندگانی که به جنگِ این ساز می‌روند می‌طلبد. شاید از اساس صرف انرژی بر سازی که ساختار آن برای اجرای موسیقی دستگاهی طراحی نشده است تصمیم درستی ‌نباشد.

برای خرید و دانلود آلبوم زنگانه به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز نویسنده: 3.5
19 شهریور 1400
Black Watermark12

ماجرای برگ و ریشه

نویسنده: علیرضا جعفریان

نهان اولین آلبوم مستقل پریسا پولادیان است و اتفاق مهمی در زندگی هنری او محسوب می‌شود. در یکی دو دهه‌ی اخیر به سختی می‌توان نوازنده‌ی تار یا سه‌تاری یافت که به نوعی تحت تأثیر حسین علیزاده نباشد. به همین خاطر شباهت زیاد پولادیان به علیزاده، که به طور مستقیم استادش بوده است تعجبی برنمی‌انگیزد. البته این تشابه به تکنیک‌های نوازندگی محدود می‌شود و همسانی چندانی میان کنش علیزاده نسبت به جریان اصلی موسیقی در زمان خودش و کنش پولادیان نسبت به جریان اصلی امروز دیده نمی‌شود. هرچند که این را هم نباید از نظر دور نگه داشت که شاید اگر علیزاده‌ی آن روزها در جامعه‌ی امروز که پولادیان در آن زیست می‌کند زیست می‌کرد، کنشی مشابه او داشت.

علیزاده در دفترچه‌ی آلبوم نوشته است پولادیان «از اندوخته‌هایش، به دنبال راهی است، تا ریشه را به شاخ و برگی برساند». چگونگی رساندنِ ریشه به شاخ و برگ (و در بعضی موارد چگونگی نرساندن ریشه به شاخ و برگ) را می‌توان موضوع اصلی تقریباً همه‌ی آثار هنری دانست. در مورد آثار موسیقایی، تسلط در اجرا بخشی از این چگونگی است؛ بخشی که البته پریسا پولادیان کم و کسری در آن نشان نداده است. بخشی دیگر از این چگونگی را می‌توان در میزان فاصله‌گرفتن از ریشه دید. پولادیان در برخورد با ریشه‌ها کاملاً محافظه‌کار بوده است. ساختار تقریباً همه‌ی قطعات آلبوم اینگونه است: یک گوشه از ردیف با حداقلی از تغییرات به شکل آوازی نواخته می‌شود. بعد از آن یک تم یا پایه‌ی ضربی با گرته‌برداری از الگوهای ملودیک یا ریتمیکِ آن گوشه برداشت می‌شود و ادامه‌ی قطعه به صورت ریتمیک با واریاسیون‌هایی از آن تم ادامه می‌یابد. صاحب اثر در بسط  و گسترش این واریاسیون‌ها چندان خلاق نبوده است. غالباً تم تا انتها حفظ می‌شود و در طول قطعه با نوعی یکنواختی مواجه هستیم. او علاقه‌ای به قطعات آوازی و غیرمتریک نشان نداده است و در واقع آنجایی از ریشه فاصله می‌گیرد و خودِ واقعی‌اش می‌شود که قطعات ریتمیک شده‌اند. پولادیان در  میان جریان‌های موسیقی امروز انتخاب محافظه‌کارانه‌ای داشته و جای مطمئن و کم‌خطری را برای ایستادن انتخاب کرده است. البته نهان اولین تجربه‌ی اوست. باید منتظر ماند و تجربه‌های بعدی‌اش را دنبال کرد.

برای خرید و دانلود آلبوم نهان به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 2.5
01 دی 1398
بالا