نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

تگ: کمانچه


400x402

جاودانگی

نویسنده: علیرضا جعفریان

‌پنجگاه آخرین آلبوم علی اکبر شکارچی‌ست که در گرامی‌داشت پنج استاد موسیقی منتشر شده: عطا جنگوک، داریوش صفوت، محمد رضا لطفی، هابیل علی‌اف و احمد محسن‌پور. آلبوم شامل پنج فایل تصویری از تکنوا‌زی‌های کمانچه‌ی شکارچی در سال‌های 82 الی 94 است که البته معلوم نیست در زمان اجرای‌شان هم به یاد اساتید مذکور نواخته شده‌اند یا صرفاً در این آلبوم از میان اجراهای مختلف گزیده‌ شده و هر کدام به یکی از اساتید اختصاص یافته‌اند. اما به هر حال نوع اجراها همانی‌ست که از شکارچی انتظار داریم و به نظر نمی‌رسد تناسبی میان موسیقی و شخصی که موسیقی به او تقدیم شده وجود داشته باشد. توضیح چنین مسائلی در چنین آلبومی ضروری‌ست، اما پدیدآورندگان پنجگاه زحمتی به خود نداده‌اند. کیفیت صدا و تصویر هم بدتر از آن چیزی‌ست که انتظار می‌رود. پنجگاه بیش از آنکه شبیه به آلبوم در معنای مرسوم امروزی‌اش باشد، شبیه به پخش اینترنتی بخش‌هایی از چند کنسرت در رسانه‌های تصویرمحور است. اما با این حال، آلبومی که خالقش یکی از مهم‌ترین نوازنده‌های عصر حاضر باشد در هر شرایطی شنیدنی‌ست.

فعالیت‌های علی اکبر شکارچی را می‌توان به دو دسته‌ی آهنگسازی برای گروه سازهای ایرانی و نوازندگی ساز کمانچه تقسیم کرد. که البته همیشه بارزترین خصوصیت مشترک هر دو دسته تلفیق موسیقی کلاسیک ایرانی با موسیقی منطقه‌ی لرستان بوده است. در دهه‌ی شصت آهنگسازی‌های شکارچی برای گروه سازهای ایرانی، بیشتر از آنکه در راستای حفظ موسیقی لرستان باشند، نوآورانه و تجربی به نظر می‌رسیدند. و از همین ناحیه هم مورد نقد قرار گرفتند. جدای از اینکه در آن زمان حفظ ارزش محسوب می‌شد یا نوآوری، حالا بعد از گذشت چند دهه، از زاویه‌ای دیگر می‌توان به این آثار نگاه کرد: اگر ارزش تاریخی را تسامحاً کنار بگذاریم، این دسته از فعالیت‌های شکارچی در ارزش‌گذاری هنری نمره‌ی بالایی کسب نمی‌کنند؛ امروز یک گروه موسیقی دانشجویی می‌تواند آثار به مراتب نوآورانه و  پیشرفته‌تری خلق کند. اما آن دسته از فعالیت‌های شکارچی که به نوازندگی ساز کمانچه مربوط می‌شود هنوز هم بعد از گذشت سال‌ها دارای ارزش‌هایی فارغ از ارزش‌های تاریخی‌ست؛ برای یک دانشجوی موسیقی چون شکارچی نواختن رؤیاست. به نظر می‌رسد مسئله «پیشرفت» است. وقتی پای پیشرفت در میان باشد، تاریخ مصرف هم معنادار می‌شود. و شاید به همین دلایل باشد که رفته‌رفته از فعالیت‌های شکارچی در دسته‌ی اول کاسته و به دسته‌ی دوم افزوده‌ شده است.

پنج گاه علی اکبر شکارچی علیرضا جعفریان موسیقی سنتی ایرانی کمانچه

برای خرید و دانلود آلبوم پنجگاه به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 2.4
12 اسفند 1397
Navayi Digar 1

سهمِ حال‌حاضر در آینده‌ی التزامی

نویسنده: فرشاد توکلی

زمانه‌ای که در آن می‌زییم در کجایِ هنر ما منعکس می‌شود؟ دوره‌های تاریخی، ظرفِ درهم‌جوشیِ امکان و امتناع و احتمال‌اند و، در این درهم‌جوشی، یکی را به دیگری تبدیل می‌کنند. اما توجه به دوره‌ها نباید ما را از توجه به آن چیزی که همه‌ی این‌ها را رقم می‌زند غافل کند؛ خودِ انسان‌ها. دوره‌ها تنها بُرشی هستند از آن جوششی که در واقعیتِ خیابان و خانه و بازار، بینِ آدم‌ها، رخ می‌دهد. ظرفِ واقعی انسان‌ها هستند که ـ با رفتن در پشتِ "به‌دلیلِ" یا "علی‌رغمِ" ـ با زمانه می‌جوشند، تصمیم می‌گیرند، عمل می‌کنند و دیگ را به جوشش وا می‌دارند؛ گاهی عملِ فرد ـ علی‌رغمِ زمانه ـ احتمالی می‌آفریند و از دریچه‌ی عملِ او ـ در فردایی دورتر، این‌بار به‌دلیلِ زمانه ـ امکانی عادی می‌نماید. تکنوازی‌های منتشرشده‌ی کامران داروغه می‌تواند یادآوریِ این حقیقت باشد.
نوایی دیگر نوای چندان متفاوتی نیست؛ دستِ‌کم، از این حیث نیست که جلب توجه می‌کند. این اثر، جدا از لبخند رضایتی که بر لبِ دوستدارانِ موسیقی گلها خواهد آورد، متذکر چیزهای بیشتری نیز می‌تواند بود. چیزهایی که از مسیر زندگی داروغه و کمانچه‌نوازی‌اش به‌دست می‌آید.

کامران داروغه فراگیریِ موسیقی ایرانی را از 1334، یعنی درست از شروع برنامه‌ی گلها، در "هنرستان موسیقی ملی"، جایی که ویلن در غیبت کمانچه تدریس می‌شد، شروع کرد. حضور مختصاتِ موسیقیِ گلها در کارِ او ـ  بی‌شک ـ به‌دلیلِ همین شرایطِ تاریخی است. کمانچه‌ی داروغه ویلن عصر خودش را به‌یاد می‌آورد و اگر نوایش متفاوت نیست، دلیلش همین است. اما یک تصادفِ ساده ـ و البته نادر ـ (مشاهده‌ی کمانچه‌نوازی اسدالله ملک) کافی بوده تا دریچه‌ای به احتمالی دوباره گشوده شود و داروغه، علی‌رغمِ یکه‌تازی ویلن در رادیوـ تلویزیونِ زمانش، کمانچه را به‌دست گیرد؛ احتمالی که سی سال بعد با تدریسِ او در هنرستان به امکانی عادی تبدیل شد.

موسیقی از همین مسیرهاست که پیش می‌رود. از مسیر یادآوری‌ها و بکریّت‌ها؛ یاد ویلنِ گلها در کمانچه‌ی داروغه؛ یاد کمانچه و نیِ  قاجار در ویلُنِ صبا و فلوتِ اکبرخان؛ یادِ آواز طاهرزاده در صدای قمر؛ و از این دست. موسیقی، فارغ از بیانیه‌های جنبش‌هایِ محفلی، مسیر خود را از افق‌های عاطفه، موجودیت، ضرورت و ساختارهای فرهنگی به‌نحوی فردی می‌یابد، باز می‌کند و می‌پیماید.
نوایی دیگر کامران داروغه فرشاد توکلی کلاسیک ایرانی

برای خرید و دانلود آلبوم نوایی دیگر به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 2.9
14 فروردین 1397
بالا