نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

تگ: کوارتت کاسته


092 STation Three

در همهمه‌ی باد و طوفان، یک بلیت برای ایستگاه بعدی

نویسنده: پریا مراقبی

آنچه توصیف موسیقی کوارتت کاسته را دشوار می‌کند سیالیّت است؛ نوعی حرکت، گاه باشتاب و گاه آهسته و رها از قانون‌مندی‌ای که برای این حرکت بایدونبایدی تعیین کند. این مشخصه در کوارتت کاسته (متشکل از پیانو، گیتار الکتریک، کلارینت-ساکسفونِ سوپرانو و درامز)، از آلبوم اول تا «ایستگاه سه» (آلبوم سوم گروه)، نمایان است و همین سیالیّت هم سه ویژگیِ موسیقیِ کوارتت کاسته را می‌سازد. اولین مشخصه، و شاید مهم‌ترین، این است که موسیقیِ گروه را نمی‌توان در سبکی مشخص طبقه‌بندی کرد. از اِلِمان‌های موسیقی جَز تا پراگرسیو-راک و، حتی، گاه استفاده‌ از موتیف‌های ردیفِ دستگاهیِ موسیقیِ ایران در آلبوم شنیده می‌شوند. درحالیکه می‌توان موسیقی را ترکیبی از این سبک‌ها دانست، روند موسیقی به‌گونه‌‌ای است که خود را از هرگونه سبک‌بندی رها می‌سازد. ویژگی دوم پیامد ویژگیِ اول است: غیرمنتظره بودن؛ به این معنی که در طول یک قطعه نمی‌توانید پیش‌بینی کنید که در ادامه چه خواهید شنید. موسیقی مُدام در حال تغییر است. شنونده‌ی کوارتت کاسته بعد از سه آلبوم، با این‌که ذهنیتی کلی از موسیقیِ گروه دارد، باز هم نمی‌تواند رویه‌ و سیر موسیقی را پیش‌بینی کند. برای مثال به "راپسودی" گوش کنید، قطعه‌ای با همکاریِ کالین باس (عضوی از گروه موسیقی Camel) که در نقش خواننده و نوازنده‌ی گیتار بِیس ظاهر شده است. احتمالاً، برای شنونده‌ی گروه، شنیدنِ صدای کالین باس بر روی موسیقی‌ای که ذاتاً کلام‌محور نیست، همین واکنش را دربرداشته است. ویژگی سوم هم از دلِ ویژگی‌های اول و دوم درمی‌آید: پیامدِ این دو مشخصه در موسیقی که سر در اشتیاقِ به آزمودن از سوی گروه دارد؛ چه در بُعدِ نوازندگیِ فردیِ هر یک از اعضا و چه پیامدِ این نوازندگی‌ها در صدای موسیقیِ گروه. اگر دو آلبوم قبلیِ کوارتت کاسته را با «ایستگاه سه» مقایسه کنیم، تمامِ نکاتی که ذکر شد در موسیقی شنیده می‌شوند، اما این‌بار میزانِ این اشتیاق به آزمودن و ترکیب از جانب گروه کنترل‌شده‌تر می‌نماید و به پختگی رسیده است. برای مثال، به درامز و کلارینت گوش کنید، که در آنها ایده‌های موسیقی و تکنیک‌های فردی مُدام در معرض تغییر و ترکیب هستند و، با این وجود، از یکپارچگی برخوردارند. به‌طور کل، درامز و کلارینت در «ایستگاه سه»، در مقایسه با گیتار و پیانو، بسیار درخورتوجه‌اند. با این‌که کوارتت کاسته، چه در اجرای کنسرت و چه در آلبوم، نشان داده که گروهی است با نوازندگی‌های قابل‌تأمل، اما، در «ایستگاه سه»، نشانه‌های اجرای دقیق، پخته و نحوه‌ی بسط‌وگسترشِ ایده‌ها، بیش از دو ساز دیگر، در درامز و کلارینت خود را می‌نمایاند.

آنچه از مشخصه‌های موسیقی کوارتت کاسته تا به اینجا ذکر شد تلاشی بود برای توضیحِ آن‌که چرا موسیقی این گروه را می‌توان با واژه‌ی سیال توصیف کرد. همین ویژگی است که به کوارتت کاسته اجازه می‌دهد در چهارچوب‌های یک سبک نماند، چراکه جای شدن در قالب هر سبکی موسیقی گروه را از این رهایی منع می‌کند. «ایستگاه سه» نشانه‌ی حرکتِ مداومِ یک گروه است، حرکتِ روبه‌جلو در مشخصه‌هایی که از آغازِ کارش داشته. آلبوم، همان‌طور که از نامش برمی‌آید، رسیدن به ایستگاه سوم از مرحله‌ی کاریِ کوارتتِ کاسته است؛ جایی که گروه بر ماهیتِ خود و موسیقی‌اش تاُکید می‌کند.

برای خرید و دانلود آلبوم ایستگاه سه به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز نویسنده: 4.5
28 آبان 1400
Istgahe Do 00

آن خط سوم

نویسنده: امیر بهاری

در ایران گرایش آهنگسازان نوجویی که بیشتر با سازهای غیرایرانی کار می‌کنند، به موسیقی ملی و محلی دو شکل غالب دارد. یکی نزدیک شدن به کوک و تکنیک‌های موسیقی ایرانی روی ساز و دیگری آهنگسازی با فرم‌ها و موتیف‌های ایرانی. اما شکل دیگری هم هست که کمتر به آن پرداخته شده است. آهنگسازیِ رها از قید و بند و درعین‌حال ساختارمند که در بافت‌ آن می‌توان جای پای موسیقی ملی و محلی ایرانی را هم دید. «ایستگاه دو» نسخه‌ی روبه‌کمال چنین دیدگاهی است.

ساختار قطعات «کوارتت کاسته» معطوف اندیشه‌ای است که در آلبوم اولشان (ایستگاه یک) به عنوان نظرگاه گروه معرفی شد. اندیشه‌ای در ظاهر آزاد و رها و در باطن ساختارمند و قانونمدار. ساختار و محتوای آثار کاسته آبشخوری چندگانه دارد؛ موسیقی مدرن امروز اروپا، موسیقی مینی‌مال، موسیقی جَز و موسیقی پراگرسیوراک و... این وجوه سبکی مختلف توانسته‌اند طی همکاری چهار موسیقیدان-نوازنده مبدل به اندیشه‌ای واحد شوند و این اندیشه‌ واحد لمحه‌ای شیرین از موسیقی ایرانی دارد؛ یک جا به ریتمی جذاب از کردستان نزدیک می‌شود و یک جا به موتیفی تعدیل شده از ردیف.

شاید به نظر آید چارچوب ظاهراً آزاد کوارتت کاسته منبعث از اندیشه‌ی آزادمنشانه‌ی موسیقی جزَ است. ولی نکته مهمی در این ظاهر آزاد نهفته است، کاسته بیش از آنکه آزاد باشد، قوانین سفت و سخت آزادمنشانه‌ای دارد. شاید کاسته را در مارکتینگ جهانی ذیل عنوان کلی موسیقی جز طبقه بندی کنند اما این قوانین بیشتر متأثر از ساختارهای سیال موسیقی پراگرسیوراک است. کاسته هوشمندانه، ناهنجاری و آشوب زندگی شهری را از موسیقی مدرن؛ موتیف‌های کوتاه فضا ساز را از موسیقی مینی‌مال؛ سیالیت حقیقت را از آزادی جَز و قانون‌ آزاد اندیشی را از پراگرسیوراک گرفته است و با درهم‌آمیختن این جهان رنگارنگ با تکمله‌ای از موسیقی ایرانی بدل به یکی از غنی‌ترین گروه‌های موسیقی امروز ایران شده است.زیبایی و درخشندگی «ایستگاه یک» این سوال را ‌در ذهن ایجاد می‌کرد که گروه در آلبوم بعدی چه خواهد کرد؟ آیا موفقیت قبلی تکرار خواهد شد؟ «ایستگاه دو» پاسخی قطعی به این پرسش‌ است، اثری پخته‌تر که راه را برای آلبوم بعدی سخت‌تر هم خواهد کرد، آلبومی که براساس اعلام رامین صدیقی احتمالا تمام مراحل تولیدش در استودیو کمپانی ECM انجام خواهد شد.

 

برای خرید و دانلود آلبوم ایستگاه دو به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 3.5
23 اسفند 1396
بالا