نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

تگ: گروه نوازی


Salname 2

پویه‌هایِ پیوسته‌ی اندوه

نویسنده: سعید یعقوبیان

سالنامه در میان آثار فیاض، بیش از همه در مسیرِ «در گذر» است. علاوه بر مشابهت در فرایند آهنگسازی و نوعِ کنار هم نشاندنِ و برخورد با مواد و مصالح موسیقی، حضور صریحِ برخی نقش‌­مایه­‌های «در گذر»، مدگردی­‌های متنوع، استفاده از نوازندگانِ گروه در مقامِ خواننده و ساختار کلی مجموعه، این همانندی را پررنگ­‌تر می­‌کند.
اما سه ویژگیِ خاص را می­‌توان در سالنامه متمایز کرد:

نخست تلاش برای رسیدن به غایتِ ضخامت صوتی ارکستر ایرانی؛ مشابهِ آنچه که گوستاو مالر با ارکستر سمفونیک در سمفونی هزار به آن رسید و فیاض، مترجم کتابی درباره‌­ی مالر در آغاز دهه‌­ی هفتاد، خودآگاه یا ناخودآگاه چنین سودایی را در سمفونیِ خود، سالنامه، زمینی کرده‌‌است. ساختارِ کلان سالنامه شسته‌رفته است: همچون یک سمفونی­ست در سه موومان. ترکیب­‌بندیِ صوتیِ سالنامه را نیز در طبقه‌­بندی، می­‌توان شیوه‌ی چاووش به حساب آورد و مهمترین وجه ممیزه‌­ی آن در مقایسه با آثارِ این نوع گروه سازهای ایرانی، همان مسأله­‌ی بافت است. دیگر مشخصه­‌هایِ کار فیاض، در اینجا همه در خدمتِ حجم و لایه­‌بندی موسیقی­ هستند. مثلاً روند مدگردی­‌ها چندصدایی‌ پیش می­‌روند و در بخش­‌های مختلفِ ارکستر پخش شد‌‌‌ه‌­اند. به همین دلیل گذر از یک مد به دیگری، مرزی نامرئی دارد. لذا اگر در اثری همچون «بامداد»ِ متبسم، تعداد نوازندگان و سازهای ارکستر در آن روزگار به نظر شگرف و سترگ می‌آمد در اینجا لایه­‌بندیِ متکثر موسیقی­‌ست که جلوه می­‌کند. از این حیث موسیقی در برخی از لحظات، شلوغ به نظر می‌­رسد اما این شلوغی نه محصول و زاده‌­ی صوتیِ موسیقی بلکه هویت این اثر است.
دو ویژگی دیگر، یکی استواری، یکپارچگی و انسجامِ اندیشه‌­ی موسیقاییِ پسِ سالنامه است و سه دیگر تراژیک بودنِ جهانی‌­ست که خلق شده‌. ویژگی دوم، در بسط و گسترش پیچیده و فکرشده­‌ی ایده‌­ها در تمام طول اثر رخ می­‌نماید. شروع تصنیف (بخش سوم و پایانی) حجت روشن این خصیصه است؛ آنجا که پس از نیم ساعت موسیقیِ روایتگر و پر رویداد، از تمی آشنا از بخش‌های قبل تصنیفی برمی­‌آید و می‌شکفد. سرانجام بار تراژیک موسیقی، که نه فسرده و خموده بلکه غمی‌­ست پویا و اندیشناک، پاشیده بر تمامی نغمه‌­های مجموعه، که تیرِ نافذش در نقطه­‌ی پایانیِ اثر و در آن آهِ فریادگون به نشانه می‌­نشیند.

کلاسیک ایرانی سعید یعقوبیان آهنگسازی گروه نوازی چند صدایی سالنامه محمدرضا فیاض

برای خرید و دانلود آلبوم سالنامه به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

21 خرداد 1397
بالا