آلبوم صلح اثر علیرضا پورغلام به شکلی صوری کلاسیک است. پورغلام، احتمالاً با هدف نیل به اصالت و حفظ سنت، به شدت از «امروزیبودن» دوری میکند. این رویه در همهی وجوه آلبوم دیده میشود: از طراحی جلد و نوع نگاه عرفانی گرفته تا برخی از خصوصیات موسیقایی همهوهمه یادآور سهـ چهار دهه قبل هستند. پورغلام انزجارش از موسیقی امروزی را در بروشور آلبوم نیز با این توضیح که از «حرکات نامتعارف» در نوازندگی سهتار دوری میجوید بیان کرده است.
اما آلبوم صلح به شکلی ساختاری از هنر کلاسیک دور است و علیرضا پورغلام، احتمالاً برخلاف خواستهاش، «امروزی»ست. در اینجا به دو نشانه از امروزیبودن او اشاره میکنیم. در هنر و موسیقی کلاسیک مفهوم «جایگاه» اهمیتی ویژه دارد: جایگاه موسیقیدان در جامعه، جایگاه و طبقههای مختلف مخاطبان موسیقی، جایگاه انواع موسیقی وابسته به کاربردهایشان، جایگاه قطعات موسیقی نسبت به یکدیگر، جایگاه قسمتهای مختلف یک قطعه نسبت به یکدیگر و غیره. هر چه به هنر امروز نزدیکتر میشویم از اهمیت جایگاه کاسته میشود. از شش قطعهی موجود در آلبوم صلح سه تای آنها پیشدرآمد هستند. از نام «پیشدرآمد» پیداست که احتمالاً مهمترین خصوصیتش جایگاهش در میان دیگر قطعات است؛ پیشدرآمدها در آلبوم صلح پشتسرهم میآیند، بدون آنکه جایگاهشان کوچکترین اهمیتی داشته باشد.
اگر موسیقی قاجار را معیار قرار دهیم، روند بسط و گسترش جملهها در پیشدرآمدهایی که پورغلام نواخته است بیشتر به نوع بسط و گسترشها در رنگ شبیهاند. این قطعات از نظر ریتم نیز چندان دور از رنگ نیستند؛ در بعضی موارد کافیست با تندای بیشتری نواخته شوند تا به ریتمی که در رنگها مرسوم هستند برسیم. به این ترتیب به نظر میرسد پیشدرآمدهای موجود در آلبوم از نظر جایگاه، ریتم و روند بسط و گسترش میتوانند پیشدرآمد نباشند. شاید بهتر باشد نام «ضربی» را برایشان انتخاب کنیم؛ یک گونهی بیجایگاه، تلفیقی، بدون ویژگیهای مشخص و البته یک گونهی «امروزی».
صلح در ویژگیهای ظاهریاش غیرامروزی و در ساختار موسیقاییاش امروزیست. اما چه این باشد و چه آن، ضعفهای بارزی در نوازندگی پورغلام دیده میشود که در هیچ سبک و سیاقی از موسیقی ایرانی پذیرفتنی نیست. او در رسیدن به یک صدادهی خوب از ساز سهتار موفق عمل نمیکند؛ نمیتوان از صدای گز سیمها، خصوصاً در یک اثر ضبطشده، چشمپوشی کرد. ضعفهای نوازندگی پورغلام در قطعات غیرریتمیک، و یا تحریرها در قطعات ریتمیک، بیشتر به چشم میآیند و حتی اِکوی شدید صدا هم نمیتواند پوششی برای پنهان کردنشان ایجاد کند.
کلاسیک ایرانی صلح علیرضا جعفریان علیرضا پورغلام آوای ماندگار صداقت پیش درآمد
برای خرید و دانلود آلبوم صلح به وبسایت بیپتونز مراجعه کنید.
14 مرداد 1397