خجسته

آهنگ‌ساز و بندیر: فرید خردمند

عود: نجمه صغیر
کمانچه: المیرا مردانه
تار: پریسا کاشفی
سنتور: احمد رضاخواه
نی: احسان عابدی

صدابردار: حسن رودباری

ناشر: تهران، ماهور
تاریخ انتشار: پاییز 1397
تاریخ ضبط: زمستان 1393

خجسته حاوی چهار قطعه‌ی موزون برای گروه سازهای ایرانی و سه قطعه‌ی تکنوازیِ ریتم آزاد است. این آلبوم متأثر از جریان احیای «موسیقی قدیم»¹ است که تاریخ شکل‌گیری آن به میانه‌ی 1380 باز می‌گردد². استفاده از دورهای وزنی بلند (همچون «ثقیل» 48 ضربی و «مخمس» 32 ضربی)، به‌کارگیری فرم‌های ملهم از «پیشرو»³ و حضور مقام‌های ترکی-عربی در کنار مقام‌ها/دستگاه‌های ایرانی از تأثیرات همان جریان است. تأکید بر «پیش ساختگی» (حتی در تکنوازی‌ها) و در نتیجه‌ی آن به حداقل رساندن بداهه‌نوازی نیز از ویژگی‌های مورد تأکید این آلبوم و آن جریان است.

فرید خردمند نوازنده‌ی تمبک است و از نزدیک با فرهنگ‌های موسیقایی کلاسیک حوزه‌ی عربی-ترکی و تاجیکی-ازبکی آشنایی دارد. ویژگی‌های صوتی ذکر شده در بالا در این فرهنگ‌ها حضور پررنگی دارند.

اجرای این قطعات بر عهده‌ی گروه سپهر بوده است. شکل‌گیری این گروه به 1380 برمی‌گردد. زمانی که برای دوره‌ای «مرکز حفظ و اشاعه‌ی موسیقی ایران»⁴ دوباره، این بار به مدیریت مجید کیانی فعالیت خود را از سرگرفته بود. گروه سپهر از میانِ اعضای این دورانِ مرکز و تحت تأثیر تفکرات مجید کیانی تشکیل می‌شود. بازتاب صوتی تفکرات این دوران گروه را می‌توان در آلبوم‌های «ماهان» (ماهور، 1387) و «پیروزان» (همان) شنید که پر از قطعات قاجاری است. «خجسته» بیانگر تمایلات تازه‌ی این گروه و متفاوت با آثار پیشین است. به علاوه این آلبوم به مانند «سپهرخوانی» (ماهور، 1390) دیگر میلی به اجرای آثار «اساتید موسیقی ایرانی» ندارد و قطعات ساخته‌ی اعضای گروه را اجرا می‌کند.

در پایان می‌توانید بخشی از قطعه‌ی «آساره» را بشنوید.

1 – «قدیم» در این واژه عمدتاً می‌خواهد مخاطب را به موسیقی‌های پیش از قاجار خصوصاً موسیقی دوره‌ی صفوی و تیموری ارجاع دهد.
2 –برای آشنایی با این جریان می‌توانید معرفیِ آلبوم «کنسرت نغمه‌های مرکب» را مطالعه کنید. به علاوه در معرفی آلبوم «دیوار و چین» و «رها در باد» می‌توانید با بسترهای بوجود آورنده‌ی این جریان آشنا شوید.
3 –  به طور کلی شکل فرمال آن، به مانند «روندو»، حاوی یک یا دو ترجیع‌بند است که در طول قطعه بارها تکرار می‌شود.
4 – شکل‌گیری این مرکز به اواخر دهه‌ی 1340 برمی‌گردد. رادیو و تلویزیون ملی ایران پشتیبانی مالی و اداری این مرکز را برعهده داشت و نورعلی برومند و داریوش صفوت دو تن از شخصیت‌های تأثیرگذار در مدیریت و آموزش مرکز بودند. حسین علیزاده، محمدرضا شجریان، محمدرضا لطفی، پرویز مشکاتیان و مجید کیانی از دانش‌آموختگان این مرکزاند.