بازنگریِ همهجانبهی پروژهی «گلها» ضروری است. این برجستهترین برداشتی است که «بهیادِ دوست»ـِ درویشرضا منظمی در ذهن باقی میگذارد؛ نه صرفاً از آن جهت که اثر یک تکنوازیِ ویلُن است که سعی دارد بی کموکاست خاطرهی موسیقاییِ پرویز یاحقی، تکنوازِ برجستهی «گلها»، را یادآوری کند، بلکه بیشتر از آن بابت که نشانهی خصیصهای است که در دیگر کوششهای ظاهراً «بی کموکاستِ» یادآورِ «گلها» نیز قابلمشاهده است: پوکی.
منظمی، که همانقدر در کمانچهنوازی نزد عموم ناشناخته است که در ویلُننوازی، موسیقیدان کهنهکاری است، با سابقهی همکاری در گروه شیدا و دانشگاه تهران، و اگر قرار باشد ویلُننوازیِ گلها تداعی شود، بیشک، او از شایستهترینهاست. با این همه «بهیادِ دوست» نیز «پوک» جلوه میکند. این در حالی است که منظمی را باید، پیش از هر چیز، یک «ویلننواز» دانست که عاشقانه موسیقیِ «گلها» را، هرچند در خلوت، دنبال کرده است. مشکل کجاست؟
استفاده از «پوکی» اشاره است به داشتن و آوردنِ پوسته و رویهی چیزی، بی آنکه مغز و هستهی حیثیتبخشِ آن همراهش باشد. تلاشهای یادآورِ «گلها» پوک هستند، نه چون اغلب ناشیانه و مقلدانهاند (که نوازندگیِ منظمی نشانی از ناشیگری ندارد)، بلکه از این جهت که در هیچکدام نشانی از خاستگاهِ اصلیِ «آنگونه» شدنِ گلها نیست: بستر و موقعیتِ اجتماعی. موسیقی شکلِ عینیِ خود را از بستر اجتماعیِ مولدش میگیرد و مقلدان «گلها» در ساخت یا بازیافتِ چنین موقعیت و بستری است که ناتوانند. آنها میزانِ تعامل خودشان با علائقِ خلوتنشینانهیشان را معیارِ تعامل جامعه با آن علائق میگیرند و، بنابراین، برنخاسته زمین میخورند. جامعه مدتهاست به راه دیگری رفته است. در این مساوی گرفتنِ خلوتنشینی با کنش و واکنشِ جامعوی، که گلهابازان در آن تنها نیستند، پیش از هر چیز «پروژهی گلها» به سبْکِ یکیدو نوازنده یا آهنگساز کاسته میشود و، در نتیجه، از آن تعامل غنیِ جامعوی، که از تأمین اقتصادیِ برنامهریزیشده و آموزش در هنرستان موسیقی تا جذب آزادِ نوازندگانِ باقریحه و آهنگسازی و رهبری ارکستر و تعاملِ زنده با لایهی خاصی از اهالی ادبیات را شامل میشد، تنها یک سایه باقی میماند: صدای محوِ یک تمبک در دوردست، پژواکِ اغراقشدهی صدابردارانه، گسترهی وسیعِ شدتوری که صَرفِ عبارتهایی اغلبلگاتو شده و، بهویژه، ضربیِ سنگین یا نیمه سنگینی که با فراغتِبال گردِ یکیدو ایده میچرخد.
برای خرید و دانلود آلبوم به یاد دوست به وبسایت بیپتونز مراجعه کنید.
10 اسفند 1399