آلبوم ارائهای است از دستگاه نوا در قالب قطعات ضربی، تصنیفها و تکنوازیها. قطعات مستقل از یکدیگرند و در طول آلبوم سیری که به هم مربوطشان سازد دیده نمیشود. در موسیقیهای کلاسیک احتمالاً پیچیدگی را میتوان به عنوان یکی از عناصر ارزیابی در نظر گرفت: پیچیدگی مد، پیچیدگی ریتم، اجرا، بافت و غیره. چنگ حزین تقریباً فاقد این قبیل پیچیدگیهاست. اما با این حال از منظر مد (خصوصاً در یافتنِ راههای گردش میان گوشههای دستگاه) و همچنین شیوهی اجرا (خاصه در مورد خواننده و نوازندهی ساز نی) بیشتر قابلیت غور و کشف و شهود دارد.
ناشر در تهیه و تولید دفترچه به غایت بیمبالات و کارنابلد عمل کرده است. علاوه بر غلطهای نگارشی متعدد و فاحش، با زیادهنویسی دربارهی سابقهی هنری نوازندگان، دفترچه به فرمهای رزومهنویسی برای استخدام و کاریابی شبیه شده است. متن روی جلد آلبوم حسن کیانینژاد را آهنگساز و علیرضا جواهری را تنظیمکننده معرفی میکند. اما در آلبومی با مختصات چنگ حزین تنظیم چه معنایی میتواند داشته باشد؟
در موسیقی کلاسیک غربی تنظیم به معنای نوعی آهنگسازیِ دوبارهی قطعهای ازپیشموجود به کار برده میشود. آهنگسازِ دوم ممکن است تغییراتی در ملودی، بافت، ریتم، ارکستراسیون و غیره ایجاد کند. به این ترتیب بازنوازی، کاور و آوانگاریِ تجویزی را نیز میتوان انواعی از تنظیم دانست. هرچند که در موسیقی کلاسیک ایرانی از واژهی تنظیم استفاده نمیشده اما مفاهیمی مشابه آنچه گفتیم در این موسیقی نیز کاربرد داشته است. به این ترتیب نه در موسیقی کلاسیک ایرانی و نه در موسیقی غربی، تنظیم به عنوان عملی مستقل از آهنگسازی و برای اثری که از پیش موجود نبوده است به کار برده نمیشود. اما در موسیقی مردمپسند آهنگسازی میتواند از تنظیم تفکیک شود. در این معنا، ممکن است تنها ملودی و ریتمِ قطعه توسط آهنگساز (ملودیساز) مشخص شود و پرداختِ عناصر دیگرِ موسیقایی نظیر بافت، فرم و ارکستراسیون بر عهدهی تنظیمکننده قرار گیرد. به همین خاطر معنای مدرنِ تنظیم برای مثلاً باخ، مالر یا درویشخان نمیتواند کاربرد داشته باشد اما برای واروژان، مسعود جهانی و ظاهراً سازندگان چنگ حزین میتواند به کار برده شود.
برای خرید و دانلود آلبوم چنگ حزین به وبسایت بیپتونز مراجعه کنید.
27 فروردین 1399
دیدگاهها
atabak.atri 4 سال پیش(31 فروردین 1399 ساعت 01:01)
با سلام به نظر بنده موسیقی کلاسیک ایرانی هم میتواند تنظیم کننده داشته باشد،یک خط ملودی یا یک قطعه مثل چهار مضراب ماهور استاد علیزاده توسط خود آهنگساز روزی بصورت تکنوازی تار و روزی بصورت ترکیب سولوی تار و ارکستر اجرا شده،این دیدگاه شما از آنجا ناشی میشود که جایگاه ملودی اصلی یک قطعه برایتان غیر قابل تشخیص است
alirezaghasemi_ney 4 سال پیش(31 فروردین 1399 ساعت 12:01)
نقد سازنده و قابل تاملی بود مخصوصا استفاده متداول از واژه ى تنظيم در قطعات موسيقى كلاسيك كه به شكلى غلطى مصطلح رواج يافته،همچنين هر كس نغمه پردازى ميكند آهنگساز نيست چنانكه تنظيم يك اثر در واقع پرداختن به يك نغمه با تمام علم به انواع علوم اهنگسازيست هارمونى،اركستراسيون ،كنترپوان و و در اين بين مدعى و صاحب اثر همان نغمه پردازست كه كمترين زمان و انرژى را براى ساختن يك ملودى يك خطى روى يك شعر بكار بسته،بى نوا تنظيم كنندگان كه بايد همواره اين نام را به جاى اهنگساز به يدك بكشند.
علاقمند موسیقی 4 سال پیش(27 فروردین 1399 ساعت 02:01)
مدت هاست مطالب و نقد های دوستان و همکاران شما را در این سایت می خوانم ولی مطالب ارائه شده فقط در حد کلیات و حواشی آثار است. کمتر دیده ام که به نکات کلیدی و ساختاری اثری اشاره شود و مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. بهتر است دوستان نویسنده به مطالب ساختاری و تحلیلی آثار بپردازند تا علاقمندانی مثل من از خواندن این مطالب به بار دانسته هاشون از هنر موسیقی افزوده بشود.
فرشاد 4 سال پیش(27 فروردین 1399 ساعت 12:01)
در کارهای سنتی تنظیم معنا و مفهوم خاصی نداره به خصوص که فضای کار ردیف محور و کاملاً دستگاهی باشه. من ابتدا فکر کردم اثر تلفیقی است و همراه با ساز های ایرانی از ویولون و ویلون چلو استفاده شده ولی چند تراک اون رو از بیپ تونز شنیدم کاملاً تک صدایی و بدون هیچ گونه بافتی به عنوان خط همراه است برای همین کار حتی در حد یک تنظیم مبتدیانه و ابتدایی هم نبوده و همه ی سازها از خط ملودیک واحدی برخوردارند. به نظر هنوز در میان اهالی موسیقی تعاریف اولیه ای مثل آهنگسازی و تنظیم و ... هنوز مشخص نشده...
Reza 4 سال پیش(27 فروردین 1399 ساعت 12:01)
احتمالاً طرف کارچاق کن بوده چون موسیقی سنتی نه هارمونی داره و نه کنترپوآن و از اول تا آخر یک ملودی تخت و مونوفون ارائه میشه برای همین تو اینجور کارها تنظیم هیچ معنایی نداره.