نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

تگ: راک


Toloue Khorshid 1

آبشخور راک ایرانی

نویسنده: امیر بهاری

بدون در نظر گرفتن دو نکته‌ی مهم نمی‌توان به آلبوم «طلوع خورشید» پرداخت: اول این‌که «فرهاد مجذوب» بعد از حدود نیم‌ قرن فعالیت در موسیقی ایران بالاخره به شکل مستقل مجموعه‌ای از قطعاتش را  منتشر کرده است. مجذوب از معدود مدرسین ساز گیتار الکتریک در دهه‌ی عُسرتِ شصت بوده است. نکته‌ی دیگر این‌که او و هم‌نسلان‌اش در محبوبیت چند گروه و چهره‌ی راک و بلوز در ایران تأثیر داشته‌اند: اِلوی، کمل، سانتانا، گری مور، پینک فلوید و...، و در «طلوع خورشید» به این گروه‌ها ادای دین شده است.

«طلوع خورشید» به نوعی نشان می‌دهد موسیقی راک ایران بر مبنای چه نوع سلیقه‌ای شکل گرفته است، هرچند که امروز لحن‌ها و رویکردهای دیگری هم در موسیقی راک ایران شنیده می‌شود، اما هنوز هم بسیاری تلاش می‌کنند به آن سُنوریته‌ی خاص دهه‌ی هفتاد میلادی برسند. این‌که آیا این تلاشی واپس‌گرایانه است یا نه، باشد برای مجالی دیگر؛ اما مجذوب در این آلبوم چشم‌اندازی پیش روی ما می‌گذارد که نشان می‌دهد سلیقه‌ی امثال او در تعریفِ رویکرد خاصی در نوازندگی گیتار الکتریک در ایران تا چه حد تاثیرگذار بوده است.

«طلوع خورشید» دقیق و شُسته‌رُفته اجرا شده است، همان چیزی که از یک معلم با تجربه انتظار می‌رود. آهنگ‌سازی موفق در سبک راک و در شیوه‌ی موسیقی بدون کلام گیتاریست‌های مستقل که گیتار الکتریک را راوی اصلی یا میان‌دار قطعه می‌کنند و فراز و فرود ملودی بر این مبنا تعریف می‌شود. «فرهاد مجذوب» به دو چیز بیش از دیگر مسائل توجه کرده است: اول حس و حال نوازندگی‌ها و دوم ساختار قطعات، و اتفاقاً برگ برنده‌ی آلبوم هم همین دو مسئله هستند. کاری که هنرمندان محبوب‌اش هم انجام می‌دادند.

شاید آلبوم برای برخی این شبهه را ایجاد کند که «قدیمی صدا می‌دهد»، اما به واسطه‌ی آهنگ‌سازی با رویکرد شخصی و منحصر به دیدگاه پدیدآورنده، تا حد زیادی از این شبهه مصون می‌ماند. در واقع آهنگ‌ساز با تبحر سعی کرده است در ملودی‌پردازیْ اصیل و شخصی پیش برود و در عین حال، صادقانه در آن جنس و سَبْکی که دوست دارد، اثری خلق کند.

راک امیر بهاری طلوع خورشید فرهاد مجذوب

برای خرید و دانلود آلبوم طلوع خورشید به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 2.4
11 خرداد 1398
Gomshodeye Abadi 1

زیبای آشفته

نویسنده: امیر بهاری

«گمشده‌ی ابدی» یک منظومه‌ی بی‌کلام است که خلا تنهایی بشر در هزاره‌ی سوم را روایت می‌کند و با لمحه‌ای از موسیقی موطنِ مولفش در پی یافتن بیان شخصی در موسیقی راک است، این تلاش در طراحی مسیر ملودیی‌هایی که گیتار الکتریک می‌نوازد، مهمترین ویژگی آلبوم است. «گمشده‌ی ابدی» پی‌رنگ روشنی دارد اما از این شاخه به آن شاخه رفتن‌های پی‌درپی باعث شده تا به ساختار نهایی یکدستی نرسد.  

پویان قندی در این آلبوم از یک سو در پی یافتن بیان شخصی در نوازندگی گیتارش است و از سوی دیگر نظر به ترکیب سبک‌های موسیقی امروزی راک دارد، درعین‌حال سعی کرده داستانی را هم به شکل ضمنی روایت کند. نکته مهم و متمایز این آلبوم نسبت به نمونه‌های مشابه ایرانی، شکل بیان گیتار الکتریک است که البته این ویژگی قابل تعمیم به تمام آلبوم نیست.

آلبوم در ساختن یک فضای هارمونیک منحصربه‌فرد که در این سبک اهمیت ویژه‌ای دارد، چندان موفق نیست. این موضوع هم به آشفتگی آلبوم از منظر سبک‌شناسی باز می‌گردد. آلبوم ذهنیت پراگرسیو راک دارد، گذر به پست راک می‌کند گاه به گاه سایکودلیک‌ راک می‌شود و بعضا تلاش می‌کند تا فضایی مشابه موسیقی امبینت را تجربه کند. اینکه آلبومی بخواهد از چند سبک و درونمایه استفاد کند به خودی خود ضعفی برای یک آلبوم‌ محسوب نمی‌شود اما نیاز به اتخاذ یک رویکرد مشخص دارد. مثلا اگر الگوی ساختار اصلی بر مبنای سبکی مشخص باشد، شاید بتوان با هوشمندی، المان‌های سبک‌ها و زیرسبک‌های دیگر را هم استفاده کرد البته با همین رویکرد هم انتخاب گونه‌هایی که بشود به هارمونی‌های مشترکی در آنها رسید، کار آسانی نیست. شکل چیدمان سازها از توفیقات این آلبوم است ولی در طراحی لایه‌های زیرین -که اهمیت ویژه‌ای در این جنس موسیقی دارند- چندان موفق عمل نشده است.

با این همه «گمشده ابدی» نمونه تمیز و در جزئیات با دقت طراحی شده‌ی موسیقی راک امروز است. سطح کیفی نوازندگی‌ها قابل تحسین است. سازهای مختلف از جمله درامز به خوبی و با طراحی مشخصی اجرا شده‌اند و این آغازی برای پویان قندی است که پتانسیل آن را دارد تا هنرمندی صاحب جایگاه در آینده باشد.

راک پراگرسیو راک پویان قندی گمشده ابدی امیر بهاری آوای همنواز

برای خرید و دانلود آلبوم گمشده‌ی ابدی به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1.9
05 آبان 1397
Koo 00

خوانش گیلکی از بلوز

نویسنده: امیر بهاری

اگر در پی تعریف شیوه‌ی بیان خاصی از موسیقی باکلام (راک، پاپ و ...) در گیلان باشیم، آلبوم «کو» از جلیل شعاع- که وام دار میراث به جا مانده از نسل روزبه رخشا، جهانگیر سرتیپی و... است، می‌تواند نمونه‌ی خوبی برای آن باشد. یک موسیقی پر جنب و جوش که گویش گیلکی خوب و روان روی آن نشسته است و تلفیق کلام (ترانه/لیریک) و موسیقی مهمترین امتیاز آن است.

جلیل شعاع که طی چند ماه گذشته با انتشار دو تک آهنگ، کنجکاویی‌هایی ایجاد کرده بود حالا با انتشار اولین آلبومش، نشان داده که سیلقه‌ی موسیقایی‌اش به چه سمتی گرایش دارد. او با کار بر روی موسیقی ریتم اند بلوزِ کلاسیک و  پاپ-راک اثر جذاب و مردم‌پسندی ارائه کرده است.
از دیر باز مسئله کلام به خصوص در تجربه‌هایی که وفادارانه‌تر به سمت سبک‌هایی مثل بلوز ،راک و جَز می‌رفتند در موسیقی ایران مطرح است. مثلا وقتی ریتم غالب دو چهار و چهار چهار است، تلفیق شعر و موسیقی در نمونه‌های فارسی تا امروز- به جز نمونه‌هایی اندک، چندان قابل دفاع نبودند ولی آلبوم جلیل شعاع در این زمینه موفق است. پیش‌تر در موسیقی متن فیلم «در دنیای تو ساعت چند است» یکی دو نمونه از روزبه رخشا شنیده بودیم که سرودن یک ترانه مناسب به زبان گیلکی می‌تواند تا چه اندازه با موسیقی سبک‌های دیگر (مثل موسیقی بالکان یا موسیقی راک که دیگر محدود به جغرافیای خاصی نیستند) هماهنگ باشد و جذابیت ایجاد کند. حالا شعاع یک آلبوم کامل (به جز دو ترانه با کلام فارسی رسمی) از اشعاری گیلکی را با وزن و گویش خاص خودشان در زیرسبک‌هایی (ساب‌ژانرهایی) ملهم از بلوز با حضور نوازندگانی توانمند (پیمان حاتمی، آتنا اشتیاقی، سهیل پیغمبری، مهرداد مهدی و...)  اجرا کرده است و حداقل در ملودیِ‌های کلام مشکلی احساس نمی‌شود.

ارکستراسیون، شکل آهنگسازی و تنظیم قطعات امروزی نیستند و این سلیقه  مؤلفی است که با مخاطبش صادق است. آلبوم «کو» در جریان پویای موسیقی آلترنیتوِ گیلان جایگاه خوبی برای خود دست و پا کرده است و به اندازه توان خود سالم، سرراست و حتی جذاب حرفش را می‌زند.

برای خرید و دانلود آلبوم کو به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 2.3
11 فروردین 1397
Istgahe Do 00

آن خط سوم

نویسنده: امیر بهاری

در ایران گرایش آهنگسازان نوجویی که بیشتر با سازهای غیرایرانی کار می‌کنند، به موسیقی ملی و محلی دو شکل غالب دارد. یکی نزدیک شدن به کوک و تکنیک‌های موسیقی ایرانی روی ساز و دیگری آهنگسازی با فرم‌ها و موتیف‌های ایرانی. اما شکل دیگری هم هست که کمتر به آن پرداخته شده است. آهنگسازیِ رها از قید و بند و درعین‌حال ساختارمند که در بافت‌ آن می‌توان جای پای موسیقی ملی و محلی ایرانی را هم دید. «ایستگاه دو» نسخه‌ی روبه‌کمال چنین دیدگاهی است.

ساختار قطعات «کوارتت کاسته» معطوف اندیشه‌ای است که در آلبوم اولشان (ایستگاه یک) به عنوان نظرگاه گروه معرفی شد. اندیشه‌ای در ظاهر آزاد و رها و در باطن ساختارمند و قانونمدار. ساختار و محتوای آثار کاسته آبشخوری چندگانه دارد؛ موسیقی مدرن امروز اروپا، موسیقی مینی‌مال، موسیقی جَز و موسیقی پراگرسیوراک و... این وجوه سبکی مختلف توانسته‌اند طی همکاری چهار موسیقیدان-نوازنده مبدل به اندیشه‌ای واحد شوند و این اندیشه‌ واحد لمحه‌ای شیرین از موسیقی ایرانی دارد؛ یک جا به ریتمی جذاب از کردستان نزدیک می‌شود و یک جا به موتیفی تعدیل شده از ردیف.

شاید به نظر آید چارچوب ظاهراً آزاد کوارتت کاسته منبعث از اندیشه‌ی آزادمنشانه‌ی موسیقی جزَ است. ولی نکته مهمی در این ظاهر آزاد نهفته است، کاسته بیش از آنکه آزاد باشد، قوانین سفت و سخت آزادمنشانه‌ای دارد. شاید کاسته را در مارکتینگ جهانی ذیل عنوان کلی موسیقی جز طبقه بندی کنند اما این قوانین بیشتر متأثر از ساختارهای سیال موسیقی پراگرسیوراک است. کاسته هوشمندانه، ناهنجاری و آشوب زندگی شهری را از موسیقی مدرن؛ موتیف‌های کوتاه فضا ساز را از موسیقی مینی‌مال؛ سیالیت حقیقت را از آزادی جَز و قانون‌ آزاد اندیشی را از پراگرسیوراک گرفته است و با درهم‌آمیختن این جهان رنگارنگ با تکمله‌ای از موسیقی ایرانی بدل به یکی از غنی‌ترین گروه‌های موسیقی امروز ایران شده است.زیبایی و درخشندگی «ایستگاه یک» این سوال را ‌در ذهن ایجاد می‌کرد که گروه در آلبوم بعدی چه خواهد کرد؟ آیا موفقیت قبلی تکرار خواهد شد؟ «ایستگاه دو» پاسخی قطعی به این پرسش‌ است، اثری پخته‌تر که راه را برای آلبوم بعدی سخت‌تر هم خواهد کرد، آلبومی که براساس اعلام رامین صدیقی احتمالا تمام مراحل تولیدش در استودیو کمپانی ECM انجام خواهد شد.

 

برای خرید و دانلود آلبوم ایستگاه دو به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 3.5
23 اسفند 1396
Doganeh Sooz

دیدار کدام آهو!؟

نویسنده: امیر بهاری

هنرمند یا گروه راکِ مؤلف مشخصات روشنی دارد؛ خودش می‌سراید، می‌سازد، می‌نوازد و می‌خواند. الگویی که در موسیقی راک در ایران چندان متداول نیست.«خورشید سیاه» با همه‌ی کاستی‌ها وقوت‌هایش یک گروه راک مؤلف است و این مؤلف بودن در تاثیرگذاری آلبوم«دوگانه سوز» نمود روشنی دارد. 

«دوگانه سوز» صمیمی و گرم است و صادقانه حرفش را می‌زند. شاید نوازندگان خیلی «تکنیکی‌» نداشته باشد و لیدگیتارش قدیمی و تکراری صدا بدهد ولی درعوض در رویکرد به آهنگسازی و انتخاب بافت مناسب برای بیانش موفق است. سرراست حرفش را می‌زند. حتی وقتی می‌خواهد با نوستالژی بازی گروه‌های هم نسل‌ش شوخی کند برخوردی پارودیک-تراژیک می‌کند و آن قطعه‌ی مشهور را اینگونه بازخوانی می‌کند: «می‌خوای بری کوه/ دیدار آهو / ولی کدوم کوه / کدوم آهو؟/ نه سبزه مونده، نه چشمه مونده/ یکی براشون لالایی خونده...».

چون در «خورشید سیاه» روال سرودن ترانه، ساختن موسیقی و... توسط گروه انجام می‌شود حداقل از منظر داشتن جهان بینی و البته تلفیق شعر و موسیقی از اغلب گروه‌های راک امروز، جلوتر است. خواننده و ترانه‌سرا یک نفر است، کسی که می‌داند در منطقه‌ی سمیرم توله خرس‌ها را چگونه سلاخی کرده‌اند، در کوبانی چند نفر کشته شده‌اند، ریزگردها چگونه تاریخ خوزستان را عوض می‌کنند و... او می‌داند چه می‌خواهد و برای آنچه در گلو مانده شاعر استخدام نمی‌کند. در برخی قطعات لمحه‌ای از تحریرهای موسیقی ردیفی در کلام خواننده شنیده می‌شود و همین نکته تأثیر واضحی در سنوریته گروه دارد.

«دوگانه سوز» در قیاس با آثار پیشین گروه خوب صدابرداری و میکس شده است. اجراها تمیزتر است و خواننده هم سعی کرده در قیاس با گذشته تکنیکی‌تر بخواند. واز همین نقطه کمی لطمه خورده است. گاهی که خواننده تمرکز می‌کند برای خواندن فواصلی که رعایت نکات تکنیکی مشکل می‌شود، درست می‌خواند اما آن حس و حال صادقانه و تاثیر گذار از دست می‌رود.

«دوگانه سوز» حس و حال درستی دارد. شاید چون گروه با هم رفیق هستند. و شاید چون دغدغه‌های اجتماعی مشترکی دارند و آنچه در متن جامعه جریان دارد را رصد می‌کنند و به آن واکنش نشان می‌دهند.

 

برای خرید و دانلود آلبوم دوگانه سوز به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 2.2
13 اسفند 1396
Hall Music Band Khaterate Parakandeh

دریغ از آن لحظه‌ی ناب

نویسنده: امیر بهاری

آلبوم «خاطرات پراکنده» بر خلاف تلاشی که می‌کند، کهنه به نظر می‌آید؛ ترکیب آواز قائم به ردیف و آنسامبل راک، لهجه‌ی دهه‌ی هفتاد گیتار الکتریک، بازخوانی آثاری که بارها اجرا شده‌اند و... همه از گرفتاری با گذشته و درگیری با نوستالژی‌ حکایت می‌کنند.

خواننده‌ی «خاطرات پراکنده» سعی می‌کند به ردیف وفادار باشد تا خودش را از خوانندگان گروه‌های مطرح موسیقی تلفیقی تفکیک کند که چندان هم ردیف بلد نیستند، غافل از اینکه حتی خوانندگان مطرح بسترِ موسیقی سنتی هم دیگر متوجه شده‌اند که اگر بناست در میان ریف‌های گیتار الکتریک و الگوهای درامز بخوانند، بهتر است روایت دیگری از ردیف داشته باشند. نوازنده‌ی گیتار آشکارا در حال و هوای دهه‌ی هفتاد میلادی سیر می‌کند. چه در انتخاب لهجه‌ی سازش و چه در شکل جمله بندی‌ها در لحظات تک نوازی حدود چهل سال از موسیقی راک امروز عقب است. تنظیم‌ها هم چیزی بیش از این نیستند. با افزودن یک دف که هنرمندانه نواخته شده، نمی‌توان تصور کرد اتفاق خاصی رخ داده است!

مشخص نیست قطعه‌ی فولک «دَرِنه جان»- با تغییر شعر و با عنوان «در خیال» - در میان این آلبوم چه می‌کند؟ قطعه‌ای که بارها نواخته شده و اجرای دلنشین پری زنگنه از جمله بازنوازی‌های موفق آن است. درست است که قطعه به واسطه‌ی ملودی آشنا و جذاب و پرداخت فیوژن-جز ،کار ناموفقی نیست اما در میان این آلبوم چه می‌کند؟ دو بیتی بابا طاهر چه نسبتی با ترانه‌های مدرنِ عبدالجواد موسوی دارد؟ حال و هوای جَز چه ربطی به مابقی آلبوم دارد - آن هم استایلی از جَز که در آذربایجان چند دهه قدمت دارد و تقریباً بخش مهمی از موسیقی گذشته‌ی آنهاست؟

ظاهراً بیشترین تلاش برای یک دست شدن آلبوم در مرحله میکس و مستر اتفاق افتاده که از نقاط قوت آلبوم است. انتخاب ترانه‌های متفاوت از جریان اصلیِ عبدالجواد موسوی هم از محسنات آلبوم است. نوازندگی‌ها هم قابل قبول هستند اما آیا دقت و سلامت این فرعیات منجر به خلق آن اتفاق اصیل زیبایی‌شناسانه می‌شوند؟

 

برای خرید و دانلود آلبوم خاطرات پراکنده به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1.6
07 اسفند 1396
Shomal o Jonoob 00

دَوَران به نقطه‌ی صفر

نویسنده: امیر بهاری

«شمال و جنوب» از گروه کروک نمونه‌ای است از آلبوم‌های کم‌رمق راک ایرانی در ۴ سال اخیر. آلبوم‌هایی که نه اعتباری نزد مردم پیدا کرده‌اند و نه دستاورد هنری ویژه‌ای داشته‌ند. تنها تفاوت‌شان با راک‌ بعد از دو خرداد ۱۳۷۶، استفاده از گیتارها و آمپلیفایر‌های گران‌‌قیمت است.

آلبوم «شمال و جنوب» با ترکِ «سقف سما» و با چند مضراب سه تار آغاز می‌شود، ترکی که دو خواننده دارد و یکی در میان ریف‌های الگوبرداری‌شده از موسیقی راک ۱۹۹۰، فواصل ایرانی را می‌خواند. آن شکل خواندن و چند مضراب سه‌تار فقط در این قطعه شنیده می‌شود و بس. همین نکته‌ی ساده نشان می‌دهد گروه کروک نظرگاه زیبایی‌شناسانه‌ی مشخصی ندارد. در آهنگسازی به جای تصحیح وزن ترانه‌ها برای خوش‌آواشدن کلمات روی ملودی اصلی، میزان‌ها به شکل نامطبوعی دستکاری شده‌اند تا ترانه محفوظ بماند. عبارت‌هایی مثل «..از زمان و لحظه‌ها، بُگذریم چیزی نگم، شاید شنیده باشی، با خودم غریبه‌ام»، «..اما کجا عوض شد، قاعده‌ی بازی‌مون، که بعد بارون اشک، سرنزد رنگین‌کمون» چه دست‌آورد ادبی یا محتوایی دارند که خط ملودی وکال برای حفظ این کلمات به هر ریسمانی چنگ می‌زند؟! این کلام بیشتر متناسب با «شیش وهشت ایرونی» است تا ریف‌های هاردراک.

مسئله‌ی اصالت در اندیشه‌ی راک بسیار اهمیت دارد به همین خاطر موسیقی جرمن راک (در آلمان) یا موسیقی آناتولین راک (در ترکیه) از منظر زیبایی‌شناسی تفاوت‌های آشکاری با راک انگلیسی و امریکایی دارند. هر کدام المان‌هایی از فرهنگ خودشان (نه الزاماً زبان یا فواصل ) به آن افزوده‌اند. در ایران راک اند رول دهه‌ی ۴۰ زیربنای شیش و هشت دهه‌ی ۵۰ شد و بسیاری از هیپی‌های دهه‌ی ۴۰ در دهه‌ی پنجاه به‌خاطر پول بیشتر با ستاره‌های پاپ همراه شدند و دستاورد موسیقی راک بعد از انقلاب (و حتی به بیان کلی‌تر جریان آلترنیتوی که از اوایل دهه‌ی ۸۰ شمسی جدی‌تر شد) هم ایستادن نوازندگان خوبش پشت ستاره‌های پوشالی موسیقی پاپ بود. چرا این اتفاق افتاد؟ شاید به این دلیل که راک ایرانی دستاوردی برای مردم نداشت و در زیبایی‌شناسی هم ابتر باقی ماند. حالا گروه‌هایی مثل کروک با این ریف‌های تکراری و ترانه‌های عاشقانه‌ی نازل دوباره در حال دورزدن به اول ماجرا هستند. آیا این چرخه نباید جایی متوقف شود؟

برای خرید و دانلود آلبوم شمال و جنوب به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 1.6
10 بهمن 1396
بالا