نشان ملی ثبت(رسانه‌های دیجیتال)

تگ: رهگذر هفت اقلیم


Yad Raftegi 1

تانگوی ایرانی

نویسنده: حانیه شهرابی

آسترو پیازولا علی‌رغمِ داشتنِ مخالفانِ سرسخت در روزگارش، نه تنها در وطنش، که در دنیا از مشهور‌ترین آهنگسازان است. دگرگونی‌هایی که پیازولای آرژانتینی در موسیقیِ تانگو در اواسطِ دهه‌ی پنجاه میلادی ایجاد کرد، روحی تازه در حیاتش دمید و آن‌چنان بر آن امضا زد که گاهی فراموش می‌کنیم تانگو اصالتا مدیترانه‌ای ‌است. چه فراوان کسانی که با شنیدنِ موسیقیِ‌ درون‌گرایانه و حزن‌آلودش جادو شدند و به فکرِ نواختنِ باندونئون و یا سازهای هم‌خانواده‌اش افتادند. حالا دور از مدیترانه و آمریکای لاتین، دغدغه‌ی «کویینتت تهران» آن است که نماینده‌ی ایرانیِ کویینتتِ پیازولایی باشد.

نواختنِ آثار پیازولا در نگاه اول ساده به نظر می‌رسند؛ اما در حقیقت اجرایشان چندین تله‌‌ دارد: ممکن است ویبراسیون‌ و گلیساندوهای بیش از اندازه‌ی ویولن انحراف در کوک ایجاد‌ کند، صدای قوی باندونئون (در این نسخه آکاردئون) صدای گیتار را به کلی بپوشاند و آکردهای پیانو نه به عنوان همراه، که به عنوانِ صدای اصلی شنیده شود. آلبوم به لطفِ تدابیر مولفان از این تله‌ها موفق عبور کرده و تعادل میانِ صدای سازها به خوبی برقرار شده است. تفسیر سرعت، شدت‌وری و آرتیکولاسیون کمی متفاوت از سایر اجراهاست. برای مثال «ابلیویون» کندتر از آنچه عادت به شنیدنش داریم اجرا شده است و در مقابل «کنسرتو برای کویینت» سریع‌تر آغاز می‌شود. دینامیک به دامنه‌ای نیمه‌قوی تا نیمه ضعیف محدود می‌شود؛ اتفاقی که کرشندو و دِکرشندوهای پیاپی و سیال قطعات، خصوصا «لیبرتانگو» را به حاشیه می‌راند.

«یاد رفتگی» ضبطِ رپرتوارِ ثابتی است که این کویینتت در کنسرت‌های سابقِ خود اجرا کرده است. با توجه به آن چه آهنگساز از خود بر جای گذاشته است، با مجموعه‌ای یکدست و محبوب روبرو هستیم که نظرِ طیف وسیعی از مخاطبان را، از موسیقی‌دانانِ حرفه‌ای تا سازندگانِ تبلیغاتِ تجاری، به خود جذب می‌کند. ولیکن باید در نظر داشت که این محبوبیت می‌تواند شمشیری دولبه باشد؛ انتظارات از کویینتت تهران بالا خواهد بود و با اجراهای متعدد در ذهن شنوندگان قیاس خواهد شد.

برای خرید و دانلود آلبوم یادرفتگی به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 0
11 خرداد 1399
Mian 1

پلکان اودسا(۱)

نویسنده: حانیه شهرابی

صد و چند سال انقلابِ هنری و بده و بستان فرهنگی در تاریخِ ما باعث می‌شود کمتر کسی در این زمانه از ترکیبِ کمانچه، پیانو و تنبک تعجب کند. «میان» روایتی پسا تصادمی است. ما را به یاد گفت‌وگوی سه فردِ قرنِ بیست‌ویکمی می‌اندازد که با فرهنگ‌های گوناگون، مستقیم یا غیرمستقیم، در تماس بوده‌اند؛ اختلافات، تضادها و اشتراکات را دریافت کرده و به چیزی متفاوت و متشکل از آن‌ها بدل شده‌اند. انتخاب نام «میان» برای این مجموعه هم چنین گمانی را تشدید می‌کند.

با توجه به توضیحاتِ صاحبِ اثر، روندِ تولید به ترتیب با ضبطِ کمانچه، پیانو و در آخر، تنبک صورت گرفته است. در لایه‌ی اول رفتارِ کمانچه مانندِ یک ساز کلاسیکِ ایرانی نیست و ملودی‌هایی را در مدِ مینورِ هارمونیک با صرفه‌جویی در مواد موسیقایی اجرا می‌کند. در لایه‌ی دوم، پیانو به همراهی و فضاسازیِ مدال می‌پردازد. گاهی با سخاوت کنار می‌نشیند و گاهی در تایید یا پیش‌بینی کمانچه، اصواتی را تکرار می‌کند. در لایه‌ی سوم، تنبک تغییراتی در فضای دو دیگر ایجاد می‌کند؛ همانطور که گوشه چشمی به کمانچه و پیانو دارد، در مقابلِ آرامشِ کلی، الگوهایی سریع و متنوع را می‌نوازد. هر کدام از سازها از رنگ‌ و تکنیک‌های مختلف بهره برده‌اند.

این روشِ نقش‌آفرینیِ منعطف رویه‌ای است حاکم بر تمامِ مجموعه. هر یک از سه قطعه‌ی این آلبوم، به چهار بخش با تغییراتِ غیرِ ناگهانی و نرم تقسیم می‌شوند. در قسمت اول که نسبتا آزاد است، حرکت آغاز می‌شود. در بخش بعد موسیقی با ضربانی سریع‌تر به حرکت ادامه‌ می‌دهد و بستر را برای تولد هنگامه‌ی نهایی آماده می‌کند. این هنگامه منتهی می‌شود به خلاصه‌ای از آنچه پیش‌تر بیان شده است. آن چه «میان» به گوش می‌رساند، به واسطه‌ی خصوصیاتِ صوتیِ هر ساز، سه فضای کاملا مستقل است که هم‌نشین یکدیگر شده‌اند و فضای چهارمی را پدید آورده‌اند؛ فضای چهارمی که تعبیرش برای هر مخاطب می‌تواند متفاوت باشد.

 


۱- «پلکان اودسا» نام سکانس مشهوری از فیلم رزمناو پوتمکین، اثر آیزنشتاین، نظریه‌پرداز جنبش مونتاژ شوروی است. او عقیده دارد استفاده‌ی همزمان از عناصر، مفهوم جدیدی را در ذهن پدید می‌آورد.

برای خرید و دانلود آلبوم میان به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 0
13 فروردین 1399
Sooye Irani Jaz 1

نجواهای دورگه‌ی یک گیتاریست جان‌ سخت

نویسنده: امیر بهاری

ماهان میرعرب بعد از نزدیک به دو دهه تلاش بی‌وقفه بالاخره در آلبوم «سوی ایرانی جَز» به شکوفایی رسید. آلبومی که تلفیق موفقی از موسیقی جَز و موسیقی ایرانی-شرقی است. تلاش‌های او در طی این سال‌ها اغلب کاستی‌هایی داشت که با اتکا به توانایی تکنیکی در نوازندگی در پی مرتفع کردن آن‌ها بود، اما این‌بار به واسطه‌ی اولویت‌دادن مسئله‌ی «آهنگسازی» بر «نوازندگی» که برآمده از پروسه‌ی جدی و پُر‌زحمتِ «آموختن» و «ارائه»‌ی توأمان است، او موفق به خلق اثری مهم در جریان موسیقی فرعی (آلترنیتو) ایران شده است.

امکان دادن به بروز هنرمندانه‌ی تواناییِ نوازندگان با ایجاد فضایی مناسب و مسنجم، از مُحسّنات آلبوم محسوب می‌شود. به عنوان نمونه، در قطعه‌ی «My Hyper» فضایی ساخته شده که به آهستگی توسعه پیدا می‌کند و از منظر بافت و فرم این امکان را ایجاد می‌کند تا سازها در لحظات تک‌نوازی به درستی و در داخل چهارچوب قطعه، ابزاری برای بروز توانایی نوازندگان‌شان باشند.
ماهان میرعرب، در یک دهه‌ي اخیر، به رغم زندگی در اروپا در حال آموختن موسیقی ایرانی بود. او با هوشمندی بر موسیقی اقوام مختلف (بیشتر محدوده‌ی خراسان) تمرکز کرد و چندان به سمت ردیف نرفت و این برگ برنده‌ی او در قیاس با اغلب اسلاف‌اش بود که تلاش بر ترکیب موسیقی جَز با موسیقی ردیف دستگاهی داشتند و چندان موفق نبودند.

در این سال‌ها او مدام و بی‌وقفه روی صحنه بوده و کسب تجربه‌ی گسترده در اجرای زنده در به ثمر رسیدن استعداد اکتسابی او بی‌تأثیر نبوده است. امکانی که اگر در ایران وجود داشت سرنوشت دیگری برای موسیقی و موسیقیدان رقم می‌خورد.

ماهان میرعرب در مسیری قرار گرفت که پویا محمودی نوازنده‌ی برجسته‌ی گیتار پیش‌تر آغاز کرد، اما تمرکز و تلاش بی‌وقفه‌ی او منجر به این شد که بتواند مرزهایی که محمودی پیش‌تر ساخته بود را توسعه بدهد و به جایی برسد که امروز در ترکیب هارمونی‌هایی از فرهنگ شرقی و هارمونی‌های جَز به امضای شخصی خود دست پیدا کند. هم‌زبانیِ جالبی که او در این آلبوم  میان ساز نی و گیتار الکتریک برقرار کرده است، دست‌یافت مهمی محسوب می‌شود.

ماهان میرعرب در این آلبوم با تک‌صدا بودن موسیقی ایرانی، نه به مثابه‌ ضعف، بلکه به عنوان یک ویژگی که زیبایی‌شناسی خاص خود را می‌طلبد، مواجه شده است و با عبور از هارمونی‌های کلاسیک موسیقی جَز و رسیدن به بستری مطلوب برای تلفیق موسیقی نواحی ایرانی و موسیقی جَز، پیشنهاد تازه‌ای برای این جنس از موسیقی در ایران ارائه می‌کند.

اما ای کاش آلبوم عنوان دیگری داشت: «سوی ایرانی جَز» ادعایی با خود دارد که زیبنده‌ی چنین اثری نیست، آن هم وقتی که ردپای هارمونی‌های موسیقی آناتولی و شیوه‌ی خاص نوازندگی ارکان اوئور (موسیقیدان برجسته‌ی ترک) به شکل پُررنگی در این آلبوم دیده می‌شود.

برای خرید و دانلود آلبوم سوی ایرانی جز به وب‌سایت بیپ‌تونز مراجعه کنید.

امتیاز: 0
26 بهمن 1398
بالا